:: دوره 10، شماره 20 - ( بهار و تابستان 1401 ) ::
جلد 10 شماره 20 صفحات 126-111 برگشت به فهرست نسخه ها
تحلیل اثرات اجرای ترسیب کربن بر زیست پذیری سکونت‌گاه های روستایی
مهدی رجبلی ، امین محمدی استادکلایه*، ابوالفضل طهماسبی، محمد رضا شهرکی
دانشگاه گنبد کاووس، گنبد- دانشگاه گنبد ، amobaran@gmail.com
چکیده:   (1136 مشاهده)
زیست‌پذیری مفهومی پیچیده، چندبعدی و کلی است که با تعدادی از مفاهیم و اصطلاحات دیگر مانند پایداری، کیفیت زندگی و کیفیت مکان و اجتماعات سالم در ارتباط است. سکونت‌گاه زیست­پذیر را می­توان مکانی مناسب برای کار و زندگی تعریف نمود. پروژه مدیریت مشارکتی منابع طبیعی و توسعه پایدار روستایی (ترسیب کربن) با هدف توان­افزایی و بهبود زیست­پذیری جوامع محلی در جهت مشارکت آنان در حفاظت، احیاء و بهره‌برداری اصولی از عرصه­های منابع طبیعی از سال 1393 در حوزه آبخیز تیل­آباد استان گلستان به اجرا درآمده است. هدف تحقیق حاضر، تحلیل اثر اجرای این پروژه بر زیست­پذیری سکونتگاه­های روستایی مشمول طرح ترسیب کربن است. این تحقیق توصیفی- پیمایشی است که جامعه­ آماری آن را 2097 خانوار از شش روستای هدف پروژه­ ترسیب کربن در منطقه­ مورد مطالعه که 322 نفر از آن­ها با استفاده از جدول مورگان به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند، تشکیل می­دهد. پرسشنامه ابزار اصلی سنجش تحقیق بود که روایی آن با استفاده از نظرات متخصصان مورد تأیید قرار گرفته و پایایی آن بر اساس محاسبه آلفای کرونباخ به دست آمده است. با توجه به نتایج به­دست­آمده، میزان زیست­پذیری جوامع محلی و ابعاد آن در دو زمان قبل و پس از اجرای پروژه­ ترسیب کربن در سطح 99 درصد اطمینان تفاوت معنی­داری داشته است. همچنین نتایج آزمون خی 2 نشان­دهنده­ این موضوع است که بین روستاهای مورد مطالعه اختلاف معنی­داری از نظر زیست­پذیری پس از اجرای پروژه ترسیب کربن وجود دارد. به­طوری­که میزان زیست­پذیری روستای نراب با میانگین رتبه­ای 7/237 بالاترین و روستای کاشیدار با میانگین رتبه­ای 21/77 کمترین میزان میانگین رتبه­ای را در بین روستاهای مورد مطالعه به خود اختصاص داده است.
 
واژه‌های کلیدی: ترسیب کربن، زیستپذیری، جوامع محلی، حوضه آبخیز تیل آباد، استان گلستان
متن کامل [PDF 429 kb]   (281 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1400/9/1 | پذیرش: 1401/2/19 | انتشار: 1401/6/31
فهرست منابع
1. ابراهيمي¬زاده، م.، محمدي کنگراني، ح.، غلامي، ح.، نيکخواه، ه. 1399. استفاده از رويکرد تحليل شبکه¬اي در ارزيابي شبکه اعتماد پروژه¬ ترسيب کربن حسين آباد خراسان جنوبي. مجله جنگل ايران، 12 (1 ): 17-31.
2. حسن‌نژاد، م.، کهنسال، م.ر.، قرباني، م. 1389. امکان‌سنجي سياست‌هاي انگيزشي اجرايي پروژه بين‌المللي ترسيب‌کربن ايران در راستاي توانمندسازي جوامع محلي. نشريه اقتصاد و توسعه کشاورزي (علوم و صنايع کشاوزي)، 24 (3): 334-323.
3. خراساني، م.ا.، رضواني، م.ر.، مطيعي لنگرودي، س.ح.، رفيعيان، م. 1391. سنجش و ارزيابي زيست‌پذيري روستاهاي پيرامون شهري (مطالعه موردي: شهرستان ورامين). پژوهش‌هاي روستايي، 3 (4): 104-79.
4. صابري فر، ر.، و فال سليمان، م.، قيصاري، ص. 1391. توسعه محلي پايدار و جلب مشارکت حداکثري مردم بر اساس تجارب پروژه بين المللي ترسيب کربن. جغرافيا و توسعه، 10(پياپي 28): 41-54.
5. عبدالهي، ملاحت. 1385. بيابان¬زدايي و مشارکت زنان. فصلنامه جنگل و مرتع، پياپي ۷۰: 44-42.
6. عيسي‌لو، ع.، بيات، م.، بهرامي، ع. 1393. انگاره زيست‌پذيري رهيافتي نوين جهت ارتقاي کيفيت زندگي در جوامع روستايي (مطالعه موردي: شهرستان قم، بخش کهک). مجله مسکن و محيط روستا، 164: 120-107.
7. فال‌سليمان، م.، چکشي، ب. 1390. پايش و مانيتورينگ اقتصادي و اجتماعي پروژه‌هاي بين‌المللي ترسيب کربن دشت حسين‌آباد غيناب سربيشه ـ استان خراسان جنوبي. مطالعات جغرافيايي مناطق خشک، 1 (3): 118-101.
8. قراگوزلو، ه.، شوقي، م. 1397. ارزيابي سطوح زيست¬پذيري نواحي روستايي (مطالعه موردي: بخش کاکي شهرستان دشتي). مجله جغرافيا و روابط انساني، 1 (3): 368-353.
9. قرباني، م. 1399. تحليل اعتبارسنجي ابعاد زيست¬پذيري جامعه¬ي محلي (منطقه¬ مورد مطالعه: شهرستان قلعه گنج, استان کرمان). تحقيقات اقتصاد و توسعه کشاورزي ايران (علوم کشاورزي ايران)، 51 (2): 245-261.
10. ملکي، س.، گودرزي، م.، فيروزي، م.ع.، طاهري، ع. 1398. تحليل و ارزيابي اثرات اجراي طرح هادي در ابعاد کالبدي- فضايي و محيطي کيفيت زندگي روستايي (مطالعه موردي: روستاي ميداوود وسطي، شهرستان باغملک). مجله جغرافيا و روابط انساني، 1 (4): 315-304.
11. نژادي، ف.، و عباسي، ع.، چوبچيان، ش. 1395. نقش پروژه¬هاي بيابان¬زدايي در افزايش سرمايه اجتماعي مردم محلي (مورد مطالعه: پروژه ترسيب کربن شهداد). پژوهش¬هاي روستايي، 7 (4): 617-604.
12. نظري ساماني، ع.، خليقي سيگارودي، ش.، عبدالشاه نژاد، م.، و صيادي لطف آبادي، س.، حبيبي نوخندان، م. 1398. تعيين نقش روند تغييرات اقليمي و کاربري اراضي بر وضعيت بيابان¬زايي آتي, مطالعه موردي: سبزوار. مهندسي و مديريت آبخيز، 11 (3 ): 818-806.
13. يدالهي صابر، ر.، پريزادي، ط.، عليزاده، م. 1398. سنجش ميزان زيست¬پذيري محلات شهري (مورد مطالعه: منطقه 11 تهران). مجله جغرافيا و روابط انساني، 1 (4): 363-344.
14. يوسفي، م.، خرمي وفا، م.، مهدوي دامغاني، ع.، محمدي، غ.، بهشتي آل آقا، ع. 1396. ارزيابي ترسيب کربن و ارزش اقتصادي آن در جنگل هاي بلوط ايراني: بررسي موردي در منطقه حفاظت شده بيستون. علوم محيطي، 15 (3 ): 133-123.


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 10، شماره 20 - ( بهار و تابستان 1401 ) برگشت به فهرست نسخه ها