ژیلا قربانی، کیومرث سفیدی، فرشاد کیوان بهجو، زینب جعفریان، مهشید سوری،
دوره ۹، شماره ۱۹ - ( ۱۰-۱۴۰۰ )
چکیده
یکی از مهمترین مباحث در مدیریت منابع طبیعی، حفظ تنوع گونهای گیاهی و تشخیص اثرات متعدد شیوههای بهرهبرداری بر آن است. این تحقیق با هدف بررسی اهمیت فاصله از کانونهای بحران (روستا) در ارزیابی تخریب مراتع با تأکید بر ترکیب و تنوع گونهای پوشش گیاهی در مراتع جنوب شرقی سبلان انجام گرفت. نمونهبرداری از پوشش گیاهی در هر سه روستای آلوارس، آلداشین و اسبمرز به ترتیب با شدت چرای کم، متوسط و زیاد با استفاده از پلاتهای یک مترمربعی در امتداد ترانسکت ۶۰۰ متری برای هر روستا انجام شد. پس از مشخصکردن ترکیب گونهای، شاخصهای تنوع گونهای و یکنواختی با استفاده از تجزیه واریانس و مقایسه میانگینها استخراج شد. سپس توسعه و ارزیابی مدلهای رگرسیونی و استنتاج فازی- عصبی (انفیس) به منظور پیشبینی تنوع گونهای و مقایسه نتایج آنها با یکدیگر انجام شد. برای ارزیابی مدلهای رگرسیونی و انفیس از ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE) و ضریب همبستگی (R۲) استفاده گردید. نتایج نشان داد که با افزایش شدت چرا، تنوع گونهای کاهش یافته و بیشترین مقدار تنوع گونه ای مربوط به فاصله دوم (۴۰۰ متر) است و کمترین مقدار آن در فاصله اول (۲۰۰ متر) و نزدیک کانون بحران واقع شده است. به علاوه نتایج پیشبینی نشان داد که مدل انفیس با دقت بالاتر (۹۱/۰R۲=) و خطای کمتر (۶۰۱/۰RMSE=) نسبت به مدل رگرسیونی (۸۳/۰R۲=) که خطای بیشتری نیز داشت (۲۳۰/۱RMSE=)، تنوع گونهای را پیشبینی نمود. در نتیجه به کمک انفیس می توان به پیشبینی دقیق پارامترهای مرتبط با مراتع پرداخت.
