بررسی نحوه سازگاری گونه‌های زیست‌بوم گچی  در شمال شرق کشور (مطالعه موردی: استان خراسان رضوی)

بهلکه, خدیجه; عابدی, مهدی; پالاسیو, سارا; لوزوریاگا, آران; اسکودرو, آدرین

[صفحه اصلی ]

[Archive] [ English ]

بخش‌های اصلی

اطلاعات نشریه

آرشیو مجله و مقالات

بایگانی مقالات زیر چاپ

جستجو در پایگاه

دریافت اطلاعات پایگاه

دوره 13، شماره 26 - ( 6-1404 )

جلد 13 شماره 26 صفحات 12-1

برگشت به فهرست نسخه ها

بررسی نحوه سازگاری گونه‌های زیست‌بوم گچی در شمال شرق کشور (مطالعه موردی: استان خراسان رضوی)

، مهدی عابدی^*

1- گروه مرتعداری ، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران
دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران، گروه مرتعداری ، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران ، mehdi.abedi@modares.ac.ir
3- Área de Biodiversidad y Conservación. Universidad Rey Juan Carlos, Tulipán s/n, 28933 Móstoles, Madrid,

چکیده: (1333 مشاهده)

گیاهانی که در رویشگاه‌های سخت رویش دارند استراتژیهای اختصاصی برای مقابله با شرایط سخت محیطی دارند. رویشگاه‌های گچی با داشتن شرایط خاص پذیرای گونه‌های منحصربهفردی هستند. برای بررسی سازگاری گیاهان در رویشگاه‌های گچی در سال 1397، 5 گونه مهم رباط سفید شامل Hedysarum monophyllum Boriss، Krascheninnikovia ceratoides (L.) GueldenstT، Prunus spinosissima (Bunge) Franch، Sclerorhachis platyrachis (Boiss.) Podlech ex Rech.f و Thesium kotschyanum Boiss در استان خراسان رضوی به عنوان مهمترین سایت گچی شمال شرق کشور انتخاب شد. از هر گونه 5 پایه گیاهی انتخاب و صفات مورفولوژی شامل سطح برگ، طول برگ، وزن تر و خشک برگ، سطح ویژه برگ و محتوای ماده خشک برگ اندازه‌گیری شد. برای صفات شیمیایی پارامترهای آلومینیوم، کلسیم، منیزیم، آهن، مس، فسفر، سدیم، پتاسیم، منگنز، سولفور، کربن و نیتروژن اندازه‌گیری شد. از مدل GLMM برای بررسی عامل تاثیرگذار بر صفات برگ گیاهان و برای مقایسه بین میانگین‌ها از آزمون توکی HSD و برای تجزیه و تحلیل چند متغیره از PCA استفاده شد. کلیه محاسبات آماری با استفاده از نرمافزار Rصورت گرفت. نتایج نشان داد تمام صفات شیمیایی برگ به جز سدیم اختلاف معنادار دارند. میزان S, Ca, K در گونه P. spinosissima دارای کمترین مقدار (5/0±83/10، 2/1±91/1 و 3/0±06/3) نسبت به سایر گونه‌ها بود اما میزان C در آن دارای بیشترین مقدار (7/2±2/471) و دارای اختلاف معنادار با سایر گونه‌ها بود. میزان Mn, Mg ,Al, Fe در گونه K. ceratoides بیشترین مقدار (12/0±39/1، 2/0±27/2، 4/0±23/7 و 02/0±22/0) و دارای تفاوت معنادار با سایر گونه‌ها بود. میزان Na تفاوت معنادار بین گونه‌ها نداشت. مقدار P و Cu در گونه T. kotschyanum دارای بیشترین مقدار (39/0±61/1 و 003/0±02/0) نسبت به سایر گونه‌ها بود . بر اساس نتایج مشاهده شد که تمام صفات مورفولوژی برگ گیاهان بهجز ضخامت معنادار است. به‌طوریکه گونه K.ceratoides دارای بیشترین میزان وزن تر (01/0±09/0)، وزن خشک (003/0±05/0) و محتوای ماده خشک برگ (7/4±51/64)، گونه S.platyrachis طول (15/0±99/2) و سطح ویژه برگ (73/0±71/8)،گونه H.monophyllum سطح (18/0±39/2) و سطح ویژه برگ (91/0±38/6)، گونه P.spinosissima سطح ویژه برگ (1/12±81/80) و گونه T.kotschyanum وزن تر برگ (02/0±09/0) است. به‌طورکلی گیاهان گچدوست اجباری با ذخیره سولفور و کلسیم و گونه‌های گچ دوست اختیاری با ذخیره عناصر مغذی مانند فسفر، پتاسیم، کربن و نیتروژن در برگ‌های خود با شرایط سخت رویشگاه گچی مقابله می‌کنند. بر اساس نتایج حاصل از این تحقیق می‌توان برای احیا و حفاظت از چنین رویشگاهی از گونه‌های منحصربهفرد آن استفاده کرد.

شماره‌ی مقاله: 1

واژه‌های کلیدی: رباط سفید، عناصر، گچ‌دوست، اکولوژی کارکردی، حفاظت

متن کامل [PDF 1303 kb] (642 دریافت)

نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1403/5/1 | پذیرش: 1403/6/19 | انتشار: 1404/6/24

فهرست منابع

1. افتخاری، ط.، اسدی، مصطفی.، محمودی، شهلا.، دادخواهی پور، کاظم. 1381. گیاهان رویشگاه گچی رباط سفید (استان خراسان).‎ پژوهش و سازندگی، 15:(3)، 81-94.

2. ارزانی، ح.، عابدی، م. 1394. ارزیابی مرتع: ممیزی و پایش. انتشارات دانشگاه تهران.224 صفحه.

3. بهادری، ف.، ربیع زاده، ف. 1403. ویژگی های تشریحی، ریز ریخت شناسی و زیستگاهی گیاه اندمیک و در خطر انقراض نپتا گچی (Nepeta eremokosmos Rech. F). زیست شناسی کاربردی، 1:(37).

4. ربیع زاده، ف.، زارع مایوان، ح.، کاظم پور، ش. 1398. سازش پذیری تطبیقی بوم شناختی-تشریحی دو گونۀ گون خاک های گچی. یافته های نوین در علوم زیستی، 6:(2)، 241-253.

5. ربیع زاده، ف.، نصرالهی، ف. 1401. مطالعۀ تشریحی، ریزریخت‌‌شناختی و بوم‌شناختی گونۀ Acantholimon cymosum (Plumbaginaceae)، انحصاری ایران. تاکسونومی و بیوسیستماتیک، 14:(51)، 51-68.

ارسال پیام به نویسنده مسئول

ارسال نظر درباره این مقاله

Mendeley

Zotero

RefWorks

Bahalkeh K, Abedi M, Palacio S, Luzuriaga A L, Escudero A. Study of Gypsum Ecosystems Species Adaptation in Northeastern Iran (Case study: Khorasan Razavi Province). PEC 2025; 13 (26) : 1
URL: http://pec.gonbad.ac.ir/article-1-987-fa.html

بهلکه خدیجه، عابدی مهدی، پالاسیو سارا، لوزوریاگا آران، اسکودرو آدرین. بررسی نحوه سازگاری گونه‌های زیست‌بوم گچی در شمال شرق کشور (مطالعه موردی: استان خراسان رضوی). حفاظت زیست بوم گیاهان. 1404; 13 (26) :1-12

URL: http://pec.gonbad.ac.ir/article-1-987-fa.html

بازنشر اطلاعات
	این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

دوره 13، شماره 26 - ( 6-1404 )

برگشت به فهرست نسخه ها

Persian site map - English site map - Created in 0.06 seconds with 37 queries by YEKTAWEB 4732