[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
:: دوره 9، شماره 19 - ( پاییز و زمستان 1400 ) ::
جلد 9 شماره 19 صفحات 236-217 برگشت به فهرست نسخه ها
کاربرد مدل حداکثر آنتروپی در تعیین رویشگاه بالقوه گونه Astracantha gossypina (Fisch.) Podlech در شمال شرق ایران
جواد مومنی دمنه1، یحیی اسماعیل‌پور*، حمید غلامی3، آزیتا فراشی4
1- دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان
دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان، گروه مهندسی منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه هرمزگان ، y.esmaeilpour@hormozgan.ac.ir
3- گروه مهندسی منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه هرمزگان
4- گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
چکیده:   (1382 مشاهده)
گون کتیرایی یکی از مهم‌ترین گیاهان مرتعی منطقه شمال شرق ایران به شمار می‌رود و اهمیت زیادی در حفاظت خاک و اقتصاد مرتعداران دارد. بهره‌برداری و مدیریت نادرست گونه‌های گیاهی مرغوب منجر به از بین رفتن و جایگزینی این گونه‌های بومی و خاص توسط گونه های مهاجم بومی یا خارجی می‌شود. این پژوهش به منظور تعیین رویشگاه بالقوه گون در مراتع استان‌های خراسان رضوی و خراسان شمالی با استفاده از مدل تحلیل آنتروپی بیشینه (MaxEnt) صورت پذیرفت. بدین منظور تعداد 757 نقطه حضور گونه در 17 منطقه مختلف از طریق نمونه‌برداری میدانی و توسط دستگاه GPSMap 60CSx ثبت گردید. متغیرهای محیطی شامل 19 لایه زیست‌اقلیمی، 3 لایه شیب، جهت و ارتفاع، زمین‌شناسی و اطلاعات خاک (بافت، قابلیت اراضی، گروه‌های هیدرولوژیک) به عنوان متغیرهای پیش‌بینی ابتدا مورد آنالیز همبستگی قرار گرفته و متغیرهای دارای همبستگی زیاد حذف شدند. آنالیز لایه‌های پیش‌بینی و نقاط حضور با استفاده از نرم‌افزار Maxent 3.3 انجام شد. نتایج نشان داد با توجه به شاخص سطح زیر منحنی (AUC=0/98) مدل حداکثر آنتروپی در تشخیص عوامل موثر بر پراکنش جغرافیایی گونه از دقت و کارایی مناسبی برخوردار بوده است. بر اساس نتایج آزمون جک‌نایف عوامل محیطی شامل DEM، واحد اجزاء اراضی (SOILLAND)، دمای متوسط سالیانه (BIO1)، زمین‌شناسی (GEOLOGY)، بارندگی خشک‌ترین فصل سال (BIO17)، بارندگی سردترین فصل سال (BIO19) و بارندگی فصلی (BIO15) به ترتیب بیشترین نقش را در تعیین رویشگاه مناسب گونه داشتند. نهایتا منطقه مورد مطالعه به چهار طبقه مطلوبیت تقسیم شد که بیش از 218 هزار هکتار معادل 52/۱ درصد پتانسیل متوسط تا خوب برای رویش و بهره‌برداری از گونه گون داشتند.
واژه‌های کلیدی: استان خراسان شمالی و رضوی، مدل پیشبینی رویشگاه، نرم‌افزار مکسنت، WorldClim
متن کامل [PDF 1127 kb]   (336 دریافت)    
نوع مطالعه: كاربردي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1399/8/7 | پذیرش: 1400/3/18 | انتشار: 1400/12/25
فهرست منابع
1. اسديان، ق.، کلاهچي ، ن. صادقي منش، م .ر. 1389 . کاربرد مدلهاي رگرسيوني براي تخمين م يزان استحصال کتيرا در گون سفيد ) Astragalus gossypinus (پژوهشهاي آبخيزداري )پژوهش و سازندگي(، 86 : 2 - 7.
2. آجرلو، م.، فيروزي، ا.، شاه محمد ي، ع. 1393 . تأثير چراي دام بر توليد صمغ کتيرا در رويشگاهها ي گون سفيد پنبهاي ) Astragalus gossypinus Fischer (. نشريه مرتع، 8 ( 4 :) 363-373 .
3. آقايي ، ر.، الوانينژاد، س.، بصيري، ر.، ذوالفقاري، ر. 1391 رابطه بين گروههاي اکولوژيک گياهي با عوامل محيطي)مطالعه موردي: رويشگاه وزگ در جنوب شر قي اسوج(. اکولوژي کاربردي،1 ( 2 :) 53-63.
4. تقي پور، ع.، مصداق ي، م .، حشمتي، غ. ، رستگار، ش. 1387 . اثر عوامل محيطي بر پراکنش گونه ها ي مرتعي در منطقه هزار جريب بهشهر)مطالعه موردي: مراتع سرخ گريوه(. مجله علوم کشاورزي و منابع طبيعي، 15 ( 4 :) 195-205 .
5. جعفريان، ز.، ارزاني، .، جعفري، م.، زاهدي، ق.، آذرنيوند، . 1391 . تهيه نقشه پي شبيني مکان ي گونه هاي گياه ي با استفاده از رگرسيون لجست يک )مطالعه موردي: مراتع رينه، کوه دماوند(.پژوهشهاي جغرافياي طبيعي، 44 ( 1 :) 18-1 .
6. حيدري، پوربابايي ، م. ، .، عطار روشن، س. 1390 . وضعيت زادآوري طبيعي بلوط ايراني در بين گروههاي بوم شناختي در ناحيه رويشي کردو زاگرس. مجله زيست شناسي، - 24 ( 4 :) 578-592 .
7. حيدري، م.، مهدوي ، ع.، عطار روشن، س. 1388 . شناخت رابطه برخي از عوامل فيزيوگرافي و فيزيکي شيميايي خاک با گروههاي بوم شناختي گياهي در منطقه حفاظت شده مله گون ايلام. فصلنامه - علمي پژوهشي جنگل و صنوبر ايران، - 17 ( 1 :) 149-160 .
8. خواجه الدين، س.ج.، يگانه، و . . 1389 . بررسي رابطه گونه هاي گياهي منطقه شکار ممنوع کرکس با عوامل پستي و بلندي و اقليم، مجله علمي پژوهشي مرتع، ) 4 :) 3 ، 391-380
9. دهدشتيان، ز،. و هاب ي، م. ر. ، فضيلتي، م .، قائدي، ک. ، سلاميان، ا. 1390 . بررسي تنوع ژنتيکي جمعيت هاي گون سفيد ) Astragalus gossypinus Fisher ( در استان اصفهان، ژنتيک در هزاره سوم ،9 ( 3 :) 2480-2474 .
10. رسولي، م. پور ولي، و.ن. 1385 . نقش بارش و ارتفاع در تعيين مناطق مساعد براي کشت گندم ديم با استفاده از GIS ، مجله علمي پژوهشي جغرافيا و توسعه، 72:36 - 29 .
11. زارع چاهوکي، م. ع.، عباسي، م .، آذرنيوند، . 1394 . ارزيابي قابلي ت مدل رگرسيون لجس تيک در تهيه نقشه پراکنش مکان ي گونههاي گياهي در مراتع طالقان مي اني ، نشريه مرتع، 9 ( 4 :) 320-332.
12. زارع چاهوکي، م.ع.، پيري صحراگرد، .، آذرنيوند، . 1392 . مدلسازي پراکنش رويشگاه گونه ها ي گياهي در مراتع حوض سلطان قم با روش آنترو پي حداکثر، مجله مرتع، 7 ( 3 :) 212-221 .
13. زارع چاهوکي، م.ع. ، عباسي ، م . 1395 . تعيين رويشگاه بالقوه گونه گياه ي ارمک يا Ephedra strobilacea با استفاده از مدل آنترو پي حداکثر ) Maxent ( در مراتع پشتکوه استان يزد، نشريه حفاظت زيست بوم گياهان، 4 ( 2 :) 195-212 )الف(.
14. زارع چاهوکي، م.ع. ، عباسي ، م. 1395 . مدلسازي مطلوبيت رويشگاه گونه Stipa barbata با استفاده از روش تحليل عاملي آشيان بوم شناختي مطالعه موردي: مراتع طالقان ميان ي، مجله اکوسيست مهاي طبيعي ايران، 7 ( 4 :) 16-1 )ب(.
15. زارع چاهوکي، م.ع. ، جعفري، م.، آذرنيوند، .، مقدم، م. ، فر پور، و.م. 1386 . کاربرد روش رگرسيو ن لجستيک در بررسي رابطه بين حضور گون ههاي گياه ي با عوامل محيطي در مراتع پشتکوه استا ن يزد، پژوهش و سازندگي در منابع طبيعي، 76 .، 143 - 136
16. سنگوني، .، کريم زاده، .ر.، وهاب ي، م .ر.، ترکش اصفهاني ، م. 1393 . تعيين رويشگاه بالقوه گون سفيد( Astragalus gossypinus Fischer ( در منطقة غرب اصفهان با تحليل عاملي آشيان اکولوژيک، سنج شازدور و سامانه اطلاعات جغرافيايي در منابع طبيع ي، 5 ( 2 :) 13-1 .
17. سنگوني، .، وهابي، م.ر.، ترکش اصفهاني، م. ، کريم زاده، .ر. 1393 . استفاده از مدل تحليل سلسله مراتبي تعد يل شده ) mAHP ( براي تعيين رويشگاه بالقوه گون سفيد در استان اصفهان، نشريه گياه و زيست بوم، 10 ( 40 :) 22-3.
18. سنگوني، . ، کريم زاده، .ر.، وهاب ي، م.ر.، ترکش اصفهاني، م. 1391 . تعيين رويشگاه گون سفيد( Astragalus gossypinus ( در منطقه غرب اصفهان با تحليل عامل آشيان اکولوژيک، سنجش ازدور و سامانه اطلاعات جغرافيايي در منابع طبيعي 3.13 - 1 (: 2.
19. شکراللهي، ش.، مرادي، .ر.، د يانتي تيلکي ، ق.ع. 1391 بررسي اثر ويژگيهاي خاک و عوامل فيزيوگرافي بر پوشش گياه ي ( مطالعه موردي: بخشي از مراتع ييلاقي پلور )، فصلنامه علمي -پژوهشي تحقيقات مرتع و بيابان اي ران،- 655 (: 4 ) 19 668.
20. شمس اسفندآباد، ب. 1389 . مدلسازي مطلوبيت زيستگاه گوسفند وحشي و بز وحشي در مناط ق کوهستاني فلات مرکزي ايران مطالعه موردي:منطقه حفاظت شده هفتاد قله، رساله دکتري رشته علوم محيط زيست. دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم تحقيقات. 118 صفحه .
21. صبوحي، ر.، باراني، . 1395 . بررسي ويژگيهاي اقليمي رويشگاهها ي گونه Astragalus gossypinus Fisher )گون کتيرايي( در استان اصفهان، نشريه بوم شناسي کاربرد ي، 5 ( 16 :) 30-13.
22. صفايي، م. ، ترکش، م.، بصيري، م.، بشري، . 1392 . تهيه از نقشه رويشگاه پتانسيل گونه Astragalus verus با استفاده روش رگرسيون لجست يک. دو فصلنامه علمي پژوهشي خشک -بوم، 3 ( 1 :) 42-54.
23. صفايي، م .، ترکش، م .، بصيري، م.، بشري، . 1392 . مدلساز ي رويشگاه بالقوه گونه گون زرد ( Astragalus verus ( با استفاده از روش تحليل عامل آشيان اکولوژيک مجله علمي پژوهشي مرتع، 7 ( 1 :) 40-51.
24. ضرابي، م.، حقدادي، ر.، يوسفي، . 1396 . مدلسازي مطلوبيت رويشگاه پسته ارگانيک )وح شي( Pistacia vera ( با استفاده از روش آنترو پي حداکثر) MaxEnt ( در منطقه جنگلي سرخس )زيرحوزه گنبدلي استان خراسان رض وي(، نشريه اکوهيدرولوژي، 4 ( 3 :) 817-824 .
25. تيمو ري اصل، س.، نقي پور برج، ع.ا.، اشرف زاده، م.ر.، حيدريان آقاخاني ، م. 1399 . پيشبين ي پيامدهاي تغيير اقليم بر پراکنش جغرافيايي گون زرد ) Astragalus verus Olivier ( در زاگر س مرکزي. سنجشازدور و سامانه اطلاعات جغرافيايي در منابع طبيعي . 11 ( 2 .) 68-85 .
26. عبداللهي، ج.، نادري، و. . 1391 . بررسي اثر متغيرهاي توپوگرافي و خصوصيات فيزيک و شيميايي خاک بر نحوه عملکرد پارامترهاي مؤثر بر رشد Artemisia sieberi در مراتع استپي ندوشن يزد.پژوهشهاي آبخيزداري )پژوهش و سازندگ ي(، 97:52-62 .
27. فرجي، آ. ، جنيدي جعفري، .، قلي نژاد، ب. 1397 . بررسي تأثير عوامل بومشناختي بر درصد تا ج پوشش Astragalus gossypinus در بخشي از مراتع نيمه استپي استان کردستان، نشريه تحقيقات مرتع و بياب ان ايران، 25 ( 2 :) 427-437.
28. قلي نژاد، ب. ، جعفري، م.، زارع چاهوکي، م .ع.، آذرنيوند، .، پوربابايي، . 1393 . بررسي اثر عوامل محيطي و مديريتي بر گسترش تيپهاي گياه ي )مطالعه موردي: مراتع سارال استان کردستان(. نشريه مرتع و آبخيزداري، مجله منابع طبيعي ايران، 67 ( 2 : ) 279-288 .
29. قمشي بزرگ، پ.، وهابي، م. ر.، فضيلتي، م. 1390 . بررسي کيفي کتيراي گون سفيد ). Astragalus gossypinus Fischer ( در منطقه غرب استان اصفهان، نشريه تحقيقات گياهان دارويي و معطر ايران، 27 ( 4 :) 668-680.
30. کرمي، پ. ، گرگينکرجي، م.، جنيديجعفري، . 1395 . انتخا ب مناسبترين روش فاصلهاي براي برآورد تراکم گون سفيد ) Astragalus gossypinus Fisch. ( در مراتع استان کردستان، مرتع، 10( 2 :) 158-169 .
31. متاجي، ا.، زاهدي اميري، و . ق. 1385 . ارتباط بين گروههاي اکولوژيک گياهي و شرايط ادافيک رويشگاه)پژوهش موردي: جنگل خيرودکنار نوشهر(، مجله منابع طبي عي ايران،) 4 ) 59 .: 463-453.
32. مظفريان، و. 1391 . شناخت گياهان دارويي و معطر ايران، نشر تهران فرهنگ معاصر، 1444 صفحه.
33. مهرابي، ع.ا.، حاج ينيا، س. 1398 . تأثير پيش تيمارهاي بذري بر بهبود جوان هزني بذر گون سفيد) Astragalus gossypinus (، پژوهشهاي بذر ايران، 6 ( 1 :) 95-113 .
34. وهاب ي، م.ر. ، بصيري، م.، مقدم، م. ر.، معصومي، ا. 1385 . تعيين موثرترين شاخ صهاي رويشگاهي براي ارزيابي گونزارهاي کتيرايي در استان اصفهان، مجله منابع طبيعي ايران، 59 ( 4 :) 1013-1029 .
ارسال پیام به نویسنده مسئول

ارسال نظر درباره این مقاله
نام کاربری یا پست الکترونیک شما:

CAPTCHA

XML   English Abstract   Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
momeni damaneh J, Esmaeilpour Y, Gholami H, Farashi A. Prediction of potential habitats of Astracantha gossypina (Fisch.) Using the maximum entropy model in regional scale. PEC 2022; 9 (19) :217-236
URL: http://pec.gonbad.ac.ir/article-1-737-fa.html
مومنی دمنه جواد، اسماعیل‌پور یحیی، غلامی حمید، فراشی آزیتا. کاربرد مدل حداکثر آنتروپی در تعیین رویشگاه بالقوه گونه Astracantha gossypina (Fisch.) Podlech در شمال شرق ایران. حفاظت زیست بوم گیاهان. 1400; 9 (19) :217-236

URL: http://pec.gonbad.ac.ir/article-1-737-fa.html
بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 9، شماره 19 - ( پاییز و زمستان 1400 ) برگشت به فهرست نسخه ها
مجله حفاظت زیست بوم گیاهان Journal of Plant Ecosystem Conservation
Persian site map - English site map - Created in 0.08 seconds with 30 queries by YEKTAWEB 4570