چکیده

گیاه وتیور (Chrysopogon zizanioides L.) یکی از شناخته شده ترین گیاهان جهت اصلاح و احیای مراتع است. با توجه به فقیر بودن خاک های کشور یکی از سریع ترین راه های مدیریتی برای رشد مطلوب گیاهان و بهبود عرصه های تخریب شده افزودن اصلاح کننده ها به خاک است. این تحقیق با هدف بررسی اثر متقابل زئولیت و کمپوست بر برخی خصوصیات خاک و عملکرد گیاه وتیور و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به مدت پنج ماه در سال 94-95 در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه ملایر انجام شد. کود زئولیت در پنج سطح صفر (شاهد)، 1، 2، 3 و4 درصد وزنی خاک و کود کمپوست دامی در 4 سطح صفر (شاهد)، 20، 40 و 60 درصد حجمی خاک به گلدان های پنج کیلوگرمی حاوی پایه های وتیور افزوده شد. تیمارهای اعمال شده تاثیر معنی دار و افزایشی در پارامترهای: pH ، هدایت الکتریکی، رطوبت وزنی و میزان K خاک ایجاد کرده و باعث کاهش معنی دار چگالی ظاهری خاک شد  ولی در میزان Ca و Mg خاک تفاوت معنی داری ایجاد نکرد. تاثیر کود آلی در کاهش چگالی خاک ، بیش تر از زئولیت بود. سطوح تلفیقی زئولیت و کمپوست باعث افزایش معنی دار همه صفات مورد اندازه گیری در گیاه وتیور شد. بیش ترین درصد اسانس در تیمار 1 درصد وزنی زئولیت و 20 درصد حجمی کمپوست و کمترین درصد اسانس در تیمار عدم حضور زئولیت و20 درصد حجمی کمپوست ایجاد شد. هم چنین درصد پروتئین خام برگ، غلظت قندهای محلول و نامحلول و طول ساقه و ریشه در تیمارهای مختلف زئولیت و کمپوست تاثیر افزایشی و معنی داری رانسبت به شاهد نشان دادند. البته این روند افزایشی به طور خطی و یکنواختی نبوده است. به نظر می رسد استفاده تلفیقی از زئولیت و کمپوست آثار مثبتی بر ویژگی های خاک و عملکرد گیاه وتیور داشته است.