[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
فرم های ضروری::
برای داوران::
ثبت نام و اشتراک::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
بایگانی مقالات زیر چاپ::
::
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
دریافت اطلاعات پایگاه
نشانی پست الکترونیک خود را برای دریافت اطلاعات و اخبار پایگاه، در کادر زیر وارد کنید.
..
:: دوره 12، شماره 25 - ( 12-1403 ) ::
جلد 12 شماره 25 صفحات 222-206 برگشت به فهرست نسخه ها
تحلیل گرادیان‌های محیطی در رویشگاه گز روغنی Fiori (Forssk.)Moringa peregrina منطبق با افزایش ارتفاع در جنوب و جنوب شرق ایران (رویکردی مبتنی بر تحلیل روند و تجانس)
حسین پیری صحراگرد* ، پیمان کرمی2
دانشکده‌ی آب و خاک، دانشگاه زابل، زابل، دانشگاه زابل ، hpirys@gmail.com
2- گروه علوم محیطی، دانشکده‌ منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه ملایر، ملایر
چکیده:   (2020 مشاهده)
ارتفاع با تأثیر بر بسیاری از مؤلفه­های محیطی به­عنوان یک عامل مهم در ایجاد گرادیان­های محیطی به­شمارمی‌آید. در پژوهش حاضر اثر ارتفاع بر برخی از فرآیندهای محیطی شامل مطلوبیت رویشگاه، روند تغییرات و نوسان­های فصلی دمای سطح زمین (LST)، تراکم کربن آلی خاک (OCD) و شاخص پوشش گیاهی (NDVI) در مناطق حضور گونه گز روغنی در جنوب و جنوب شرق ایران در استان‌های سیستان و بلوچستان، کرمان و هرمزگان ارزیابی شد. در این راستا تعداد 61 نقطه حضور گونه در سال‌های 2015 تا 2020 در فصل تابستان جمع‌آوری شدند. دمای سطح زمین با استفاده از پروداکت (MYD11A1) ماهواره مودیس از سال‌های 2003 تا 2023 به تفکیک فصول مختلف سال تهیه و روند تغییرات آن نیز با آزمون من-کندال بررسی شد. نوسان یا هتروژنیتی LST با استفاده از آزمون تجزیه به مؤلفه اصلی (PCA) محاسبه شد. مقادیر شاخص پوشش گیاهی (NDVI) نیز از سامانه گوگل ارث انجین استخراج شد. سپس ارتفاع 61 نقطه حضور به­صورت افزایشی مرتب شدند و گرادیان­های مورد بررسی به ازای این نقاط با استفاده از آزمون ناپارامتری من -کندال بررسی شد. با استفاده از نتایج گرادیان‌های معنادار تحلیل روند، تحلیل نقطه شکست پتیت (Pettitt test) میان نقاط حضور به منظور گروه­بندی آن‌ها انجام شد. همچنین به­منظور گروه­بندی کلی نقاط با استفاده از تمام متغیرها از خوشه‌بندی به روش K-Mean استفاده شد. نتایج نشان داد که مطلوبیت رویشگاه در مناطق حضور با افزایش ارتفاع روندی افزایشی ندارد، این شرایط برای تراکم کربن آلی خاک (OCD) و شاخص پوشش گیاهی (NDVI) نیز وجود دارد؛ اما روند LST در فصول بهار و پاییز با افزایش ارتفاع روند کاهشی را نشان داد. بر این اساس، با افزایش ارتفاع، نوسان در LST در هر چهارفصل بهار، تابستان، پاییز و زمستان به­صورت معناداری افزایش پیدا می‌کند (0001/0 p<). همچنین نتایج نشان داد که ارتفاع بالاتر از 400 متر از سطح دریا به­عنوان آستانه تغییرات محیطی در گرادیان­های محیطی مورد بررسی است. بر اساس تحلیل نقطه شکست، نقاط حضور در دسترس با توجه به نوسانات گرادیان‌های محیطی به دو گروه شمالی و جنوبی تقسیم شد. پراکندگی مکانی گروه­ها بر اساس خوشه­بندی به روش K-mean نیز تأیید شد. درمجموع می­توان گفت که عامل ارتفاع به‌دلیل تأثیرگذاری بر پارامترهای اقلیمی (دما و بارندگی) و خصوصیات ادافیکی، حضور و گسترش گونه گز روغنی را در رویشگاه­های منطقه موردمطالعه تحت تأثیر قرار داده­است. ازاین‌رو می­توان این عامل را به­عنوان عامل اصلی مؤثر در شکل­گیری خرده اقلیم­ها و پراکندگی رویشگاه گونه گز روغنی معرفی کرد.

شماره‌ی مقاله: 14
واژه‌های کلیدی: روند تغییرات، گرادیان‌های محیطی، دما، پوشش گیاهی، گز روغنی
متن کامل [PDF 1781 kb]   (646 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1403/6/16 | پذیرش: 1403/8/7 | انتشار: 1404/2/2
فهرست منابع
1. پوربابائی، ح.، صالحی، ع.، ابراهیمی، س.، خداپرست، ف. 1400. تأثیر ارتفاع از سطح دریا و مؤلفه¬های خاک بر خصوصیات پوشش گیاهی (حوزه آبخیز اسالم). مجله جنگل ایران، 13 (3): 285-307.
2. رشوند، س.، احسانی، ع.، فیاض، م.، نجف پورنوایی، م.، چرخچیان، م.م. 1396. پراکندگی گیاهان دارویی در استان قزوین. انتشارات موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع ایران. 252 ص.
3. زارع حصاری، ب.، قربانی، ا.، عظیمی مطعم، ف.، هاشمی مجد، ک.، اصغری، ع. 1393. عوامل بوم‌شناختی مؤثر بر پراکندگی گونهArtemisia fragrans Willd. در دامنه‌های جنوب شرقی سبلان. مرتع، ۸ (۳): ۲۳۸-250.
4. ساهور، ح. 1394. مطالعه برخی از ویژگی¬های بوم شناختی فردی گونه گز روغن (Moringa peregrina) در منطقه بگابند شهرستان سرباز. پایان¬نامه کارشناسی ارشد مهندسی منابع طبیعی بیابان زدایی، دانشکده آب و خاک، دانشگاه زابل. 87 صفحه.
5. سلیمانی میمند، ف.، وهابی، م. ر.، کریمیان، و. 1396. بررسی خصوصیات اکولوژیکی گیاه چای کوهی (Stachys lavandulifolia Vahl.) در رویشگاه‌های مرتعی غرب استان اصفهان. مجله پژوهش‌های آبخیزداری (پژوهش و سازندگی)، 115: 1-14.
6. صنیعی آباده، م.، محمودی، س. 1394. داده کاوی کاربردی. ویراست دوم، انتشارات نیاز دانش. 536 صفحه.
7. قربانی، ا.، اصغری، ع. 1393. بررسی عوامل بوم‌شناسی مؤثر بر انتشار گونهFestuca ovina در مراتع جنوب‌شرقی سبلان. تحقیقات مرتع و بیابان ایران، 21 (2): 368-381.
8. کرمی، پ.، اسمعیلی رینه، س. 1399. استفاده از روش مدلسازی آنتروپی بیشینه (MaxEnt) و خوشه بندی K-mean برای تحلیل زیستگاه های زیر زمینی جنس Niphargus در ایران. مجله پژوهش¬های جانوری، 33 (4):310-323.
9. کرمی، پ.، شایسته، ک.، رستگار، ن. 1399. بارزسازی نقش ارتفاع در جابه جایی گونه¬های حیات وحش مناطق کوهستانی با تأکید بر روی مناطق حفاظت شده: مطالعه موردی استان کرمانشاه. فصلنامه محیط زیست جانوری، 12(2): 21-30.
10. کرمی، پ.، میرسنجری، م. 1397. تحلیل تخریب سیمای سرزمین در تالاب بزرگ هویزه با استفاده از دور کاوی. فصلنامه اکوبیولوژی تالاب،10(35): 39-54.
11. کنشلو، ه.، آچاک، م.، دمی زاده، غ. 1394. بررسی تقویم حیاتی گیاه گز روغنی (Fiori. ((Forssk.)Moringa peregrina) در جنوب شرق ایران. دو ماهنامه علمی- پژوهشی تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، 31 (3): 235-247.
12. کنشلو، ه.، دمی زاده، غ.، آچاک، م. 1392. بررسی برخی از ویژگی¬های آت اکولوژی گونه گاز رخ در جنوب ایران. فصلنامه تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 21 (3):481-494.
13. مدرسی، ف.، عراقی نژاد، ش.، ابراهیمی، ک.، خلقی، م.1389. بررسی منطقه¬ای پدیده تغییر اقلیم با استفاده از آزمون-های آماری، مطالعه موردی: حوضه آبریز گرگانرود-قره سو، نشریه آب و خاک، جلد،24 (3): 476-489.
14. مروتی، م.، کرمی، پ. 1403. تحلیل تغییرات زمان- مکانی رخداد آتش‌سوزی در سطح استان کرمانشاه با تأکید بر روی شبکه مناطق تحت حفاظت. مخاطرات محیط طبیعی، 13(40): 131-148.
15. مظفریان و. 1385. فرهنگ نامهای گیاهان ایران، انتشارات فرهنگ معاصر، تهران، 396 صفحه.
16. ملکیان، م.، همامی، م. 1391. مبانی زیست شناسی حفاظت. چاپ اول. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. 304 صفحه.
ارسال پیام به نویسنده مسئول

ارسال نظر درباره این مقاله
نام کاربری یا پست الکترونیک شما:

CAPTCHA


XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Piri Sahragard H, Karami P. Analysis of the environmental gradients in Moringa peregrina (Forssk.) Fiori habitat in relation to increasing elevation in southern and southeastern Iran (A trend and homogeneity based approach). PEC 2025; 12 (25) : 14
URL: http://pec.gonbad.ac.ir/article-1-995-fa.html

پیری صحراگرد حسین، کرمی پیمان. تحلیل گرادیان‌های محیطی در رویشگاه گز روغنی Fiori (Forssk.)Moringa peregrina منطبق با افزایش ارتفاع در جنوب و جنوب شرق ایران (رویکردی مبتنی بر تحلیل روند و تجانس). حفاظت زیست بوم گیاهان. 1403; 12 (25) :206-222

URL: http://pec.gonbad.ac.ir/article-1-995-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 12، شماره 25 - ( 12-1403 ) برگشت به فهرست نسخه ها
مجله حفاظت زیست بوم گیاهان Journal of Plant Ecosystem Conservation
Persian site map - English site map - Created in 0.06 seconds with 36 queries by YEKTAWEB 4732