بررسی ترکیب گیاهی، شکل زیستی و پراکندگی جغرافیایی گیاهان حوزه آبخیز منطقه کردان، غرب استان البرز، ایران

کارگر چیگانی, هادی; پرهمت, جهانگیر; پیروان, حمید رضا; قرمزچشمه, باقر

[صفحه اصلی ]

[Archive] [ English ]

بخش‌های اصلی

اطلاعات نشریه

آرشیو مجله و مقالات

بایگانی مقالات زیر چاپ

جستجو در پایگاه

دریافت اطلاعات پایگاه

دوره 11، شماره 23 - ( 10-1402 )

جلد 11 شماره 23 صفحات 83-66

برگشت به فهرست نسخه ها

بررسی ترکیب گیاهی، شکل زیستی و پراکندگی جغرافیایی گیاهان حوزه آبخیز منطقه کردان، غرب استان البرز، ایران

هادی کارگر چیگانی^*

، جهانگیر پرهمت²

، حمید رضا پیروان³

، باقر قرمزچشمه²

گروه هیدرولوژی و منابع آب، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، گروه هیدرولوژی و منابع آب، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری ، hadi_k1360@yahoo.com
2- گروه هیدرولوژی و منابع آب، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری
3- گروه حفاظت خاک، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری

چکیده: (1919 مشاهده)

بررسی فلوریستیک هر منطقه یکی از مؤثرترین روشها برای مدیریت و حفاظت از ذخایر زیستی پوشش گیاهی است و نقش مهمی در کنترل فرسایش و احیاء مناطق تخریب شده دارد. شرایط تخریبی در منطقه باعث کاهش گونههای گیاهی با ارزش در فلور منطقه شده است؛ لذا هدف از این پژوهش بررسی ترکیب فلوریستیک، پراکنش جغرافیایی، اشکال زیستی و گونه‌های انحصاری موجود در حوزه آبخیز منطقه کردان است. بررسی و شناسایی فلور منطقه در مراحل فنولوژی مختلف با گشت زنی صحرایی بین سال های 1398 تا 1400 انجام گرفت. نمونه‌های گیاهی بر اساس فلورهای موجود در حد گونه شناسایی و بر اساس طول عمر (یک ساله و چند ساله)، فرم رویشی (علفی، بوته‌ای و درختی)، شکل زیستی به روش رانکایر (همی کریپتوفیت‌ها، کریپتوفیت‌ها، فانروفیت‌ها، کامفیت‌ها، تروفیت‌ها)، کلاس‌های خوش‌خوراکی (کم شونده І، زیاد شونده II و مهاجم III)، وضعیت حفاظتی (در معرض انقراض، آسیب‌پذیر، با خطر کمتر و گونه‌های با کمبود داده) طبقه‌بندی شدند. همچنین انتشار جغرافیایی و وضعیت گونه‌ها به لحاظ دارویی بودن و غیر‌دارویی بودن بر اساس منابع موجود مشخص گردید. در مجموع 151 گونه از 115 سرده و 28 تیره در منطقه مورد مطالعه شناسایی شد. به ترتیب تیره Asteraceae (کاسنیان) با 24 سرده و 35 گونه، Poaceae (گندمیان) با 13 سرده و 17 گونه و Lamiaceae (نعناعیان) با 13 سرده و 15 گونه جزء بزرگترین تیره‌های موجود در منطقه مورد مطالعه بودند. همچنین مهمترین سرده‌ها مربوط به Astragalus،Centaurea ، Bromus، Salsola، Cirsium و Alyssum بود. با استفاده از آنالیز کای اسکوئر (𝜒2) درصد گونه‌ها در هر یک از طبقات شکل‌های زیستی با طیف‌های نرمال رانکایر و برخی مطالعات انجام گرفته در مناطق مجاور مقایسه شد. نتایج نشان داد که طیف شکل‌های زیستی در این مطالعه نشان‌دهنده اقلیم کوهستانی و سرد و خشک با تابستانی گرم و خشک و زمستانی نسبتا سرد با غالبیت شکل زیستی همی‌کریپتوفیت (46 درصد از گونه های شناسایی شده) و سپس شکل زیستی تروفیت‌ها (32 درصد از گونه های شناسایی شده) بودند. نتایج همچنین نشان داد که اثر اقلیم و فعالیت های انسانی مانند چرای شدید دام باعث کاهش فانروفیت‌ها از 46 به 5 درصد و نیز افزایش شکل زیستی تروفیت از حدود 13 درصد به 32 درصد و همچنین شکل زیستی همی‌کریپتوفیت از 26 به 46 درصد در مقایسه با طیف نرمال رانکایر شده است. از این تحقیق می‌توان نتیجه گرفت که همی‌کریپتوفیت‌ها و فانروفیت‌ها به ترتیب بیشترین و کمترین درصد از شکل‌های زیستی منطقه مورد مطالعه (ناحیه رویشی ایرانی تورانی) را به خود اختصاص می‌دهند.

شماره‌ی مقاله: 6

واژه‌های کلیدی: ترکیب گیاهی، حوزه آبخیز کردان، طیف زیستی، گونه‌های انحصاری، گونه‌های آسیب‌پذیر

متن کامل [PDF 1376 kb] (438 دریافت)

نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1401/10/23 | پذیرش: 1402/4/31 | انتشار: 1403/1/1

فهرست منابع

1. موسسه تحقيقات جنگلها و مراتع كشور، (نشريه فني شماره 19). 1355. گلها و گياهان مناطق خشك و نيمه خشك و كويري ايران، جلد اول: گياهان منطقه كلاك. انتشارات موسسه تحقيقات جنگلها و مراتع كشور. تهران

2. توكلي، ز.، مظفريان، و. ا. 1384. بررسي فلور آبخيز سد كبار قم. پژوهش و سازندگي شماره 66: 56-67.

3. جعفري کوخدان، ع.، بهرامي، ه. 1398. بررسي فلور، شکل زيستي و پراکندگی جغرافيايي گياهان منطقه تنگ خشک ياسوج (استان کهگيلويه و بويراحمد). تاکسونومي و بيوسيستماتيک، سال يازدهم، شماره چهلم: 19-46.

4. خرازيان، ن.، عبائيان، ف.، يوسفي، م. 1396. مطالعه فلوريستيكي منطقه حفاظت شده زرچشمه در استان اصفهان. مجله زيست شناسي ايران. جلد 30، شماره 1: 67-84.

5. خواجه¬الدين، ج.، يگانه، ح. 1391. معرفي فهرست، شكل-زيستي و گونه¬هاي در معرض خطر منطقه شكار ممنوع كركس. مجله زيست شناسي ايران، جلد 25 ، شماره 1: 7-20.

6. دفتر فني مرتع 1361. كد گياهان مرتعي ايران. كميته نشر و تبليغات سازمان جنگلها و مراتع كشور.

7. قرباني ،ز.، قهرماني نژاد، ف.، توكلي، ز. 1400. فلور محوطه دانشگاه خوارزمي، كرج، ايران. مجله پژوهشهاي گياهي (مجله زيست شناسي ايران)، جلد 34 ، شماره 1: 66-78.

8. قهرمان، ا. 1357-1380. فلور رنگي ايران. انتشارات مؤسسه تحقيقات جنگلها و مراتع، وزارت جهاد كشاورزي، تهران.

9. قهرمان، ا.، عطار، ف. 1379. تنوع زيستي گونه¬هاي گياهي ايران، جلد اول، انتشارات دانشگاه تهران، 1212 صفحه.

10. مبين، ص. 1354-1375. رستني‌هاي ايران. انتشارات دانشگاه تهران.

11. مظفريان، و. 1377. فرهنگ نامهاي گياهان ايران. انتشارات فرهنگ معاصر، تهران. ايران.

12. معصومي، ع. 1365-1379. گون هاي ايران. جلدهاي 1-4، انتشارت مؤسسه تحقيقات جنگل ها و مراتع کشور، تهران.

13. مقدم، م،ر، 1379. مرتع و مرتع‌داري. انتشارات دانشگاه تهران.

14. نوعدوست، ف.، فرزام، م. 1401. فلور، شکل زيستي و پراکندگي جغرافيايي گياهان در ارتفاعات جنوب شهر مشهد. تاکسونومي و بيوسيستماتيک، سال چهاردهم، شماره پنجاهم: 115- 148.

15. وهابي، م.ر.، تركش اصفهاني، م.، فرهنگ، ح.ر.، صالحي اردلي، ع. 1397. بررسي فلور، شكل زيستي و پراكنش جغرافيايي گياهان منطقه حفاظت شده شيدا (چهارمحال و بختياري، ايران). مجله پژوهشهاي گياهي (مجله زيست شناسي ايران)، جلد 31 ، شماره 2: 463-482.

16. ياري، ر.، حشمتي، غ.ع.، رفيعي، ح. 1397. معرفي فلور، شكل زيستي، پراكنش جغرافيايي و شناسايي وضعيت حفاظتي گياهان (مطالعه موردي: مراتع ييلاقي چهارباغ استان گلستان). مجله پژوهشهاي گياهي (مجله زيست شناسي ايران)، جلد 31 ، شماره 3: 736-750.

ارسال پیام به نویسنده مسئول

ارسال نظر درباره این مقاله

Mendeley

Zotero

RefWorks

Kargar Chigani H, Porhemmat J, Peyrowan H R, Ghermezcheshmeh B. THE FLORISTIC COMPOSITION, BIOLOGICAL SPECTRUM AND CHOROTYPES OF VEGETATION IN THE WATERSHED OF KORDAN REGION, WEST ALBORZ PROVINCE, IRAN. PEC 2023; 11 (23) : 6
URL: http://pec.gonbad.ac.ir/article-1-901-fa.html

کارگر چیگانی هادی، پرهمت جهانگیر، پیروان حمید رضا، قرمزچشمه باقر. بررسی ترکیب گیاهی، شکل زیستی و پراکندگی جغرافیایی گیاهان حوزه آبخیز منطقه کردان، غرب استان البرز، ایران. حفاظت زیست بوم گیاهان. 1402; 11 (23) :66-83

URL: http://pec.gonbad.ac.ir/article-1-901-fa.html

بازنشر اطلاعات
	این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

دوره 11، شماره 23 - ( 10-1402 )

برگشت به فهرست نسخه ها

Persian site map - English site map - Created in 0.05 seconds with 37 queries by YEKTAWEB 4710