دانشگاه زابل ، masood.rigi57@yahoo.com 2- گروه منابع طبیعی، دانشگاه گنبد کاووس، گنبد
چکیده: (7789 مشاهده)
از آنجا که حفاظت همه‌جانبه از اکوسیستم‌های مرتعی مستلزم مدیریت بر مبنای حفظ و نگهداری تنوع گونه‌ای موجود در آن‌هاست، این امر جز با شناخت و اندازه‌گیری تنوع گونه‌ای محقق نمی‌شود. در این راستا آگاهی از فشارهای محیطی مخرب بر اکوسیستم که باعث تخریب زیستگاه‌ها و بیوم‌ها و در‌نتیجه کاهش تنوع گونه‌ها می‌گردد، ضروری است. یکی از فشارهای مخرب فیزیکی بر عرصه مرتع که باعث کاهش تنوع و از‌بین رفتن عناصر گیاهی حساس می‌گردد، چرای مفرط دام می‌باشد. این تحقیق به‌منظور بررسی اثر شدت‌های مختلف چرا بر تنوع پوشش گیاهی در مراتع تفتان صورت پذیرفت. بدین‌منظور 3سایت نمونه‌برداری شامل چرای سنگین، چرای‌سبک در‌حد ظرفیت و قرق 8 ساله انتخاب شد. در هر سایت با استفاده از روش‌آماری تعداد نمونه تعیین و با استقرار 7 ترانسکت در مجموع 42 پلات 8 متر‌مربعی به‌صورت سیستماتیک-تصادفی مستقر گردید. در هر قاب فهرست گونه‌های موجود و تعداد افراد هر گونه یادداشت شد. سپس شاخص‌های غنای مارگالف و منهینیک و تنوع شانون‌وینر، هیل 1 و هیل 2 محاسبه و مقایسه آماری در محیط نرم‌افزار SPSS19 صورت گرفت. تجزیه واریانس یک‌طرفه معنی‌دار بودن تفاوت غنا و تنوع‌گونه‌ای را در سطح 1% در شدت‌های مختلف چرا نشان‌داد. آزمون‌توکی نشان‌داد غنای‌گونه‌ای بین قرق و چرای‌سبک در سطح 1%، قرق و چرای‌سنگین در سطح 5%، چرای‌سبک و سنگین در سطح 1% دارای تفاوت معنی‌دار است. در شاخص‌های شانون‌وینر و هیل 1 اختلاف بین همه وضعیت‌ها در سطح 1% معنی‌دار بود. شاخص هیل 2 نیز نشانگر اختلاف معنی‌دار در سطح 1% میان چرای سنگین و قرق و همچنین بین چرای سبک و قرق بود. بالاترین غنای‌گونه‌ای و تنوع در شرایط چرای‌سبک حاصل گردیده است.
Rigi M, Fakhireh A. Study of grazing intensities on plant species richness and diversity indices for preserving the ecosystems of Taftan’s rangelands . PEC 2013; 1 (3) :105-118 URL: http://pec.gonbad.ac.ir/article-1-73-fa.html
ریگی مسعود، فخیره اکبر. مطالعه اثر شدت‌های مختلف چرا بر شاخص‌های غنا و تنوع پوشش‌گیاهی به‌منظور حفاطت زیست بوم‌های مرتعی تفتان. حفاظت زیست بوم گیاهان. 1392; 1 (3) :105-118
