1- گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل دانشکده کشاورزی مشکین شهر، پژوهشکده مدیریت آب، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، دانشکده کشاورزی مشکین شهر، پژوهشکده مدیریت آب، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل ، moameri@uma.ac.ir 3- دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، پژوهشکده مدیریت آب، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل
چکیده: (312 مشاهده)
استفاده از کودهای آلی و مواد پوششی به‌عنوان تسهیل‌گر رشد و استقرار گیاهان و بهبود شرایط خاک، از عوامل مهم احیای اکوسیستم‌های مرتعی است. هدف از انجام این مطالعه بررسی تأثیر برخی کودهای آلی و مالچ در بستر کشت بر خصوصیات مورفولوژی (ارتفاع گیاه، طول ریشه، وزن خشک، وزن تر، تعداد برگ و تعداد شاخه‌های جانبی) گونه Nitrariaschoberi L.در سواحل دریاچه ارومیه است. این تحقیق به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کاملاً تصادفی در 4 تکرار انجام گرفت. سپس تأثیر انواع مالچ پوششی و کود در 16 تیمار شامل مالچ روشن (یک کیلوگرم به ازای هر بوته)، مالچ تیره (یک کیلوگرم به ازای هر بوته)، کاه و کلش (باضخامت 2 سانتی‌متر برای هر بوته) کود مرغی (یک و نیم کیلوگرم برای هر بوته)، کود گاوی (یک و نیم کیلوگرم برای هر بوته)، ورمی‌کمپوست (یک و نیم کیلوگرم برای هر بوته)، ترکیب انواع مالچ و کود (یک و نیم کیلوگرم برای هر بوته) و تیمار شاهد بررسی شد. نتایج تجزیه واریانس و مقایسه میانگین‌ها نشان داد که اثر کود ورمی‌کمپوست بر ارتفاع بوته در سطح 1 درصد معنی‌داری است و بیشترین ارتفاع بوته به میزان 8/44 سانتی‌متر مربوط به کود ورمی‌کمپوست و کمترین آن 8/30 سانتی‌متر مربوط به تیمار شاهد است. اثر انواع مالچ بر ارتفاع بوته در سطح 1 درصد معنی‌دار بود که بیشترین ارتفاع بوته به میزان 01/50 سانتی‌متر مربوط به مالچ کاه و کلش و کمترین آن به مقدار 6/37 و 4/38 سانتی‌متر مربوط به مالچ تیره و روشن بود. همچنین این گونه، تحت تیمار مالچ کاه و کلش دارای 411 عدد برگ بود که نسبت به تیمارهای دیگر بیشترین تعداد برگ را داشت. وزن خشک و وزن تر بوته قره‌داغ، تحت تأثیر کود ورمی‌کمپوست به‌ترتیب برابر با 188 و 340 گرم است که نسبت به تیمارهای دیگر بیشترین مقدار را دارا است. به‌طورکلی نتایج حاصل نشان داد که استفاده از کاه و کلش و ورمی‌کمپوست و یا ترکیب آن‌ها بیشترین تأثیر را بر خصوصیات عملکردی قره‌داغ داشتند. لذا با توجه به نتایج به‌دست‌آمده کاشت گونه قره‌داغ و استفاده از کود ورمی‌کمپوست و مالچ کاه و کلش در بستر کاشت آن می‌تواند کمک به‌سزایی به رشد این گونه کند و در جهت مقابله با گردوغبار و احیای سواحل دریاچه ارومیه مؤثر باشد.
Ahmadkhani R, Moameri M, Ghorbani A. Investigating the role of organic fertilizers and mulch on the morphological characteristics of Nitraria schoberi L. on the edge of Lake Urmia. PEC 2025; 12 (25) : 8 URL: http://pec.gonbad.ac.ir/article-1-972-fa.html
احمدخانی رضا، معمری مهدی، قربانی اردوان. بررسی نقش کودهای آلی و مالچ بر خصوصیات مورفولوژی گونه قره‌داغ (Nitraria schoberi L.) در حاشیه دریاچه ارومیه. حفاظت زیست بوم گیاهان. 1403; 12 (25) :104-118
