دانشیار گروه علوم گیاهی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه مازندران، بابلسر ، Botany1347@gmail.com 2- استادیار گروه علوم گیاهی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه مازندران، بابلسر
چکیده: (526 مشاهده)
گیاهسیبزمینی ترشی با نام علمی L.Helianthus tuberosus نیمقرن است که به ایران وارد شده است و بهصورت بومی رشد میکند. جمعیتهایآن از استانهای گیلان، مازندران و گلستان بهمنظور بررسیهای تاکسونومی عددی و کموتاکسونومی جمعآوری شد. برای مطالعه تاکسونومیعددیاندامهایرویشیوزایشیمطالعه شدند و 61 صفت کمی و کیفی سنجیده شد. بهمنظور گروهبندیجمعیتهااز روش تجزیه خوشهای استفاده شد. در مطالعه کموتاکسونومی، سنجش متابولیتهای ثانویه انجام شد. دادهها با استفاده از آنالیزهای آماری و آزمون دانکن بررسی شدند و میزان اختلاف جمعیتها بررسی شد. آنالیزخوشهبندیصفات کمیوکیفیتفاوتمعنیداریبینخصوصیاتموردمطالعهنشانداد. در مطالعه مورفومتری مولفه اصلی اول با 7/24 درصد از واریانس کل، بیشترین مقدار واریانس را دارا بود که صفاتی چون قطر ساقه، طول و عرض برگ و کاسبرگ بیشترین نقش را در تفکیک جمعیتها داشتند. در مطالعه شیمیوسیتماتیک مولفه اصلی اول با 97/40 درصد که شامل صفاتی چون فروکتوز، اینولین و ترکیبات فنلی بود که موثرترین صفات در تفکیک جمعیتها بود. دندروگرام حاصل بهخوبی جمعیتها را از هم تمیز داد و جمعیتهای هر استان در شاخههای نزدیک به هم قرار گرفتند که نشاندهنده درصد مشابهت در صفات مورد بررسی بوده است. از آنجاکه این گیاه یک محصول منحصربهفرد در جهت تامین نیازهای صنعتی و دارویی است، تعیین بهترین جمعیت برای تکثیر آن میتواند موثر واقع شود.
Ala N, Mahmoudi Otaghvari A, Nazifi E, Azizi P. Biosystematics Study on Helianthus tuberosus L. Populations in North of Iran. PEC 2024; 12 (24) : 1 URL: http://pec.gonbad.ac.ir/article-1-920-fa.html
اعلاء نسترن، محمودی اطاقوری آرمان، نظیفی احسان، عزیزی پیروز. مطالعه بیوسیستماتیکی جمعیتهای Helianthus tuberosus L. در شمال ایران. حفاظت زیست بوم گیاهان. 1403; 12 (24) :1-20