لعیا زارع، یحیی اسماعیل پور، مرتضی یوسف زادی، فرزین عبدالهی، مهسا رحیم زاده،
دوره ۸، شماره ۱۷ - ( ۱۰-۱۳۹۹ )
تولید انواع گونههای اکسیژن فعال (ROS) از اثرات تنش خشکی در گیاهان است. گیاهان برای مقابله با اثرات مخرب (ROS) فعالیت آنزیمهای آنتیکسیدانی را افزایش میدهند. در این پژوهش توان سازگاری و مقاومت به خشکی سه گونهی بومی مناطق گرم و خشک جنوب ایران شامل: Taverniera cuneifolia، Lycium shawii وRhazya stricta بهعنوان گونههایی باقابلیت حفاظت خاک، علوفهای و دارویی موردبررسی قرار گرفت. نمونهبرداری از اندامهای هوایی گیاهان یادشده در دو منطقهی رودان در استان هرمزگان و جیرفت در جنوب کرمان به روش کاملاً تصادفی در فصلهای تر و خشک انجام شد. متغیرهای محتوای نسبی آب برگ (RWC)، آنزیمهای کاتالاز، پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز با استفاده از روش عصارهگیری در آزمایشگاه اندازهگیری شد. میانگین مقادیر مشاهدهشده در سطح اطمینان ۹۵ درصد مورد آزمون قرار گرفت. نتایج مقایسه میانگین بین دو فصل خشک و مرطوب، نشان داد محتوای آب نسبی برگ هر سه گونه در فصل خشک کاهش مییابد اما این کاهش معنیدار نبوده و گیاهان توانایی حفظ رطوبت در شرایط گرم و بیآب فصل خشک را داشتهاند. نتایج حاکی از آن بود در نمونههای گیاهی مورد آزمایش از هر دو منطقهی موردبررسی فعالیت آنزیمهای کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز در هر سه گونه در دو منطقه مختلف افزایش معنیدار یافت. فعالیت آنزیم پراکسیداز در دو گونهی R. stricta و L. shawii در هر دو منطقه با اختلاف معنیداری افزایش و در گونهی T. cuneifolia کاهش نشان داد. بهطورکلی این سه گونه بهعنوان گونههای بومی در مناطق خشک جنوب کشور در مقابله با تنش فصل خشک از طریق افزایش فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانی سازگاری یافته و میتوان از آنها بهعنوان گیاهان چندمنظوره و مقاوم در برابر خشکی در پروژههای احیاء و بهرهبرداری پوشش گیاهی مناطق بیابانی جنوب ایران بهره برد.