پایش چهارساله تغییرات خشکیدگی تاجی درختان بلوط ایرانی در ارتباط با ویژگی‌های فردی و رویشگاهی (مطالعه موردی: جنگل مله‌سیاه ایلام)

حسینی, احمد; جهانبازی گوجانی, حسن; طهماسبی, منوچهر

[صفحه اصلی ]

[Archive] [ English ]

بخش‌های اصلی

اطلاعات نشریه

آرشیو مجله و مقالات

بایگانی مقالات زیر چاپ

جستجو در پایگاه

دریافت اطلاعات پایگاه

دوره 11، شماره 23 - ( 10-1402 )

جلد 11 شماره 23 صفحات 115-103

برگشت به فهرست نسخه ها

پایش چهارساله تغییرات خشکیدگی تاجی درختان بلوط ایرانی در ارتباط با ویژگی‌های فردی و رویشگاهی (مطالعه موردی: جنگل مله‌سیاه ایلام)

احمد حسینی^*

، حسن جهانبازی گوجانی²

، منوچهر طهماسبی³

سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان ایلام ، ahmad.phd@gmail.com
2- بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری
3- بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان ا یالم، سازمان تحقیقات، آموزش و ترو یج کشاورزی، ایالم، ا یران

چکیده: (1715 مشاهده)

پژوهش پیشرو با هدف بررسی خشکیدگی تاجی درختان بلوط ایرانی در ارتباط با ویژگی‌های فردی و رویشگاهی آن‌ها، روند تغییرات سلامت تاجی درختان را طی سالهای 1398 تا 1401 در جنگل ملهسیاه در نیمه شمالی استان ایلام مورد ارزیابی قرار داد. دو رویشگاه در دامنههای شمالی و جنوبی مشخص شد و در هر رویشگاه 100 درخت بلوط علامتگذاری شد. مشخصات هر درخت شامل قطر برابر سینه، ارتفاع درخت، قطر بزرگ و کوچک تاج و منشأ درخت اندازهگیری و تعیین شد. وضعیت خشکیدگی تاج درختان ارزیابی شد و به چهار کلاسه خشکیدگی تاجی شامل کلاسه اول؛ درختان سالم، کلاسه دوم؛ درختان سرخشکیده، کلاسه سوم؛ درختان با خشکیدگی تاجی زیر 50 درصد، و کلاسه چهارم؛ درختان با خشکیدگی تاجی بیش از 50 درصد، تقسیم شدند. ارزیابی خشکیدگی تاجی درختان طی چهار سال و در شهریورماه انجام شد. نتایج نشان داد، در رویشگاه شمالی بیشترین فراوانی درختان در کلاسه‌های سرخشکیده و خشکیدگی تاجی تا 50 درصد و در رویشگاه جنوبی در کلاسه خشکیدگی تاجی بیش از 50 درصد قرار دارد. میزان خروج درختان به ترتیب در کلاسههای سالم و سرخشکیده بیشتر بود که به کلاسه‌های خشکیدگی تاجی بالاتر منتقل شدند. کلاسههای سالم و سرخشکیده با تغییرات زمانی کاهشی همراه بودند و کلاسه خشکیدگی تاجی کمتر از 50 درصد با تغییرات افزایشی همراه بود. قطر برابر سینه، ارتفاع و سطح تاج درختان سالم کمتر از درختان سایر کلاسه ها بود. فراوانی خشکیدگی تاجی در توده انبوهتر بیشتر بود. میزان خشکیدگی تاجی در درختان شاخهزاد بیشتر از دانه‌زاد بود، به‌علاوه تغییرات زمانی خشکیدگی تاجی در شاخهزادها بیشتر بود. نتایج حاکی از آن است که صفات فردی و اجتماعی و شرایط محیطی تأثیر قابلتوجهی بر سلامت تاجی درختان بلوط و نحوه واکنش آن‌ها به خشکسالیهای رخ داده اخیر داشته است. همچنین تغییرات زمانی خشکیدگی تاجی درختان نشاندهنده روند سریع خشکیدگی درختان بلوط به سمت مرگ آن‌ها است که در شرایط تداوم خشک‌سالی میتواند به تخریب جدی جنگلها بیانجامد که هشداری به دستگاههای اجرایی برای مدیریت حفاظت و احیای این جنگلها است.

شماره‌ی مقاله: 8

واژه‌های کلیدی: جنگل های غرب، خشک‌سالی، خشکیدگی تاجی، زاگرس، شرایط محیطی، صفات فردی درخت

متن کامل [PDF 963 kb] (289 دریافت)

نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: عمومى
دریافت: 1401/11/23 | پذیرش: 1402/7/5 | انتشار: 1403/1/1

فهرست منابع

1. اعظمي، ا.، حسيني، ا.، حسين¬زاده، ج. 1397. اثر عمق خاک و جهت جغرافيايي بر رطوبت خاک در جنگل‌هاي بلوط دچار خشکيدگي (مطالعه موردي: جنگل مله سياه، استان ايلام. بوم شناسي جنگل¬هاي ايران. 6(11): 41-50.

2. جهانبازي گوجاني، ح.، پورهاشمي، م.، ايرانمنش، ي.، خان¬حسني، م.، حيدري، م.، رحيمي، ح.، زرافشار، م.، عسگري، ي.، کرميان، ر.، نگهدارصابر، م.، مهدي فر، د.، هناره، ج.، رشيدي، ف.، حسيني، ا.، طهماسبي، م. 1401. روند زوال بلوط در رويشگاه¬هاي جنگلي زاگرس. مجله طبيعت ايران، 7(5): 7-11.

3. حسيني، ا.، حسيني، س.م.، رحماني، ا.، آزادفر، د. 1391. تأثير مرگ‌ومير درختي بر ساختار جنگل‌هاي بلوط ايراني در استان ايلام. تحقيقات جنگل و صنوبر ايران، 20(4): 565-577.

4. حسيني، ا.، حسيني، س.م.، رحماني، ا.، آزادفر، د. 1392. مقايسه خصوصيات محيط¬هاي رقابتي توده¬هاي سالم بلوط ايراني و توده¬هاي متأثر از زوال بلوط در استان ايلام. تحقيقات جنگل و صنوبر ايران، 21(4): 606-616.

5. حسين¬زاده، ج.، تنگو، ا.، نجفي فر، ع.، حسيني، ا. 1397. بررسي رابطه تغييرات رطوبت خاک با شاخص-هاي اقليمي در رويشگاه جنگلي مله¬سياه در استان ايلام. مجله آب و خاک، 32(4): 821-830.

6. شيراوند، ه.، خالدي، ش.، بهزادي، س.، شکري سنجابي، ح.، 1399. پايش و ارزيابي تغييرات پوشش گياهي و زوال جنگل¬هاي بلوط در استان لرستان با استفاده از تصاوير ماهواره¬اي و مدل BFAST . نشريه تحقيقات کاربردي علوم جغرافيايي، 57(2): 265-280.

7. زرافشار، م.، نگهدارصابر، م.، جهانبازي گوجاني، ح.، پورهاشمي، م.، بردبار، س.ک.، متيني¬زاده، م.، عباسي، ع. 1399. خشکيدگي توده هاي خالص بلوط ايراني در جنگل هاي زاگرس جنوبي، منطقه کوهمره¬سرخي استان فارس. مجله جنگل ايران، 12(2): 291-303.

8. رحيمي، ح.، جهانبازي گوجاني، ح.، پورهاشمي، م.، خان¬حسني، م.، صفري، ه.، جليليان، ن. 1401. روند خشکيدگي و زوال جنگل هاي بلوط (پژوهش موردي: جنگل¬هاي توت¬شامي و برزه استان کرمانشاه). نشريه طبيعت ايران، 7(5): 35-40.

9. مهدوي، ع.، ميرزايي، ج.، کرمي، ا. 1393. وضعيت درختان خشکيده در جنگل¬هاي زاگرس (مطالعه موردي: جنگل¬هاي منطقه بيوره استان ايلام). نشريه توسعه پايدار جنگل، 4: 329-340.

ارسال پیام به نویسنده مسئول

ارسال نظر درباره این مقاله

Mendeley

Zotero

RefWorks

Hosseini A, Jahanbazi Gujani H, Tahmasebi M M. Four-year monitoring of crown dieback variations of Persian oak trees in relation to individual and site characteristics (Case study: Meleh-Siah forest, Ilam province, Iran). PEC 2023; 11 (23) : 8
URL: http://pec.gonbad.ac.ir/article-1-907-fa.html

حسینی احمد، جهانبازی گوجانی حسن، طهماسبی منوچهر. پایش چهارساله تغییرات خشکیدگی تاجی درختان بلوط ایرانی در ارتباط با ویژگی‌های فردی و رویشگاهی (مطالعه موردی: جنگل مله‌سیاه ایلام). حفاظت زیست بوم گیاهان. 1402; 11 (23) :103-115

URL: http://pec.gonbad.ac.ir/article-1-907-fa.html

بازنشر اطلاعات
	این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

دوره 11، شماره 23 - ( 10-1402 )

برگشت به فهرست نسخه ها

Persian site map - English site map - Created in 0.07 seconds with 37 queries by YEKTAWEB 4710