[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
فرم های ضروری::
برای داوران::
ثبت نام و اشتراک::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
بایگانی مقالات زیر چاپ::
::
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
دریافت اطلاعات پایگاه
نشانی پست الکترونیک خود را برای دریافت اطلاعات و اخبار پایگاه، در کادر زیر وارد کنید.
..
:: دوره 12، شماره 25 - ( 12-1403 ) ::
جلد 12 شماره 25 صفحات 173-158 برگشت به فهرست نسخه ها
تأثیر ویژگی‌های توپوگرافی بر کمیت و کیفیت اسانس Bunium persicum Boiss در رویشگاه سیاه‌دره استان خراسان رضوی
سمیه نجیب1 ، مریم آذرخشی* ، جلیل فرزادمهر1 ، بهلول عباس زاده3
1- گروه مهندسی طبیعت و گیاهان دارویی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربت حیدریه، تربت حیدریه
گروه مهندسی طبیعت و گیاهان دارویی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربت حیدریه، تربت حیدریه، گروه مهندسی طبیعت و گیاهان دارویی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربت حیدریه، تربت حیدریه ، m.azarakhshi@torbath.ac.ir
3- موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران،ایران
چکیده:   (1682 مشاهده)
عوامل متعددی مانند توپوگرافی، شرایط خاک و اقلیم بر کمیت و کیفیت متابولیت­ های ثانویه گیاهان تأثیر می­گذارند. هدف از تحقیق حاضر بررسی تأثیر ارتفاع و جهت بر کمیت و کیفیت اسانس زیره سیاه پارسی، در رویشگاه سیاه­ دره واقع در شهرستان رشتخوار استان خراسان رضوی است. به این منظور نقشه طبقات ارتفاعی، جهت و واحدکاری منطقه مورد مطالعه در محیط GIS تهیه شد. نمونه‌برداری در تیرماه 1401 به روش تصادفی سیستماتیک در تیمارهای مشخص شده در سه طبقه ارتفاعی و سه طبقه جهت انجام شد و در هر تیمار 3 نمونه، و در کل 27 نمونه برداشت شد. ترکیبات شیمیایی اسانس با استفاده از دستگاه GC-FID تعیین شد. نتایج نشان داد بیش­ترین بازده اسانس (4/4) در ارتفاع 1700-1500 متر و جهت جنوبی، و کم‌ترین آن (9/2) نیز مربوط به همین ارتفاع و در جهت شمالی است. 15 ترکیب شیمیایی در اسانس زیره سیاه شناسایی شد که بیشترین و کمترین ترکیب به ترتیب cuminaldehayde (RT)  (80/43 %) و sabinen (13/0 %) هستند.  نتایج نشان داد که ارتفاع از سطح دریا بر روی کمیت اسانس زیره سیاه پارسی اثر معنی‌داری در سطح 5%  ندارد. اما میانگین بازده اسانس در جهات مختلف تفاوت معنی ­داری در سطح 1% دارد. همچنین اثر ارتفاع بر روی ترکیبات مختلف اسانس زیره سیاه در سطح 5% اثر معنی­دار نیست. اما همبستگی معنی­دار در سطح 5% بین بازده اسانس و برخی از ترکیبات شیمیایی با جهات مختلف جغرافیایی وجود دارد.  بیشترین بازده اسانس در جهت جنوبی باتوجه‌به نور بیش­تر و افزایش زمان تابش مشاهده شد. چنانچه هدف، برداشت بذر زیره سیاه  پارسی با درصد بالایی از اسانس در رویشگاه سیاه دره است، پیشنهاد می­گردد بذرهای گیاه از دامنه­های جنوبی جمع ­آوری شوند.
شماره‌ی مقاله: 11
واژه‌های کلیدی: بازده اسانس، ترکیبات اسانس، زیره سیاه پارسی، شرایط رویشگاهی
متن کامل [PDF 1853 kb]   (744 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1403/2/29 | پذیرش: 1403/8/9 | انتشار: 1404/2/2
فهرست منابع
1. آبیار، س.، فاخری، ب.ع. مهدی نژاد، ن. 1395. مطالعه اکومورفولوژيکي و فيزيولوژيکي گياه دارويي آنغوزه (.Ferula assafoetida L) در رويشگاه¬هاي جنوب غربي کشور، فيزيولوژي محيطي گياهي (پژوهش هاي اكوفيزيولوژي گياهي ايران)، 11 (4): 55-65.
2. آرمند، ن.، جهانتاب، -ا. 1398. بررسی فیتوشیمیایی اسانس گیاه داوریی آوندول (Smymium cordifolium Boiss.) در رویشگاههای مختلف شهرستان بویر احمد، مرتع، 13(1):39-51.
3. آریانفر، م.، اکبری¬نودهی، د.، همتی، خ.، رستم پور، م. 1396. اﺛﺮ ارﺗﻔﺎع و ﺟﻬﺖ ﺑﺮ ﺑﺎزده اﺳﺎﻧﺲ و ﺑﺮﺧﯽ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﻓﯿﺘﻮﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ گونه¬های دارویی Artemisia aucheri boiss وArtemisia siaberi besser در مراتع خراسان رضوی، ﻣﺮﺗﻊ، 12(3): 281-294.
4. آقا علیخانی، م. کهن مو، م. 1400. اثر ارتفاع رویشگاه بر میزان اسانس و مواد موثره ی بابونه آلمانی در جنوب غرب ایران، فناوری گیاهان دارویی ایران، 4(2): 57-44.
5. امامی¬دروپی، م. 1398. بررسی اکولوژی و ترکیبات شیمیایی در بعضی از گونه¬های شهدزا و گرده¬زا منطقه چهار دانگه ساری در استان مازنداران، پایان¬نامه دوره کارشناسی ارشد، دانشگاه گنبد کاووس.
6. امیدبیگی، ر. 1384. تولید و فراوری گیاهان دارویی، جلد دوم، انتشارات آستان قدس رضوی، 438 صفحه.
7. امیدبیگی، ر. 1388. رهیافت‌های تولید و فراوری گیاهان دارویی، جلد دوم، انتشارات فکر روز،242 صفحه.
8. بختیاری نیا ،پ.، قنبری، ا.، سیدآبادی، ا.، خواجه، م. 1403. بررسی اثر مراحل فنولوژیک و ارتفاع از سطح دریا بر صفات مورفولوژیک، کمیت و کیفیت اسانس پونه وحشی(Mentha longifolia L.) در کوه تفتان، خشکبوم، 10.29252/aridbiom.2024.21519.2010.
9. جعفری، م.، ژیانی، ر. آمارلو، ف. 1396. شناسایی ترکیبات شیمیایی اسانس گیاه زیره سیاه شهرستان مه¬ولات استان خراسان رضوی، پژوهش¬های نوین، 14(5): 32-10.
10. جنیدی، ح.، بهمن نژاد، م. 1403. تاثیر مراحل فنولوژیک بر کمیت و کیفیت اسانس کافوری(monspeliaca Camphorosma) در شهرستان قروه استان کردستان. مرتع. 18 (2): 286-300.
11. جهانتاب، ا.، دیلم صالحی، م.، کرمی برزآبادی، ر.، متولی زاده کاخکی، ع.ر.، انصاری، ف.، شکوری، س. 1396. مقایسه‌ شاخصه‌های کمی و کیفی اسانس استحصالی از اندام‌های متفاوت گیاه دارویی خوشاریزه‌ کوهستانی (Echinophora cinerea Boiss.) در شهرستان دنا، مرتع، ۱۱ (۳) :۲۷۴-۲۸۲.
12. حقیرالسادات، ف.، حیدی، ع.، صبور، م.، عظیم¬¬زاده، م.، کلانتر، م. شرف¬الدینی، م. 1390. بررسی مواد موثره و خواص اکسیدانی اسانس گیاه دارویی زیره¬سبز Cuminum CyminumL بومی استان یزد، ﻣﺠﻠﻪ ﻋﻠﻤﻲ ﭘﮋوﻫﺸﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺷﻬﻴﺪ ﺻﺪوﻗﻲ ﻳﺰد، 19(4): 481-472.
13. خسروی، م. 1382. گیاه شناسی، اکولوژی و بررسی امکان تولید زراعی زیره سیاه پارسی، پایان نامه کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه فردوسی مشهد،120 صفحه.
14. دهقان¬کوهستانی، س.، باقی¬زاده، ا. رنجبر، غ. 1393. شناسایی و مقایسه ترکیب¬های شیمیایی زیره پارسی در سه رویشگاه مختلف استان کرمان، گياه و زيست بوم، 10(40): 121-113.
15. رحیم¬فروزه، م. میردیلمی، ز. 1398. بررسی اثر عوامل محیطی بر تغییرات ترکیبات شیمیایی اسانس گونه دارویی بومادران (Achillea milefolium L)، مرتع، 13(4): 609-596.
16. شاه حسینی، ر. بیرقدارکشکولی، آ.، کیانی، د. امیدبیگی، ر. 1389. بررسی تاثیر زمان برداشت و زمان اسانس گیری بر کمیت اسانس گیاه دارویی به¬لیمو (Lippia citriodora، همایش ملی گیاهان دارویی، https://sid.ir/paper/819909/fa
17. عالی¬پور.، ن.، مهدوی.، خ.، محمودی.، ج، قلیچ، ح. 1392. بررسی تاثیر شرایط محیطی بر روی کمیت و کیفیت اسانس Stachys laxa ، پژوهش¬های گیاهی، 28(3): 573-561.
18. عباس خالکی،م.، قربانی، ا.، صمدی خانقاه،س.، رحیم دخت، ر. 1395، اثر ارتفاع از سطح دریا بر تولید، تراکم و تاج پوشش گونه دارویی Ferula orientalis در دره شهداء ارومیه ، همایش ملی گیاهان دارویی،دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، 3 صفحه.
19. فخیمی ابرقویی، ا.، مصداقی، م.، غلامی، پ.، نادری نصرآباد، ح. 1390. اثر برخی خصوصیات توپوگرافی بر تنوع گیاهی (مطالعه موردی: مراتع استپی یزد)، تحقیقات مرتع و بیابان ایران، 3: 419-408.
20. قربانی، الف، بهرامی، ب. 1396. بررسی عوامل محیطی مؤثر بر پراکنش گونه‌های گیاهی در مراتع جنوب شرقی سبلان، پژوهش‌های آبخیزداری، 30(2): 29-15.
21. محمدنژاد گنجی، م.، مرادی، ح.، قنبری، ع. اکبرزاده، م. 1396. کمیت و کیفیت متابولیت¬های ثانویه گیاه اسطوخودوس تحت تاثیر عامل بوم شناختی ارتفاع از سطح دریا، یافته‌های نوین در علوم زیستی، 4(2): 172-166.
22. محمدنژاد گنجی، م.، مرادی، ح.، قنبری، ع.، اکبر زاده، م. 1393. بررسی تأثیر ارتفاع برکمیت و کیفیت مواد مؤثره اسانس گیاه Rosmarinus officnahis L کشت‌شده در دو منطقه از استان مازندران، اکوفیتوشیمی گیاهان دارویی، 2(1):42-36.
23. محمودزاده تیلمی، ز. 1393. بررسی اثر عوامل اکولوژیک بر کمیت و کیفیت اسانس گیاه دارویی فراسیون در مراتع چهار باغ استان گلستان، پایان¬نامه دوره کارشناسی ارشد، دانشگاه گنبد کاووس.
24. مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان رشتخوار. 1399. سیمای کشاورزی شهرستان رشتخوار. سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی.
25. میرآزادی، ز.، پیله¬ور، ب.، مشکات¬السادات.، م. علیرضایی.، م. خونساری، ا. 1391. تاثیر عوامل اصلی اکولوژیک بردرصد بازده اسانس درختچه مورد در رویشگاه¬های مختلف جنگلی استان لرستان، فصلنامه علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی لرستان، 52(3): 103-109.
26. میرزایی¬موسی¬وند. ا. 1399. بررسی فیتوشیمیایی اسانس گیاهPrangos ferulacea L در رویشگاه¬های مختلف شهرستان دلفان، اکو فیتوشیمی گیاهان دارویی، 8 (3): 33-19.
27. یاوری، ا. شاه گلزاری، س.م. 1395. اثر برخی عوامل بوم شناختی بر کمیت و کیفیت ماده موثره گیاه دارویی سنبله بادکنکی در منطقه تویسرکان، بوم شناسی گیاهان زراعی، 12(1): 85-77.
28. یوسف‏زاده، ن. 1389. بررسی کیفی و کمی ترکیبات مهم اسانس شش گیاه دارویی به روش اندازه‌گیری اسپکتروسکوپی و مادون‌قرمز (زیره سبز، خوشاروزه، درمنه دشتی، به‌لیمو وبو مادران و ویتکس)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد شیمی¬آلی، دانشکده علوم پایه دانشگاه لرستان.
ارسال پیام به نویسنده مسئول

ارسال نظر درباره این مقاله
نام کاربری یا پست الکترونیک شما:

CAPTCHA


XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Najib S, Azarakhshi M, Farzadmehr J, Abbaszadeh B. The Effect of Topographic Properties on the Quantity and Quality of Essential Oil of Bunium persicum Boiss in Siahdarreh Habitat of Khorasan Razavi Province. PEC 2025; 12 (25) : 11
URL: http://pec.gonbad.ac.ir/article-1-979-fa.html

نجیب سمیه، آذرخشی مریم، فرزادمهر جلیل، عباس زاده بهلول. تأثیر ویژگی‌های توپوگرافی بر کمیت و کیفیت اسانس Bunium persicum Boiss در رویشگاه سیاه‌دره استان خراسان رضوی. حفاظت زیست بوم گیاهان. 1403; 12 (25) :158-173

URL: http://pec.gonbad.ac.ir/article-1-979-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 12، شماره 25 - ( 12-1403 ) برگشت به فهرست نسخه ها
مجله حفاظت زیست بوم گیاهان Journal of Plant Ecosystem Conservation
Persian site map - English site map - Created in 0.05 seconds with 36 queries by YEKTAWEB 4732