[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
فرم های ضروری::
برای داوران::
ثبت نام و اشتراک::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
بایگانی مقالات زیر چاپ::
::
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
دریافت اطلاعات پایگاه
نشانی پست الکترونیک خود را برای دریافت اطلاعات و اخبار پایگاه، در کادر زیر وارد کنید.
..
:: دوره 5، شماره 10 - ( بهار و تابستان 1396 ) ::
جلد 5 شماره 10 صفحات 86-75 برگشت به فهرست نسخه ها
بررسی فلورستیک و ویژگی های اکولوژیکی رویشگاه گیاهان ماسه دوست در زیست بوم دشت سبزوار
مهدی دلبری* ، زهره دلبری ، واحد بردی شیخ ، نادر بیرودیان ، اسماعیل فیله کش
دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار - دانشگاه حکیم سبزواری ، delbari.sm@gmail.com
چکیده:   (4866 مشاهده)

     از مهترین اقدامات مدیریتی عرصه­ های خشک و بیابانی، توسعه پوشش گیاهی این مناطق می­باشد، که با شناخت فلور و ویژگی­های اکولوژیکی رویشگاه­های آن میسر می­گردد.  در تپه­ ها و اراضی ماسه‌ای منطقه خشک دشت سبزوار، رویشگاهی با پوشش گیاهی گیاهان ماسه ­دوست و مقاوم به شرایط خشکی رویش دارند و  مهمترین این گونه­ ها از نظر غالبیت، گونه سبط (Stipagrostis pennata) است. در این تحقیق، محدوده این رویشگاه با استفاده از منابع موجود تعیین و مشخصات کلی رویشگاه از نظر پستی و بلندی، ارتفاع، بارندگی، بافت خاک، عناصر شیمیایی خاک و نوع و پراکنش اجتماعات گیاهی در مطالعات صحرایی و با استفاده از روش نمونه­ برداری سیستماتیک- تصادفی در چهار سایت مطالعاتی بررسی گردید. تراکم و وضعیت استقرار گونه ­ها در کنار عوامل اقلیمی و خاک مطالعه و برای آنالیز داده‌ها از نرم افزارspss  استفاده شد. در منطقه ماسه­زاری مورد مطالعه، پوشش گیاهی شامل تیپ Salsola - Astragalus - Stipagrostis   بود و گونه سبط در بین ۱۱ گونه موجود در رویشگاه بیشترین تراکم و زاد دآوری را داشت، که دارای سازگاری­های اکولوژیکی منحصر به فردی در زیست­بوم بیابان است. با وجود تنوع گیاهی نسبتا کم، گونه­های این رویشگاه در بارندگی سالانه کم و حدود ۱۵۰ میلیمتر و اقلیم بیابانی با خاک دارای قلیاییت ۷/۹ ت     از مهمترین اقدامات مدیریتی عرصه­های  زیست­بوم­های خشک و بیابانی، توسعه پوشش گیاهی این مناطق می­باشد، که با شناخت فلور و ویژگی­های اکولوژیکی رویشگاه­های آن میسر می­گردد. در تپه­ها و اراضی ماسه‌ای منطقه خشک دشت سبزوار، رویشگاهی با پوشش گیاهی گیاهان ماسه­دوست و مقاوم به شرایط خشکی رویش دارند و  مهمترین این گونه­ها از نظر غالبیت، گونه سبط یا سبد (Stipagrostis pennata) است. در این تحقیق، محدوده این رویشگاه با استفاده از منابع موجود تعیین و مشخصات کلی رویشگاه از نظر پستی و بلندی، ارتفاع، بارندگی، بافت خاک، عناصر شیمیایی خاک و نوع و پراکنش اجتماعات گیاهی در مطالعات صحرایی و با استفاده از روش نمونه­برداری سیستماتیک- تصادفی در چهار سایت مطالعاتی بررسی گردید. تراکم و وضعیت استقرار گونه­ها در کنار عوامل اقلیمی و خاک مطالعه و برای آنالیز داده‌ها از نرم افزارspss  استفاده شد. در منطقه ماسه­زاری مورد مطالعه، پوشش گیاهی شامل تیپ Salsola - Astragalus - Stipagrostis  بود و گونه سبط در بین ۱۱ گونه موجود در رویشگاه بیشترین تراکم و زادآوری را داشت، که دارای سازگاری­های اکولوژیکی منحصر به فردی در زیست­بوم بیابان است. با وجود تنوع گیاهی نسبتا کم، گونه­های این رویشگاه در بارندگی سالانه کم و حدود ۱۵۰ میلیمتر و اقلیم بیابانی با خاک دارای قلیاییت ۷/۹ تا ۸/۴  و هدایت الکتریکی ds/m ۰/۳۴ تا ۰/۴۴ ds/m  رویش مناسبی دارند. در آنالیز واریانس بین ویژ گی­های رویشی و خاک رویشگاه مسخص گردید،که بین تاج پوشش گونه سبط و مقدار کلسیم خاک، رابطه مستقیمی برقرار بوده و خاک اندکی قلیایی، تاثیر نسبتا بهتری بر تاج پوشش این گونه در منطقه مورد مطالعه داشته است.ا ۸/۴  و هدایت الکتریکی ds/m ۰/۳۴ تا ۰/۴۴ ds/m  رویش مناسبی دارند. در آنالیز واریانس بین ویژگی­های رویشی و خاک رویشگاه مسخص گردید،که بین تاج پوشش گونه سبط و مقدار کلسیم خاک، رابطه مستقیمی برقرار بوده و خاک اندکی قلیایی، تاثیر نسبتا بهتری بر تاج پوشش این گونه در منطقه مورد مطالعه داشته است.

واژه‌های کلیدی: رویشگاه سبزوار، اکولوژیکی، خاک ماسه‌ای.
متن کامل [PDF 504 kb]   (1778 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1395/1/4 | پذیرش: 1396/4/12 | انتشار: 1396/9/9
فهرست منابع
1. ابوالقاسمی، م. شاهمرادی، ا و ب، ناصر. (1388). آت اکولوژی گونه Stipagrostis pennata در استان یزد. فصلنامه علمی- پژوهشی تحقیقات مرتع و بیابان ایران، 16(2): ۲۵۴- ۲۶۱.
2. آتشگاهي، ز؛ اجتهادي، ح و ح، زارع. (1388). معرفي فلور، شكل زيستي و پراكنش جغرافيايي گياهان در جنگلهاي شرق دودانگه ساري.، مجله زيست شناسي ايران، 22(2): ۲۰۳-۱۹۳.
3. احمدي، ح؛ جوانشير، ک و و، مظفريان. (1382). بررسي رابطه ويژگي هاي اكولوژيك جوامع گياهي و واحدهاي ژئومرفولوژي مطالعه موردي: منطقه بارون آذربايجان غربي، فصلنامه منابع طبيعي ايران، 2: ۱۱۷-۱۰۱.
4. آذرنیوند، ح؛ جنیدي، ح و م، جعفري. (1386). مقایسـه خصوصیات خاك رویشگاه دم گاوي و منطقه شاهد (فاقد دم گاوي). مجله پژوهش و سازندگی، 7: 68-62.
5. آذرنيوند، ح؛ طویلی، ع؛ صادقی، ع؛ جعفري، م و م، زارع چاهوكي. ۱۳۹۰. بررسي خصوصيات بوم شناختي گونه نتر (Astragalussquarrosus) در رويشگاه هاي كاشان. فصلنامه تحقيقات مرتع و بيابان ايران، ۱۸(۳): ۳۸۳-۳۷۲.
6. باقري، ح؛ شاهمرادي، ا و م، ادناني. (1390). بررسي آت اكولوژي گونه سبط (Stipagrostis plumosa) در مراتع استان قم. فصلنامه تحقيقات مرتع و بيابان ايران، 18(2): 201- 187.
7. بتولی، ح. ( 1382). بررسی اکولوژیک جوامع گیاهی ماسه‌زارهای ریگ بلند کاشان.، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علوم دانشگاه تهران، 116 ص.
8. بيروديان، ن. (1380). اصول مديريت مناطق بياباني. انتشارات رشاد، گرگان، 205 ص.
9. ترنج زر، م؛ زاهدي اميري، ق؛ ج، محمد و ح، زاهدي پور. (1390). رابطه بين جوامع گياهي و متغيرهاي فيزيك و شيميايي خاك (مطالعه موردي: كوير ميقان اراك). تحقيقات مرتع و بيابان ایران. 44 : 394- 384.
10. تقی پور، ع. 1384. اثر عوامل محیطی بر روی پراکنش گیاهان مرتعی در منطقه هزار جریب بهشهر. پايان نامه كارشناسي ارشد دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان، ۱۶۴ ص.
11. دلبري، م. 1389. بررسي رابطه ويژگيهای رویشی سبط (Stipagrostis pennata) با خصوصیات فيزيكوشيميايي خاك مناطق خشك و بياباني (مطالعه موردي: دشت سبزوار). پايان¬نامه كارشناسي ارشد، دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان. 82 ص.
12. زارع چاهوكي، م و م شفيع زاده نصرآبادي. (1387). بررسي عوامل محيطي موثر بر پراكنش چند گونه گياهي مناطق بياباني (مطالعه موردي: حاشيه کوير چاه بيکي استان يزد). تحقيقات مرتع و بيابان ايران، 32: 414-403.
13. زارع حصاري، ب؛ قرباني، ا؛ عظيمي، ف، هاشمي مجد، ک و ع، اصغري. (1393). عوامل بوم شناختي موثر بر پراكنش گونه Artemisia fragrans Willd در دامنه هاي جنوب شرقي سبلان. مجله مرتع، ۸(۳): 238.
14. سارا عباسي، بابك پيله ور، سيد محسن حسيني. 1393. تنوع گونه هاي گياهي درغرب منطقه حفاظت شده اشترانكوه لرستان، فصلنامه علوم و تكنولوژي محيط زيست، شماره 62، پاييز 1393 صص 155-164 .
15. عبداللهي، ج؛ نادري، ح؛ ميرجليلي، م؛ و م، طباطبايي زاده. (1392). اثر برخي عوامل محيطي بر خصوصيات رويشي گونه Stipa barbata در مراتع استپي ندوشن يزد. فصلنامه تحقيقات مرتع و بيابان ايران، ۲۰(۱) : ۱۴۴-۱۳۰.
16. فياض محمد. 1383. بررسي برخي از خصوصيات بوم شناسي سه گونه اسكمبيل در حوضه هاي جازموريان، چاهان و تهلاب در استان سيستان و بلوچستان، فصلنامه تحقيقات مرتع و بيابان ايران، ۱۱(۲) : ۱۹۱-۲۱۲.
17. فیله کش، ا. (13891)..گزارش نهایی طرح پژوهشی تولید و مصرف گیاهان مرتعی در منطقه پشته عباس سبزوار، ایستگاه تحقیقات کشاورزي و منابع طبیعی سبزوار.
18. قنبریان، غ. (1377). بررسی ویژگی های اکولوژیکی جوامع گیاهی با توجه به واحدهای ژئومورفولوژی در استان فارس منطقه چنار راهدار. پايان نامه كارشناسي ارشد، دانشگاه تهران. ۱۵۴ص.
19. کروجی، ح. (1387). بررسی نقش عوارض جغرافیایی در تغذیه مخازن آب زیر زمینی دشت روداب سبزوار. پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیای طبیعی. دانشگاه حکیم سبزواری، ۱۸۸ص.
20. مصداقي، م. (1374)..مرتع داري در ايران. انتشارات آستان قدس رضوي. ۳۲۷ص.
21. نقي¬نژاد، ع و م. رمضاني .1393. فلورستيك و بوم شناختي رويشگاه سرو نوش (Platycladus orientalis) در منطقه فاضل آباد گلستان. فصلنامه زيست شناسي گياهي ايران، 20 : 154-137.
22. Aerts, R.,Van overtveld , K., Haile, M., Hermy, M., Deckers, J. and Musy, B. 2006. Species composition and diversity of small Aformontane forest fragments in northern Ethiopia. Journal of Plant Ecology, 187:127-142.
23. Baohua, J., and Hongying, Z .2009. Preliminary study on the mechanism for adaptation of Stipagrostis pennata to desert. J.Biology.1(2):94-100.
24. Danin, A. 1996. Adaptations of Stipagrostis species to desert dunes. J. Arid Envirnoments. 34: 297-311.
25. Tongway, D.J., and Hindley, N.L. 2004b. Landscape Function analysis: a system for monitoring rangeland function. African Journal of Range & Forage Science, 21: 2. 109-113.
26. Vieira, S. R. and Paz Gonzalez. A. 2003. Analysis of the spatial variability of crop yield and soil properties in small agricultural plots. Bragantia Campinas, 62: 127-138.
27. Weindrof, F. D. C. and Zhu, Y. 2010. Spatial Variability of Soil Properties at Capulin Volcano, New Mexico, USA: Implications for Sampling Strategy. Pedosphere, 20(2): 185–197.
ارسال پیام به نویسنده مسئول

ارسال نظر درباره این مقاله
نام کاربری یا پست الکترونیک شما:

CAPTCHA


XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Delbari M, Delbari Z, Sheikh V, Biroodian N, Filecesh I. Floristic study And Ecological characteristics of rangelands in the Sandy land of Sabzevar of Sabzevar plain. PEC 2017; 5 (10) :75-86
URL: http://pec.gonbad.ac.ir/article-1-180-fa.html

دلبری مهدی، دلبری زهره، بردی شیخ واحد، بیرودیان نادر، فیله کش اسماعیل. بررسی فلورستیک و ویژگی های اکولوژیکی رویشگاه گیاهان ماسه دوست در زیست بوم دشت سبزوار. حفاظت زیست بوم گیاهان. 1396; 5 (10) :75-86

URL: http://pec.gonbad.ac.ir/article-1-180-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 5، شماره 10 - ( بهار و تابستان 1396 ) برگشت به فهرست نسخه ها
مجله حفاظت زیست بوم گیاهان Journal of Plant Ecosystem Conservation
Persian site map - English site map - Created in 0.05 seconds with 37 queries by YEKTAWEB 4645