۶ نتیجه برای بذر
حبیب رضا کاوندی،
دوره ۲، شماره ۵ - ( ۱۱-۱۳۹۳ )
چکیده
بهمنظور بررسی پتانسیل انتقال بذر گیاهان توسط علفخواران در زیستگاه¬های مرتعی منطقه مرکزی ایران، یک گونه علفخوار آهوی ایرانی در پارک ملی کلاه قاضی انتخاب شد. ابتدا پنج مکان زیستگاهی شامل پنج تکرار مستقل انتخاب شد. سپس در طول فصل رشد بهار و پاییز بهطور تصادفی ۱۰ نمونه سرگین تازه در هر یک از مکان¬های زیستگاهی و در مجموع ۲۵۰ نمونه جمعآوری گردید. سپس ترکیب بذری نمونه¬های سرگین در آزمایش¬های جوانه زنی در گلخانه بهمدت ۸ ماه تعیین شد. در مجموع، تعداد ۸۳۳ بذر متعلق به۴۳ گونه گیاهی در نمونه¬های سرگین آهو ثبت گردید. بیشترین و کمترین تراکم بذری نمونه¬های سرگین در ماه¬های فروردین و آبان مشاهده شد. با توجه بهترکیب، تراکم و تعداد گونه¬های بذری نمونه¬های سرگین، تغییرات در ترکیب بذری نمونه¬های سرگین با استفاده از تجزیه تحلیل چند متغیره DCA بررسی شد. در مجموع، ترکیب بذری نمونههای سرگین جمع¬آوری شده در ماههای مختلف نمونه برداری متغیر بود. بهطوریکه نمونههای سرگین مربوط بهسه ماه اول نمونه¬برداری در سمت چپ محور اول DCA و نمونه¬های سرگین سایر ماه¬ها بیشتر در سمت راست محور اول (سمت مثبت محور) قرار گرفتند. تجزیه تحلیل واریانس میانگین مختصات نمونه¬های سرگین در ماههای مختلف تفاوت معنی¬داری در ترکیب بذری نمونههای سرگین نشان داد (P=۰/۰۲). ترکیب بذری نمونه¬های سرگین ماه¬های فروردین و اردیبهشت اختلاف معنی¬داری با ترکیب بذری نمونه¬های سه ماه دیگر داشت که البته این اختلاف با ماه¬های فصل پاییز آشکارتر بود.
موسی کم، مجید محمداسمعیلی، علی ستاریان، حسین صبوری،
دوره ۲، شماره ۵ - ( ۱۱-۱۳۹۳ )
چکیده
تحقیق حاضر به منظور بررسی نقش حفاظت مراتع بر روی خصوصیات بانک بذر خاک در مراتع گمیشان واقع در استان گلستان انجام شد. پس از مشخص کردن مناطق معرف در داخل و خارج منطقه قرق با شرایط اکولوژیکی یکسان، در اوایل زمستان نمونه¬برداری شد. در هر منطقه معرف، پنج ترانسکت ۱۰۰ متری و در طول هر ترانسکت ۱۰ پلات ۴ مترمربعی مستقر شدند. برای نمونهبرداری بانک بذر خاک، در مرکز هر یک پلاتها، متر مربعی قاب ۲۰×۲۰ سانتی¬متری کار گذاشته، خاک داخل آنها از دو عمق ۵-۰ و ۱۰-۵ سانتی¬متری برداشت شد. نمونههای خاک به مدت ۳ ماه در یخچال در دمای ۵-۳ درجه سانتی¬گراد نگهداری شدند. نمونه¬ها پس از تیمار سرما برای کشت به گلخانه منتقل و به روش جوانهزنی بررسی شدند. برای بررسی اثر چرا، عمق خاک و اثر متقابل آنها بر تراکم، غنا و تنوع گونه¬ای و تشابه بانک بذر خاک با پوشش روی زمینی از آمدن GLM و مقایسه میانگین¬ها با آزمون LSD انجام شد. نتایج نشان دادند که تراکم، غنا، تنوع گونه¬ای و تشابه بانک بذر خاک با پوشش روی زمینی در منطقه حفاظت شده به طور معنی¬داری (۰۱/۰>P) بیشتر از منطقه چرا شده بود. همچنین نتایج آنالیز آماری نشان داد که تراکم، غنا، تنوع گونه¬ای و تشابه بانک بذر خاک با پوشش روی زمینی در عمق ۵-۰ از لحاظ معنی¬داری بیشتر از عمق ۱۰-۵ سانتی¬متری بود.
مینا تقی زاده، عیسی سلگی،
دوره ۴، شماره ۸ - ( ۶-۱۳۹۵ )
چکیده
سرب عمومی ترین عنصر سنگین آلوده کننده محیط زیست است. به منظور تاثیر تنش سرب در مراحل مختلف رشدی چمن برموداگرس، غلظت های مختلف سرب در مرحله جوانه زنی به این گیاه اعمال شد و در ادامه مراحل رشدی، چگونگی تاثیر فلز سرب بر صفات مورفولوژی ارزیابی شد. غلظت های اعمال شده در مرحله جوانه زنی با استفاده از محلول نیترات سرب شامل صفر، ۲۰، ۴۰، ۸۰، ۱۰۰، ۱۵۰ و ۳۰۰ میلیگرم در لیتر بود و سپس شاخص های جوانه زنی بذر ارزیابی شد. پس از سازگاری گیاهچه ها به محیط خاکی به منظور ارزیابی توان پالایندگی و سایر صفات رشدی با غلظت ۸۰۰ میلی گرم در لیتر نیترات سرب آبیاری شدند. نتایج نشان داد که تنش سرب در مرحله جوانه زنی از غلظت ۳۰۰-۲۰ میلی گرم در لیتر باعث کاهش شدید جوانه زنی و بنیه بذر و از غلظت ۳۰۰-۴۰ میلیگرم در لیتر باعث کاهش طول ساقه چه و ریشه چه نسبت به شاهد شد. تنش سرب در مراحل اولیه رشد برموداگرس روی برخی صفات مرحله استقرار تاثیرگذار بود، به گونه ای که در مراحل بعدی رشد گیاهان برگهای کوتاهتر با عرض بیشتر (به ترتیب ۷/۰ برابر کمتر و ۶/۱ برابر بیشتر نسبت به شاهد) و دستک های طویل تر با تعداد بیشتر (به ترتیب ۲ برابر و ۸/۳ برابر بیشتر نسبت به شاهد) تولید کردند. برموداگرس در مراحل اولیه رشد نسبت به حضور غلظت های سرب حساس بود؛ ولی پس از اینکه گیاه استقرار یافت توانست با برخی ساز و کارها از جمله توسعه دستک استقرار در مقابل تنش سرب تحمل پیدا کند.
شیرزاد گرایلی، جواد میرزایی، مهدی حیدری، مهرداد زرافشار، وحید اعتماد،
دوره ۵، شماره ۱۱ - ( ۱۲-۱۳۹۶ )
چکیده
استقرار زادآوری طبیعی در داخل روشنههای تاج پوشش یکی از چالشهای پیشروی مدیران جنگل میباشد. لذا کسب اطلاع از اینکه وسعتهای مختلف روشنه چه تاثیری بر صفات کمی و کیفی بذر درختان بویژه گونههای پیشگام داشته بسیار سودمند خواهد بود. بدین منظور تعداد ۲۴ روشنه در سه کلاسه مساحت شامل کمتر از ۱۵۰ (کوچک)، ۱۵۰-۳۵۰ (متوسط) و ۳۵۰-۵۰۰ (بزرگ) در یک تیپ راشستان آمیخته در طرح جنگلداری حاجیکلا- تیرانکلی از حوزه آبخیز رودخانه تجن-ساری شناسایی شد. بذرهای گونههای درختی پیشگام شامل افراپلت و خرمندی از داخل روشنه و از توده مجاور آنها بعنوان شاهد جمعآوری و درصد جوانهزنی و سرعت جوانهزنی برای تمامی آنها محاسبه گردید. نتایج نشان داد که اگرچه درصد جوانهزنی بذر افرا پلت تحت تاثیر وسعت روشنه نمیباشد و بین تودههای شاهد و روشنههای ایجاد شده تفاوت معنیداری وجود ندارد، ولی سرعت جوانهزنی این گونه پیشگام همواره در داخل روشنههای جنگلی بیشتر بود. در حالیکه درصد جوانهزنی بذر گونه خرمندی جمعآوری شده از درون روشنههای ۳۵۰-۱۵۰ و ۵۰۰-۳۵۰ مترمربع حدود ۲۰ درصد بیشتر از تودههای شاهد مجاورشان بود. از سوی دیگر بیشترین سرعت جوانهزنی این گونه نیز در بذرهای جمعآوری شده از روشنه بزرگ ثبت شد. تحقیق حاضر اثرات مثبت روشنهها با مساحت بین ۱۵۰ تا ۵۰۰ مترمربع در حفظ شرایط جوانهزنی این دو گونه را تایید مینماید.
خانم مریم غلامی، دکتر عبدالرزاق دانش شهرکی، دکتر اسماعیل اسدی بروجنی، دکتر پژمان طهماسبی، آقای حمزه علی شیرمردی،
دوره ۷، شماره ۱۵ - ( ۱۰-۱۳۹۸ )
چکیده
Smyrniopsis aucheri گیاهی است از خانواده چتریان که جوانهزنی بذرهای آن با مشکل روبرو میباشد، لذا تهیه اطلاعاتی در زمینه طول دوره خواب و عوامل مؤثر در شکستن خواب آن برای احیای عرصههای طبیعی این گیاه ضروری میباشد. بهمنظور بررسی اثر طول دوره سرمادهی مرطوب و سطوح دمایی بر شکست خواب و استقرار بذرهای گیاه موردنظر، این آزمایش بذر در قالب طرح کاملاً تصادفی طراحی و اجرا شد. فاکتورهای مورد ارزیابی شامل: مدتزمان پیشسرمادهی مرطوب در ۷ سطح (۰، ۱۰، ۲۰، ۳۰، ۴۰، ۵۰ و ۶۰ روز)، سطوح سرمادهی (بدون سرمادهی و اعمال سرما) و سطوح دمایی در چهار سطح (۵، ۱۰، ۱۵ و ۲۰ درجه سانتیگراد) بود. نتایج این آزمایش نشان داد که ترکیب دو تیمار سرمادهی و درجه حرارت برای تحریک جوانهزنی بذور این گیاه بیشترین بازده را خواهد داشت و سرمادهی کمتر از ۳۰ روز هیچ اثر بر جوانهزنی بذور نداشت. بنابراین میتوان نتیجهگیری نمود که تیمار سرمادهی به مدتزمان ۶۰ روز همراه با درجه حرارت ۵ درجه سانتیگراد بهعنوان بهترین تیمار برای شکست خواب بذرهای این گیاه میباشد، این تیمار بهطور معنیداری در مقایسه با نمونههای شاهد، درصد جوانهزنی (۹/۵۱٪)، سرعت جوانهزنی و بنیه بذر را افزایش داد. در ارتباط با شاخصهای رشد، نتایج نشان داد، سرمادهی به مدتزمان ۶۰ روز با درجه حرارت ۲۰ درجه سانتیگراد بهعنوان مؤثرترین تیمار جهت افزایش شاخصهای رشد گیاهچه میباشد. درنهایت با توجه به نتایج، بهمنظور بهبود استقرار این گیاه، کاربرد سرمادهی به مدتزمان ۶۰ روز که سبب افزایش تمامی شاخصهای استقرار نسبت به تیمار شاهد شد، توصیه میگردد.
سپیده فاضلیان، اسماعیل اسدی، پژمان طهماسبی،
دوره ۱۱، شماره ۲۲ - ( ۶-۱۴۰۲ )
چکیده
پراکندگی بذر به وسیله مورچه یکی از روش های پراکنش بذر است که منجر به افزایش تنوع گیاهی و همزیستی گیاهان در مقیاس محلی میشود. این مطالعه با هدف بررسی تعداد گونه های گیاهی، خانواده های گیاهی منتقل شده توسط مورچه، همچنین مقایسه جنس و گونه مورچه های منتقل کننده بذر، در منطقه تنگ صیاد استان چهارمحال و بختیاری انجام شد. مناطق مطالعاتی جهت جمعآوری نمونه های آشیانه مورچه شامل سه زون مدیریتی چرای حیوانات شامل: ۱- پارک ملی ۲- منطقه حفاظت شده ۳- منطقه چرای آزاد است. نمونه برداری در هر منطقه مطالعاتی از خاک مربوط به ۳ آشیانه مورچه درهر کدام از سایت ها از عمق ۰ تا ۵ سانتیمتری انجام شد. نمونه برداری در سال ۱۳۹۸ طی سه ماه تیر، مرداد و شهریور در مناطق مطالعاتی صورت گرفت. در این آزمایش ۵ جنس و ۱۲ گونه مورچه شناسایی شد. نتایج نشان داد که در مجموع ۶۲ گونه گیاهی متعلق به ۱۵ خانواده گیاهی توسط مورچه منتقل شدند که ۳۶ گونه گیاهی، از طریق مورچه به طور مشترک در هر سه منطقه منتقل شدند. نتایج نشان داد فقط اختلاف معنی دار بین جنس های مورچهCamponotus و Cataglyphis و همچنین میان دو جنس Camponotus وtetramorium است (۰۵/۰ P<). نتایج نشان داد که جنس Messor به عنوان مورچه شکارگر، ۱۹ گونه گیاهی را انتقال داده است که با بقیه جنس های مورچه اشتراکی نداشته و این جنس از مورچه نسبت به سایر جنس ها تعداد بیشتری گونه گیاهی را منتقل کرده است. طبق نتایج این تحقیق، میتوان Messor را به عنوان مورچه ای که تعداد زیادی گونه گیاهی و بذر گونهها را انتقال می دهد و تأثیر مهمی در تنوع و حضور گونه ها در ترکیب پوشش گیاهی داشته باشد در نظر گرفت.