1- دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران دانشگاه محقق اردبیلی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران ، a_ghorbani@uma.ac.ir 3- گروه علوم گیاهی و گیاهان دارویی، دانشکده کشاورزی مشگین‌شهر، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
چکیده: (505 مشاهده)
داده‌های سنجش از دور توانایی بالایی برای نشان دادن ویژگی‌های زیستگاه و استفاده در مدل‌های توزیع گونه‌ها فراهم می‌کند. هدف از این مطالعه تعیین مهمترین پیش‌بینی کننده‌های سنجش از دور شامل شاخص‌های اقلیمی (بارندگی و درجه حرارت)، شاخص‌های اولیه و ثانویه توپوگرافی (ارتفاع، شیب، جهت، شاخص موقعیت توپوگرافی (TPI) و شاخص ناهمواری زمین (TRI)) و شاخص‌های سنجش از دوری (شاخص جهانی پایش محیطی (GEMI)، شاخص سطح برگی (LAI)، شاخص آب اختلاف نرمال شده اصلاحی (MNDWI)، شاخص نسبت ساده اصلاح شده (MSR)، شاخص نسبت سوختگی نرمال شده (NBR) و شاخص مقاومت اتمسفری قابل مشاهده (VARI)) با استفاده از دو مدل توزیع گونه (درخت رگرسیون تقویت شده و جنگل تصادفی) برای پیش‌بینی حضور گونه ارس(Juniperus excelsa M.Bieb.) در سطح شهرستان خلخال استان اردبیل و بخش شمالی استان زنجان با استفاده از نرم‌افزار SAHM است. ارزیابی مدل‌های پیش‌بینی با استفاده از سطح زیرمنحنی نشان داد برای هر دو مدل درخت رگرسیون تقویت شده (991/0) و مدل جنگل تصادفی (974/0) در سطح عالی قرار می‌گیرد. مهمترین متغیرهای مؤثر بر مطلوبیت زیستگاه براساس روش درخت رگرسیون تقویت شده به‌ترتیب شامل متغیرهای بارندگی سالانه، شیب، مدل رقومی ارتفاع، دما، شاخص پایش جهانی محیط‌زیست و شاخص ناهمواری است. مهمترین متغیرهای مؤثر بر مطلوبیت زیستگاه براساس روش جنگل تصادفی به‌ترتیب شامل بارندگی سالانه، مدل رقومی ارتفاع، شاخص جهانی پایش محیط‌زیست، شیب، شاخص مقاومت اتمسفری قابل مشاهده، دما، شاخص نسبت ساده اصلاح شده، شاخص ناهمواری زمین، شاخص موقعیت توپوگرافی، شاخص نسبت سوختگی نرمال شده، شاخص آب اختلاف نرمال شده اصلاحی، شاخص سطح برگی و جهت شیب است. مناطق تعیین شده به عنوان رویشگاه مناسب در این مطالعه می‌تواند در تدوین برنامه‌های مدیریتی با هدف ارزیابی رویشگاه‌های مستعد، امکان حفاظت، تکثیر و پرورش این گونه مورد استفاده قرار گیرد.با توجه به اینکه انتخاب روش مدل‌سازی، منبع اصلی تغییرپذیری در پیش‌بینی‌هاست و انتخاب بهترین مدل پیش‌بینی ساده نیست، بنابراین استفاده از ترکیبی از این مدل‌ها به‌جای تکیه به خروجی‌های حاصل از یک مدل مجزا پیشنهاد می‌گردد.
Kakehmami A, Ghorbani A, Moameri M, Esmali Ouri A, Hazbavi Z, Ghafari S. Modeling species habitats of Juniperus excelsa M.Bieb. using remote sensing and geographic information system in Ardabil and Zanjan province. PEC 2024; 11 (23) : 14 URL: http://pec.gonbad.ac.ir/article-1-931-fa.html
کاکه ممی آزاد، قربانی اردوان، معمری مهدی، اسمغلی عوری اباذر، حزباوی زینب، غفاری سحر. مدل‌سازی رویشگاه گونه ارس (Juniperus excelsa M.Bieb.) با استفاده از سنجش از دور در استان‌های اردبیل و زنجان. حفاظت زیست بوم گیاهان. 1402; 11 (23) :183-206
