دانشجوی دکتری جنگل‌شناسی و اکولوژی جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه لرستان، خرم آباد ، niknamsolymani@gmail.com 2- دانشیار گروه جنگل‌داری دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه لرستان، خرم آباد 3- استادیار گروه جنگل‌داری دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه
چکیده: (283 مشاهده)
رقابت یکی از مهمترین مباحث مطرح شده در اکولوژی، مکانیزم ناشناخته‌ای است که گیاهان از طریق آن بر یکدیگر اثر می‌گذارند و موجب تغییر در ویژگی‌های ساختاری و نیز پویایی جنگل می‌شود. به منظور تحلیل مقادیر رقابت و ویژگی‌های ساختاری توده‌های بلوط ایرانی در منطقه حفاظت شده قلاجه (کرمانشاه) ضمن شناسایی سه توده دانه‌زاد، شاخه‌زاد و شاخه-دانه‌زاد به صورت تصادفی در هر کدام سه قطعه نمونه یک هکتاری برداشت و برای بررسی ویژگی‌های ساختاری نام گونه، فرم رویشی، تعداد جست‌ها، قطر برابر سینه، ارتفاع درختان و ارتفاع غالب جست‌گروه‌ها و دو قطر عمود برهم تاج برداشت شد. سپس به منظور بررسی اثراث رقابت در هر قطعه نمونه تعداد 10 پایه هدف و مجاور که دارای حداقل فاصله با هم بودند انتخاب و تمام ویژگی‌های ساختاری آنها ثبت شد. مقادیر شاخص رقابت برای درختان هدف و مجاور با استفاده از روش هیگی استخراج گردید. به¬طور متوسط در توده دانه‌زاد تعداد 33/123، در توده شاخه دانه‌زاد 129 و در توده شاخه‌زاد 127 درخت و جست‌گروه با متوسط تاج 42/3169، 67/2178 و 34/1986 متر مربع در رویشگاه خود حضور دارند. نتایج نشان داد که تمامی ویژگی‌های ساختاری مورد بررسی در توده‌های منطقه دارای اختلاف معنی‌داری با یکدیگر هستند و این موضوع حکایت از شکل و ماهیت متفاوت توده‌ها دارد. بررسی همبستگی شاخص هیگی با ویژگی‌های ساختاری در توده شاخه‌زاد نشان می‌دهد که هیچ کدام پارامترهای مورد بررسی با شاخص هیگی همبستگی ندارند؛ اما در توده دانه‌زاد تمامی پارامترهای مورد بررسی با شاخص رقابتی دارای همبستگی بوده (P<0.01)، در توده شاخه-دانه‌زاد به غیر از قطر برابر سینه و تعداد جست سایر پارامترهای ساختاری مورد بررسی با شاخص یاد شده دارای همبستگی (P<0.01) است. نتایج این تحقیق لزوم توجه به سیستم برنامه‌ریزی مجزا در بحث حفاظت و احیاء و عملیات‌های پرورشی برای جنگل‌های زاگرس بر اساس فرم‌های رویشی هر منطقه را بیش از پیش آشکار می‌کند.
Soleymani N, Abrari vajari K, Pourreza M. Evaluation of competition and structural characteristics of trees and sprout clump crown in Iranian oak stands (Quercus brantii Lindl Var.persica) Zagros forests (case study of Kalaje forests, Kermanshah province). PEC 2025; 12 (25) : 1 URL: http://pec.gonbad.ac.ir/article-1-950-fa.html
سلیمانی نیکنام، ابراری واجاری کامبیز، پوررضا مرتضی. ارزیابی رقابت و ویژگی‌های ساختاری درختان و جست‌گروه‌ها در توده‌های بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl Var.persica) (پژوهش موردی جنگل‌های قلاجه استان کرمانشاه). حفاظت زیست بوم گیاهان. 1403; 12 (25) :1-17
