مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ارومیه، ahmadi1185@gmail.com ، ahmadi1185@gmail.com
چکیده: (5843 مشاهده)
تنوع گونه¬ای از مفاهیم بوم شناختی پیچیده محسوب میشود. دلایل تغییر در تنوع گونه¬ای و ساز و کارهای اداره کننده این تغییر بهعنوان یک سوال برجسته اکولوژیکی مطرح است. هدف نهایی مدیریت منابع طبیعی حفاظت از تنوع زیستی است. در این تحقیق تغییرات بین تنوع و غنای گونه¬ای گیاهان مرتعی در طول گرادیان ارتفاعی با استفاده از شاخص¬های سیمپسون، شانون-وینر، مارگالف و منهینگ در مراتع قرهباغ تعیین شد. برای اندازه¬گیری دادههای پوشش گیاهی، با استفاده از روش نمونه برداری تصادفی-سیستماتیک پنج طبقه ارتفاعی با اختلاف 100 متر نسبت بهیکدیگر بهعنوان طبقات اصلی تفکیک گردید. سپس با استفاده از پلات¬های یک متر مربعی، ده پلات با اختلاف ارتفاع 10 متر نسبت بهیکدیگر در هر طبقه ارتفاعی مستقر و در هریک از این پلات¬ها، فاکتورهای مربوط بهدرصد تاج پوشش و تعداد گونه¬ها یاداشت گردید. نتایج به¬دست آمده نشان داد رابطه بین ارتفاع و شاخص¬های سیمپسون و شانون-وینر رابطه بین ارتفاع با شاخصهای مارگالف و منهینگ غیرخطی و معنیدار می¬باشد. روند این تغییرات بهگونهای است که غنا و تنوع گونه¬ای، و تعداد گونه¬ها با افزایش ارتفاع از 1600متر بهبالاتر، کاهش مییابد. ضریب تشخیص معادلات رگرسیون نشان میدهد که تغییرات متغیرهای وابسته شامل سیمپسون، شانون، تعداد گونه، مارگلف و منهینگ بهترتیب با ضرایب 71، 68، 43، 49 و 63 درصد در اثر متغییر مستقل (ارتفاع) تبیین میشوند. بهطورکلی میتوان بیان کرد که بهعلت وجود دام و انسان در ارتفاعات پایین تنوع و غنای گونهای کاهش یافتهاست، در صورتی که در ارتفاعات میانی بهدلیل کاهش جمعیت دام و بهبود شرایط اقلیمی، میزان تنوع افزایش یافته است.
Ahmadi A, Tatian M, Tamartash R, Yeganeh H. Diversity and species richness along an altitudinal gradient in the Gharabagh rangelands of west Azerbaijan province. PEC 2015; 2 (5) :39-54 URL: http://pec.gonbad.ac.ir/article-1-133-fa.html
احمدی احمد، طاطیان محمدرضا، تمرتاش رضا، یگانه حسن. تغییرات تنوع و غنای گونهای در طول شیب تغییرات ارتفاعی در مراتع قرهباغ استان آذربایجان غربی. حفاظت زیست بوم گیاهان. 1393; 2 (5) :39-54