1- گروه مرتعداری ، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران گروه مرتعداری ، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران ، mehdi.abedi@modares.ac.ir 3- Área de Biodiversidad y Conservación. Universidad Rey Juan Carlos, Tulipán s/n, 28933 Móstoles, Madrid,
چکیده: (7 مشاهده)
گیاهانی که در رویشگاه‌های سخت رویش دارند استراتژیهای اختصاصی برای مقابله با شرایط سخت محیطی دارند. رویشگاه‌های گچی با داشتن شرایط خاص پذیرای گونه‌های منحصر به فردی هستند. برای بررسی سازگاری گیاهان در رویشگاه‌های گچی، 5 گونه مهم رباط سفید در استان خراسان رضوی به عنوان مهمترین سایت گچی شمال شرق کشور انتخاب شد. از هر گونه 5 پایه گیاهی انتخاب و صفات مورفولوژی شامل سطح برگ، طول برگ، وزن تر و خشک برگ، سطح ویژه برگ و محتوای ماده خشک برگ اندازه‌گیری شد. برای صفات شیمیایی پارامترهای آلومینیوم، کلسیم، منیزیم، آهن، مس، فسفر، سدیم، پتاسیم، منگنز، سولفور، کربن و نیتروژن اندازه‌گیری شد. از مدل GLMM برای بررسی عامل تاثیرگذار بر صفات برگ گیاهان و برای مقایسه بین میانگین‌ها از آمون توکی HSD و برای تجزیه و تحلیل چند متغیره از PCA استفاده شد. کلیه محاسبات آماری با استفاده از نرم افزار Rصورت گرفت. نتایج نشان داد تمام صفات شیمیایی برگ به جز سدیم اختلاف معنادار دارند. میزان S, Ca, K در همه گونه‌ها بالا بود و صرفا گونه P.spinosissima دارای کمترین مقدار با تفاوت معنادار بود. و در عوض میزان C آن دارای بیشترین مقدار و دارای اختلاف معنادار با سایر گونه‌ها بود. میزان Mn, Mg,Al, Fe در گونه K.ceratoides بیشترین مقدار و دارای تفاوت معنادار با سایر گونه‌ها بود. Na تفاوت معنادار بین گونه‌ها مشاهده نشد. مقدار P وCu در گونه P.spinosissimaکمترین مقدار و در گونه T.kotschyanum بیشترین مقدار بود. بر اساس نتایج مشاهده شد که تمام صفات مورفولوژی برگ گیاهان به جز ضخامت معنی دار است. به طوری که گونه K.ceratoidesدارای بیشترین میزان وزن خشک و محتوای ماده خشک برگ، گونه S.platyrachis طول برگ ،گونه H.monophyllum سطح، گونه P.spinosissima سطح ویژه برگ و گونه T.kotschyanum وزن تر برگ بالاتری دارند. به طور کلی گیاهان گچ دوست اجباری با ذخیره سولفور و کلسیم و گونه‌های گچ دوست اختیاری با ذخیره عناصر مغذی مانند فسفر، پتاسیم، کربن و نیتروژن در برگ‌های خود با شرایط سخت رویشگاه گچی مقابله می‌کنند.
Bahalkeh K, Abedi M, Palacio S, Luzuriaga A L, Escoderu A. Study of Gypsum Ecosystems Species Adaptation in of North East of Iran (Case study: Khorasan Razavi Province). PEC 2025; 13 (26) : 1 URL: http://pec.gonbad.ac.ir/article-1-987-fa.html
بهلکه خدیجه، عابدی مهدی، پالاسیو سارا، لوزوریاگا آران، اسکودرو آدرین. بررسی نحوه سازگاری گونه‌های زیست‌بوم گچی در شمال شرق کشور (مطالعه موردی: استان خراسان رضوی). حفاظت زیست بوم گیاهان. 1404; 13 (26) :1-12
