1- دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه شهرکرد دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه شهرکرد، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه شهرکرد ، pejman.tahmasebi@sku.ac.ir 3- دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه علم و صنعت ایران 4- دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور
چکیده: (1314 مشاهده)
الگوی سیمای سرزمین و تغییرات متناظر آن، بازتابی جامع از بوم شناسی محیط زیست است. فرایندهای اکولوژیکی موجود در مقیاس‌های متفاوت موجب تکه تکه شدن و ازهم گسیختگی ساختارهای سیمای سرزمین می‌شوند و عامل تغییر در توزیع مکانی و سرنوشت لکه های موجود در آن هستند. لکه های گیاهی، بخش نسبتا همگنی از سیمای سرزمین هستند که پاسخ متفاوتی به اختلالات طبیعی و اقدامات مدیریتی دارند و گویای پیشینه مدیریت حاکم بر منطقه هستند. استفاده از روشهای آشکارسازی برای تعیین روند تغییرات الگوی پراکندگی با گذشت زمان در یک اکوسیستم، ضروری به نظر میرسد. متریک های سیمای سرزمین یکی از مهمترین روش های آشکارسازی است که زمینه کمی سازی ساختار و الگوی مکانی سیمای سرزمین را فراهم می کند و ماهیت پراکندگی و توزیع اجزای ساختاری آن را قابل مقایسه می سازد. پژوهش حاضر با هدف بررسی روند تغییرات الگوی لکه های گیاهی شهرستان بروجن که در یک چشم‌انداز ناهمگن در زاگرس مرکزی واقع شده است، صورت گرفت. بدین منظور از تصاویر ماهواره لندست مربوط به سالهای 1990 و 2019 استفاده شد و سپس نسبت به طبقه بندی در نرم افزار Idrisi TerrSet اقدام شد. این امر منجر به تولید نقشه های طبقه بندی با لکه‌های متنوع و قرارگیری آنها در هفت کلاس متفاوت از نظر جامعه گیاهی شده است. به منظور کمی سازی الگوی سیمای سرزمین در سطح کلاس، متریک های CA، PLAND، ED، TE، ENN-MN و SHAPE-MN با استفاده از نرمافزار Fragstats محاسبه شدند. نتایج حاکی از کاهش تخریب و افزایش پایداری لکه ها در کلاس های Astragalus verus، Astragalus verus-Bromus tomentellus و Astragalus verus-Stipa hohenackeriana است. از طرفی، سیمای سرزمین پوشش یافته توسط کلاس های Bromus tomentellus، Bromus tomentellus-Stipa hohenackeriana و Stipa hohenackeriana روند افزایشی داشته که این امر نشان‌دهنده گسترش کلاس ها و کاهش ازهم گسیختگی آنها بوده است. نتایج همچنین نشان میدهد که به جز کلاس Bromus tomentellus که نشان از افزایش پیچیدگی و شکل نامنظم لکه های آن است، روند تغییرات سایر کلاسها نزولی بوده و بیانگر ساده تر و منظمتر شدن شکل لکه های هر کلاس در طول بازه زمانی مورد بررسی است.
Mahzooni-Kachapi S S M, Tahmasebi P, Ebrahimi A, Mojaradi B, Jouri M H. Evaluating the change process of vegetation patches of semi-steppe rangelands using landscape metrics. PEC 2023; 11 (23) : 15 URL: http://pec.gonbad.ac.ir/article-1-940-fa.html
محزونی کچپی سمانه سادات، طهماسبی پژمان، ابراهیمی عطاالله، مجردی برات، جوری محمد حسن. ارزیابی روند تغییرات لکه‌های گیاهی مراتع نیمه‌استپی با استفاده از متریک‌های سیمای سرزمین. حفاظت زیست بوم گیاهان. 1402; 11 (23) :207-222
