از آنجا که شاخص¬های تنوع Shannon-Wiener و Simpson رایج¬ترین شاخص¬های تنوع می¬باشند، بنابراینبررسی تنوع و غنای گونه¬ای امری حیاتی در بررسی تنوع گونه¬ای است. هدف از این پژوهش بررسی اثر کپه¬کاری و قرق بر ترکیب، تنوع و مواد مغذی پوشش گیاهی مراتع کوهستانی منطقه دارانی علیا در شهرستان تویسرکان است. نمونه¬برداری¬ها با روش نمونه¬برداری سیستماتیک-تصادفی، در عرصه 5 هکتاری که از سال 1393 کپه¬کاری با بذر باریجه (Ferula gummosa)، اسپرس (Onobrychis sativa) و النگاتوم (Agropyron elongatum) در آن انجام شده و منطقه قرق گردیده بود، انجام شد. از 10 ترانسکت 100 متری با فاصله 50 متری از یکدیگر استفاده و در طول هر ترانسکت 10 پلات یک متر مربعی تعیین و در هر پلات اندام زیرزمینی و هوایی گیاه در دو منطقه چرا و قرق نمونه¬برداری شد. سپس میزان پروتیئن کل، فنل و عناصر غذایی بافت گیاه اندازه¬گیری شد. همچنین شاخص یکنواختی Simpson، شاخص¬های غناء Margalef و Menhinick و شاخص¬های تنوع Shannon-Wiener و Simpson با بهرهگیری از روش تجزیه مولفههای اصلی (PCA) و استفاده از نرمافزار PC-ORD انجام شد. تمامی نمونه¬ها با آزمون t غیرجفتی در سطح 5% مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد میزان فسفر، پروتیئن کل و فنل گیاه در منطقه قرق (به ترتیب 2/4، 4/6 و 69/0) و کپه¬کاری (به ترتیب 4/8، 3/5 و 65/0) تفاوت معناداری در سطح 5% نسبت به منطقه چرا شده نداشته است اما میزان عناصر غذایی بافت گیاه در منطقه چرا در سطح معنادار 5% بیشتر از منطقه قرق و کپه¬کاری بوده است. شاخص¬های Shannon-Wiener و Simpson نشان داد که تنوع در منطقه قرق (به ترتیب 58/1 و 93/0) در سطح معنادار 5% بیشتر از منطقه چرا (به ترتیب 21/1 و 82/0) بوده است. شاخص¬های غناء Margalef و Menhinick نیز در منطقه قرق و کپه¬کاری (به ترتیب 43/2 و 85/1) در سطح معنادار 5% بیشتر از منطقه چرا (به ترتیب 63/1 و 65/1) بوده است اما شاخص یکنواختی Simpson در دو منطقه تفاوت معناداری در سطح 5% نداشته است. پوشش گیاهی منطقه قرق به دلیل حضور وسیع گونههای اصلی که عموما خوشــخوراک بودند، در حالت پایداری اکولوژیک بیشتری نسبت به عرصه تحت چرا قرار داشــته و این امر به خوبی، اثر مثبت قــرق را در ایجاد تعادل محیطی در رابطه با حضور و گونههای مختلف را نشان میدهد.
Akhzari D, Shokrkhoda F. Studying the Effect of Exclosure and Pit-Seeding on Composition, Diversity and Nutrient of Rangeland Plants (Case study: Darani Rangelands, Tuyserkan City, Hamedan Province). PEC 2025; 13 (26) : 11 URL: http://pec.gonbad.ac.ir/article-1-1001-fa.html
اخضری داود، شکرخدا فاطمه. بررسی اثر کپهکاری و قرق بر ترکیب، تنوع و مواد مغذی پوشش گیاهی مراتع (مطالعه موردی: مراتع دارانی علیا، شهرستان تویسرکان، استان همدان). حفاظت زیست بوم گیاهان. 1404; 13 (26) :154-168