:: دوره 9، شماره 18 - ( بهار و تابستان 1400 ) ::
جلد 9 شماره 18 صفحات 341-325 برگشت به فهرست نسخه ها
بررسی روند تخریب بیشه‌زارهای پده (Popoulus euphratica Oliv.) در حاشیه رودخانه کارون با استفاده از تصاویر سنجنده‌های TM و OLI-TIRS
فرخنده احمدی1 ، آزیتا کوشافر* ، سینا عطارروشن1
1- اهواز دانشگاه آزاد اسلامی گروه محیط زیست
مرکز تحقیقات محیط زیست انسا نی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، اهواز دانشگاه آزاد اسلامی گروه محیط زیست ، Koshafar_1349@yahoo.com
چکیده:   (2264 مشاهده)
بیشه­زارهای حاشیه رودخانه­ ها از جمله منابع جنگلی غیرتجاری در مناطق گرمسیری کشور محسوب می­ شوند که با ایجاد اکوسیستم خاص، نقش مهمی در تعادل حیاطی این مناطق ایفا می­ کنند. امروزه با رشد جمعیت و افزایش فشار بر منابع طبیعی، حیات این جنگل ­ها در معرض تهدید و تخریب قرار گرفته­ است. هدف از این مطالعه پایش و تعیین روند تغییرات بیشه­ زارهای پده در شهرستان گتوند استان خوزستان در بازه زمانی 20 ساله با استفاده از فنون سنجش ­از دور، سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجه‌های سیمای سرزمین است. به منظور انجام این مطالعه از تصاویر سنجنده‌های TM و OLI-TIRS ماهواره‌ای لندست 5 و 8 استفاده شد و نقشه‌های کاربری سرزمین در بازه‌ی زمانی   سال­ های 1998 تا 2018 تهیه گردید. به منظور کمی­ سازی تغییرات، از 5 سنجه بزرگترین پهرو، تعداد پهرو، تراکم، مساحت و درصد مساحت پهرو استفاده شد. نتایج نشان داد که تعداد لکه­ های بیشه­ زارهای پده از 520 لکه در سال 1998 به 1131 لکه در سال 2018 افزایش یافته است، همچنین تراکم پهروها در بازه زمانی 20 ساله از 5343/0 درصد به 1621/1 درصد افزایش یافته است. نتایج نشان داد که با کاهش وسعت زیستگاه این گونه و تکه­ تکه شدن زیستگاه آن، تراکم در واحد سطح افزایش یافته است. تکه تکه شدن زیستگاه باعث کاهش موفقیت زادآوری، بقاء و افزایش رقابت بین گونه­ ای می­ شود و همچنین با از بین رفتن پیوستگی سیمای سرزمین، ساختار کلی جامعه نیز تغییر می­ کند. بنابراین نتایج به ‌دست آمده در این پژوهش بیانگر روند در حال تخریب بیشه­ زارهای پده در منطقه را نشان می­دهد.
واژه‌های کلیدی: بیشه‌زارهای پده، جنگل کران‌رودی، سنجش از دور، سنجه های سیمای سرزمین، رودخانه کارون
متن کامل [PDF 862 kb]   (420 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1399/7/13 | پذیرش: 1399/11/11 | انتشار: 1400/7/6
فهرست منابع
1. آرخي، ص.، جعفرزاده، ع.، يوسفي، ص. 1391. شبيه سازي تخريب جنگل با استفاده از رگرسيون لوجستيک، GIS و سنجش از دور در جنگل هاي شمال ايلام. فصلنامه جغرافيا و توسعه، 29، 42-31.
2. تازيکه، ک.، ميکاييلي تبريزي، ع.ر.، سلمان ماهيني، ع.ر.، وارسته مرادي، ح. 1393. آثار تکه¬تکه شدن زيستگاه¬ها بر جامعه پرندگان تهران. دومين همايش ملي برنامه¬ريزي، حفاظت، حمايت از محيط زيست و توسعه پايدار، 234-225.
3. جعفري گرزين، ب. 1398. برآورد ميزان تخريب جنگ هاي بالابند مازندران با استفاده از داده هاي ماهواره اي. فصلنامه حفاظت و بهره برداري جنگل¬هاي هيرکاني، 1 (1)، 34-25.
4. جوان، ف.، حسني مقدم، ح. 1396. آشکارسازي ميزان تخريب جنگل¬هاي هيرکاني با استفاده از تصاوير ماهوارهاي و الگوريتم ماشين بردار پشتيبان (مورد مطالعه: شهرستان رضوانشهر). فصلنامه استراتژي راهبردي جنگل، 2 (5)، 11-1.
5. خوراني، ا.، بي نياز، م.، اميري، ح. 1394. تغييرات سطح جنگل¬هاي حرا با توجه به نوسانات اقليمي (مطالعه موردي: جنگل¬هاي بين بندر خمير و قشم). فصلنامه بوم شناسي آبزيان، 5 (2)، 111-100.
6. راعي، ر.، جعفريان، ز.، جمشيد، ق. 1396. بررسي تغييرات پوششاراضي در يک دوره 46 ساله در منطقه کياسر ساري. تحقيقات حمايت و حفاظت جنگل¬ها و مراتع ايران، 15 (1)، 90-76.
7. رسام، ق.، مشايخان، آ. 1392. تناسب اراضي براي جنگلکاري پده (Populus euphratica) به روش ارزيابي چند معياره (MCE). دومين همايش ملي بهار نارنج و فضاي سبز شهري، 197-189.
8. زبيري، م.، مجد، ع. 1388. آشنايي با فن سنجش از دور و کاربرد در منابع طبيعي (اطلاعات ماهواره-اي، عکس¬هاي هوايي، فضايي). انتشارات دانشگاه تهران، ص 332.
9. زماني، ص.، احمدي عدلي، ر.، عنابي ميلاني، ا. 1390. بررسي جوامع درخت پده و چگونگي سازگاري آن درمناطق گرمسير و سردسير. اولين همايش تخصصي توسعه کشاورزي استان¬هاي شمال غرب کشور، مشکين¬شهر، دانشگاه پيام¬نور، 301-292.
10. عطارروشن، س. 1396. مطالعه گروه گونه هاي اکولوژيک و تنوع گونه اي در ذخيرگاه جنگلي تنگ پل مسجدسليمان پس از قرق بلندمدت. فصلنامه علمي و پژوهشي حفاظت زيست بوم گياهان، 5 (10)، 211-197.
11. غديري¬پور، پ.، باوي، س. 1396. جنگل¬هاي کران¬رودي خوزستان اکوسيستم¬هاي فراموش شده ايران. فصلنامه علمي و پژوهشي طبيعت ايران، 2(6)، 23-16.
12. فلاح شمسي، ر.، عرفاني¬فرد، ي.، نگهبان، م.، احمدي، ش.، سليماني، ح. معين¬الدين، م.، رنجبر، ا. 1391. شناسايي الگوي گسترش مکاني خشکيدگي در جنگل¬هاي بلوط ايراني با استفاده از فنون سنجش از دور، انجمن جنگلباني ايران، نخستين همايش ملي جنگل¬هاي زاگرس (چالش¬ها و تهديدها)، شيراز، 221-2012.
13. فاطمي، ب.، رضايي، ي. 1391. کتاب مباني سنجش از دور. انتشارات آزاده، ص 291.
14. کلاگري، م.، 1372. بررسي اكولوژيكي جوامع پده در حاشيه رودخانه كارون. پايان¬نامه كارشناسي ارشـد جنگـل¬داري، دانشكده منابع طبيعي، پرديس کشاورزي دانشگاه تهران، ص 127.
15. کلاگري، م.، جوانشير، ک.، زبيري، م.، مديررحتمي، ع. 1379. بررسي جوامع پده در حاشيه رودخانه كارون. فصلنامه علمي و پژوهشي تحقيقات جنگل و صنوبر ايران، 4 (1)، 52-25.
16. مهندسين مشاور تژآب سد، 1397. مطالعات طرح مديريت منابع جنگلي شهرستان گتوند، جهاد کشاورزي، سازمان جنگلها، مراتع و آبخيزداري کشور، اداره کل منابع طبيعي استان خوزستان. ص 492.
17. ميرزايي، م.، رياحي بختياري، ع.، ماهيني، ع.، غلامعلي فرد، م. 1392. بررسي تغييرات پوشش اراضي استان مازندران با استفاده از سنجه‌هاي سيماي سرزمين بين سال‌هاي 1363-1389. فصلنامه علمي و پژوهشي اکولوژي کاربردي، 2(4)، 54-37.


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 9، شماره 18 - ( بهار و تابستان 1400 ) برگشت به فهرست نسخه ها