ترکیب فلوریستیکی، فرم رویشی و شکل زیستی گیاهان در ارتباط با زمان رهاسازی اراضی زراعی در استان چهارمحال و بختیاری (مطالعه‌ی موردی: مراتع روستای شیرمرد)

شیرمردی, حمزه علی; قربانی, جمشید; حیدری, قدرت اله; طهماسبی, پژمان

[صفحه اصلی ]

[Archive] [ English ]

بخش‌های اصلی

اطلاعات نشریه

آرشیو مجله و مقالات

بایگانی مقالات زیر چاپ

جستجو در پایگاه

دریافت اطلاعات پایگاه

دوره 12، شماره 24 - ( 6-1403 )

جلد 12 شماره 24 صفحات 83-61

برگشت به فهرست نسخه ها

ترکیب فلوریستیکی، فرم رویشی و شکل زیستی گیاهان در ارتباط با زمان رهاسازی اراضی زراعی در استان چهارمحال و بختیاری (مطالعه‌ی موردی: مراتع روستای شیرمرد)

حمزه علی شیرمردی^*

، جمشید قربانی²

، قدرت اله حیدری²

، پژمان طهماسبی³

بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شهرکرد، ایران.، استان چهارمحال و بختیاری، شهرکرد، کیلومتر 5 جاده فرخشهر، جنب شرکت پخش فرآورده های نفتی ایران، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی ، Shirmardi1355@gmail.com
2- استان مازندران، ساری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی
3- استان چهارمحال و بختیاری، شهرکرد، دانشگاه منابع طبیعی و علوم زمین

چکیده: (434 مشاهده)

در این مطالعه، ترکیب فلوریستیکی در ارتباط با زمان رهاسازی اراضی زراعی در مراتع روستای شیرمرد مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور، 96 قطعه زمین زراعی رهاشده در چهار بازهی زمانی رهاسازی کمتر از پنج، پنج تا 15، 15 تا 25 و بیشتر از 25 سال و 24 منطقهی معرف مرتعی شاهد در اطراف آنها در دو تیپ گیاهی بوتهزار و علفزار انتخاب گردید. در هر یک از قطعات انتخاب شده 10 پلات چهار مترمربعی مستقر و در هر پلات تمام گونههای گیاهی موجود در آنها ثبت گردید. به منظور بررسی اثر زمان رهاسازی اراضی زراعی بر ترکیب فلوریستیکی گیاهان، ابتدا داده‌های 600 پلات نمونه‌برداری شده در هر تیپ گیاهی به صورت جداگانه وارد اکسل (Excel) و مرتب شدند. سپس حضور و عدم حضور هر یک از گونه‌های گیاهی در هر یک از بازه‌های زمانی رهاسازی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در بازه‌های زمانی رهاسازی کمتر از پنج، پنج تا 15، 15 تا 25، بیشتر از 25 سال و مراتع شاهد اطراف آنها در تیپ بوتهزار به ترتیب 101، 113، 135، 120، 138 و در تیپ علفزار 100، 116، 124، 131 و 128 گونه‌ی گیاهی حضور داشتند. پهنبرگان علفی چندساله، همیکریپتوفیتها و تیرههای Asteraceae، Fabaceae و Poaceae در هر دو تیپ گیاهی بیشترین تعداد گونه را به خود اختصاص دادند. به طور کلی نتایج این تحقیق نشان میدهد که در مراحل ابتدایی رهاسازی اراضی زراعی گونههای گیاهی یکساله مانند Aegilops triuncialis، Bromus tectorum، Heteranthelium piliferum، Echinops leiopolyceras، Secale cereale ، Taeniatherum caput-medusae، Zoegea crinita، Carthamus oxyacanthus، Picnomon acarna و Turgenia latifolia بیش از نیمی از ترکیب پوشش گیاهی را به خود اختصاص دادهاند که میبایست جهت جلوگیری از شکست پروژههای اصلاحی و احیایی و ایجاد خطر آتشسوزی به طور جدی مدنظر قرار گیرند. از طرف دیگر، 37 گونهی گیاهی باارزش مانند Allium austroiranicum، Chaerophyllum macropodum، Ferula ovina، Astragalus fragiferus، A.kirrindicus، A.maassoumii، A.pseudoibicinus، A.piptocephalus، Onobrychis cornuta، Phlomis aucheri، Salvia multicaulis، Smyrnium cordifolium، Teucrium polium، Trigonella disperma و ... بعد از گذشت بیش از 25 سال، از طریق احیای طبیعی پوشش گیاهی توانایی برگشت به اراضی زراعی رهاشده را نداشتهاند که میبایست توسط کارشناسان از طریق پروژههای بذرکاری و بذرپاشی وارد ترکیب گیاهی شوند و مورد حفاظت و حمایت بیشتری قرار گیرند.

شماره‌ی مقاله: 5

واژه‌های کلیدی: احیای اکولوژیکی، اراضی زراعی رهاشده، ترکیب گونه‌ای، تغییر کاربری، توالی ثانویه

متن کامل [PDF 1383 kb] (91 دریافت)

نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1402/6/8 | پذیرش: 1402/12/16 | انتشار: 1403/7/16

فهرست منابع

1. آقابابايي طاقانکي، ز.، طهماسبي، پ.، اسدي، ا.، شيرمردي، ح.ع. 1393. تعيين گونه¬هاي گياهي شاخص در مراحل مختلف توالي در مراتع نيمه¬استپي استان چهارمحال و بختياري، نشريه¬ي حفاظت زيست بوم گياهان، 2 (4): 95-102.

2. ايلون، ه.، قرباني، ج.، شکري، م.، جعفريان، ز. 1386. مطالعه¬ي پوشش گياهي در دو تيپ مرتعي و اراضي زراعي مجاور آنها در بخشي از مراتع زير حوزه¬ي سد تنگاب در شهرستان فيروزآباد استان فارس، مجله¬ي علمي پژوهشي مرتع، 1 (4): 370-385.

3. ارزاني، ح.، عابدي، م. 1385. بررسي اثر مديريت بر تغييرات و ويژگي‌هاي سلامت مرتع و شاخص‌هاي تعيين کننده‌ي آن، فصلنامه‌ي علمي پژوهشي تحقيقات مرتع و بيابان ايران، 13 (2): 145-161.

4. اسدي، م.، معصومي، ع.ا.، خاتم¬ساز، م.، مظفريان، و. (1401-1367). فلور ايران (جلدهاي 151-1)، انتشارات مؤسسه تحقيقات جنگل¬ها و مراتع کشور، تهران، ايران.

5. اميني، ط.، جليلي، ع.، زارع، ح. 1399. گونه¬هاي مهاجم و خطرات تهاجمي و زيستي آنها بر تنوع زيستي رويش¬هاي هيرکاني و معرفي گونه¬ي Ipomoea indica به¬عنوان گونه¬ي مهاجم براي اولين بار از ايران، نشريه¬ي طبيعت ايران، 5 (3): 35-48.

6. بهشتي، ز. 1387. مطالعه¬ي ترکيب پوشش گياهي و بانک بذر خاک اراضي ييلاقي با سابقه¬ي زراعت (مطالعه موردي زير حوضه¬ي دراسله¬ي شهرستان سوادکوه)، پايان نامه¬ي کارشناسي ارشد مرتع¬داري، دانشکده¬ي منابع طبيعي دانشگاه علوم کشاورزي و منابع طبيعي ساري، 76 صفحه.

7. رحماني، ا.، سفيدکن، ف.، فياض، م.، جعفري، ع.ا.، معتمدي، ج. 1401. رويکرد مؤسسه تحقيقات جنگل¬ها و مراتع کشور در مورد ديمزارهاي کشور براي حفظ منابع پايه، طبيعت ايران، جلد 7 (4): 87-102.

8. جنگجو، م.، نوع دوست، ف.، رفيعي، ف. 1392. مقايسه¬ي گروه¬هاي عملکردي گياهي در اراضي ديم رهاشده و پوشش طبيعي مرتع، مجله¬ي منابع طبيعي ايران، 68 (4): 835-851.

9. جنيدي، ح.، نيکو، ش.، قلي¬نژاد، ب.، کرمي، پ.، چپي، ک. 1391. بررسي اثر تبدبل مراتع به ديم¬زار بر ذخاير كربن آلي خاك (مطالعه¬ي موردي: قسمتي از مراتع استان كردستان)، مجله¬ي علمي پژوهشي مرتع، 6 (1): 34- 45.

10. خداوردي، ح.ر. 1393. تنوع اکولوژيکي و خصوصيات فيتوشيميايي کاکوتي کوهي (Ziziphora clinopodioides Lam.) در استان¬هاي اصفهان و چهارمحال و بختياري، پايان نامه¬ي کارشناسي ارشد، دانشگاه آزاد اسلامي واحد شهرکرد، 141 صفحه. زهتابيان، غ.، جعفري، م.، اميري، ب. 1384. تأثير عمليات کشاورزي (ديم¬کاري) در تخريب اراضي در استان زنجان (خدابنده)، مجله¬ي منابع طبيعي ايران، 58 (1): 65-75.

11. ساداتي، م.، بهشتي آل آقا، ع.، حامدي، ف. 1402. اثر رهاسازي اراضي کشاورزي بر برخي خصوصيات بيولوژيکي، فيزيکي و شيميايي، نشريه¬ي آب و خاک، 37 (3): 397-413.

12. غلامي، پ.، شيرمردي، ح.ع.، لشکري صنمي، ن. 1397. بررسي فلور، شکل زيستي و پراکنش جغرافيايي گياهان منطقه¬ي رباط کوه بازفت، چهارمحال و بختياري، ايران، تاکسونومي و بيوسيستماتيک، 10 (37): 87- 114.

13. فهيمي پور، ا.، قرباني، ج.، حيدري، ق. 1400. تنوع و غناي بانک بذر خاک پس از توقف زراعت در دو رويشگاه بوته¬زار و علفزار در مراتع نيمه¬استپي استان چهار محال و بختياري، مرتع و آبخيزداري، مجله¬ي منابع طبيعي ايران، 74 (3): 661-649.

14. فياض، م.، زارع، س.، نعمتي، ه.، عشوري، پ.، شيرمردي، ح.ع. 1390. طرح شناخت مناطق اکولوژيک کشور: تيپ¬هاي گياهي استان چهارمحال و بختياري، مؤسسه تحقيقات جنگل¬ها و مراتع کشور، 200 صفحه.

15. فيضي، م.ت.، جابرالانصار، ز.، علي¬جاني، و. 1392. بررسي فلور، شکل زيستي و پراکنش جغرافيايي گياهان منطقه¬ي ياسوج، فصلنامه¬ي علمي اکوسيستم¬هاي طبيعي ايران مرتع، 3 (4): 17- 35.

ارسال پیام به نویسنده مسئول

ارسال نظر درباره این مقاله

Mendeley

Zotero

RefWorks

Shirmardi H, Ghorbani J, Heydari G, Tahmasebi P. Floristic Composition, Life form and Biological Form of Plants in Relation to the Abandonment Time of Agricultural Land in Chaharmahal and Bakhtiari province (Case study: rangelands of Shirmard village). PEC 2024; 12 (24) : 5
URL: http://pec.gonbad.ac.ir/article-1-937-fa.html

شیرمردی حمزه علی، قربانی جمشید، حیدری قدرت اله، طهماسبی پژمان. ترکیب فلوریستیکی، فرم رویشی و شکل زیستی گیاهان در ارتباط با زمان رهاسازی اراضی زراعی در استان چهارمحال و بختیاری (مطالعه‌ی موردی: مراتع روستای شیرمرد). حفاظت زیست بوم گیاهان. 1403; 12 (24) :61-83

URL: http://pec.gonbad.ac.ir/article-1-937-fa.html

بازنشر اطلاعات
	این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

دوره 12، شماره 24 - ( 6-1403 )

برگشت به فهرست نسخه ها

Persian site map - English site map - Created in 0.06 seconds with 37 queries by YEKTAWEB 4660