Plant Ecosystem Conservation
حفاظت زیست بوم گیاهان
PEC
Agriculture
http://pec.gonbad.ac.ir
1
admin
2476-3462
10
8
10.22034/pec
14
8888
13
fa
jalali
1397
9
1
gregorian
2018
12
1
6
12
online
1
fulltext
fa
اثر مراحل مختلف رشد بر ارزش غذایی سوسن چلچراغ(Lilium ledebourii) در دو رویشگاه کلاردشت و اسالم
Effects of growth stages on the nutritive value of Lilium ledebourii in Kelardasht and Asalem
تخصصي
Special
پژوهشي
Research
<p dir="RTL"><strong><span style="font-family:Nazanin;"><span style="font-size:10.0pt;">سوسن چلچراغ </span></span></strong><strong><em><span dir="LTR"><span style="font-family:Times New Roman,serif;"><span style="font-size:10.0pt;">Lilium ledebourii (Baker) Boiss</span></span></span></em></strong><strong><span style="font-family:Nazanin;"><span style="font-size:10.0pt;"> دارای</span></span></strong> <strong><span style="font-family:Nazanin;"><span style="font-size:10.0pt;">ارزش</span></span></strong> <strong><span style="font-family:Nazanin;"><span style="font-size:10.0pt;">دارویی، زینتی</span></span></strong> <strong><span style="font-family:Nazanin;"><span style="font-size:10.0pt;">و</span></span></strong> <strong><span style="font-family:Nazanin;"><span style="font-size:10.0pt;">پتانسیل</span></span></strong> <strong><span style="font-family:Nazanin;"><span style="font-size:10.0pt;">اقتصادی</span></span></strong> <strong><span style="font-family:Nazanin;"><span style="font-size:10.0pt;">بالایی</span></span></strong> <strong><span style="font-family:Nazanin;"><span style="font-size:10.0pt;">است که</span></span></strong> <strong><span style="font-family:Nazanin;"><span style="font-size:10.0pt;">به­شدت</span></span></strong> <strong><span style="font-family:Nazanin;"><span style="font-size:10.0pt;">در</span></span></strong> <strong><span style="font-family:Nazanin;"><span style="font-size:10.0pt;">خطر</span></span></strong> <strong><span style="font-family:Nazanin;"><span style="font-size:10.0pt;">انقراض</span></span></strong> <strong><span style="font-family:Nazanin;"><span style="font-size:10.0pt;">قرار</span></span></strong> <strong><span style="font-family:Nazanin;"><span style="font-size:10.0pt;">دارد. چرای دام، بریدن ساقه و برداشت اندام­های زیرزمینی</span></span></strong> <strong><span style="font-family:Nazanin;"><span style="font-size:10.0pt;">و آفت</span></span></strong><strong><span dir="LTR"><span style="font-family:Times New Roman,serif;"><span style="font-size:10.0pt;">­</span></span></span></strong><strong><span style="font-family:Nazanin;"><span style="font-size:10.0pt;">زدگی از عوامل مؤثر بر انقراض این گونه ارزشمند می­باشد. بنابراین این مطالعه با هدف تعیین ارزش غذایی سوسن چلچراغ در مراحل رشد در دو رویشگاه مختلف انجام شد. بدین منظور در دو رویشگاه کلاردشت و اسالم در</span></span></strong> <strong><span style="font-family:Nazanin;"><span style="font-size:10.0pt;">سه مرحله</span></span></strong> <strong><span style="font-family:Nazanin;"><span style="font-size:10.0pt;">رشد (رویشی، گل دهی و بذردهی) اقدام</span></span></strong> <strong><span style="font-family:Nazanin;"><span style="font-size:10.0pt;">به</span></span></strong> <strong><span style="font-family:Nazanin;"><span style="font-size:10.0pt;">نمونه­برداری</span></span></strong> <strong><span style="font-family:Nazanin;"><span style="font-size:10.0pt;">از</span></span></strong> <strong><span style="font-family:Nazanin;"><span style="font-size:10.0pt;">اندام­های</span></span></strong> <strong><span style="font-family:Nazanin;"><span style="font-size:10.0pt;">هوایی</span></span></strong> <strong><span style="font-family:Nazanin;"><span style="font-size:10.0pt;">گیاه</span></span></strong> <strong><span style="font-family:Nazanin;"><span style="font-size:10.0pt;">به­صورت تصادفی در 3 تکرار</span></span></strong> <strong><span style="font-family:Nazanin;"><span style="font-size:10.0pt;">و</span></span></strong> <strong><span style="font-family:Nazanin;"><span style="font-size:10.0pt;">در</span></span></strong> <strong><span style="font-family:Nazanin;"><span style="font-size:10.0pt;">هر</span></span></strong> <strong><span style="font-family:Nazanin;"><span style="font-size:10.0pt;">تکرار</span></span></strong> <strong><span style="font-family:Nazanin;"><span style="font-size:10.0pt;">5</span></span></strong> <strong><span style="font-family:Nazanin;"><span style="font-size:10.0pt;">پایه</span></span></strong> <strong><span style="font-family:Nazanin;"><span style="font-size:10.0pt;">گیاهی گردید. سپس</span></span></strong> <strong><span style="font-family:Nazanin;"><span style="font-size:10.0pt;">شاخص­های</span></span></strong> <strong><span style="font-family:Nazanin;"><span style="font-size:10.0pt;">ارزش غذایی</span></span></strong> <strong><span style="font-family:Nazanin;"><span style="font-size:10.0pt;">شامل،</span></span></strong> <strong><span style="font-family:Nazanin;"><span style="font-size:10.0pt;">پروتئین</span></span></strong> <strong><span style="font-family:Nazanin;"><span style="font-size:10.0pt;">خام، دیواره</span></span></strong> <strong><span style="font-family:Nazanin;"><span style="font-size:10.0pt;">سلولی</span></span></strong> <strong><span style="font-family:Nazanin;"><span style="font-size:10.0pt;">منهای</span></span></strong> <strong><span style="font-family:Nazanin;"><span style="font-size:10.0pt;">همی</span></span></strong> <strong><span style="font-family:Nazanin;"><span style="font-size:10.0pt;">سلولز، قابلیت</span></span></strong> <strong><span style="font-family:Nazanin;"><span style="font-size:10.0pt;">هضم</span></span></strong> <strong><span style="font-family:Nazanin;"><span style="font-size:10.0pt;">ماده</span></span></strong> <strong><span style="font-family:Nazanin;"><span style="font-size:10.0pt;">خشک و</span></span></strong> <strong><span style="font-family:Nazanin;"><span style="font-size:10.0pt;">انرژی</span></span></strong> <strong><span style="font-family:Nazanin;"><span style="font-size:10.0pt;">متابولیسمی در آزمایشگاه با روش­های استاندارد تعیین شدند. به­منظور بررسی اثر متقابل مراحل رشد و رویشگاه­ها از مدل رگرسیونی (</span></span></strong><strong><span dir="LTR"><span style="font-family:Times New Roman,serif;"><span style="font-size:10.0pt;">GLM</span></span></span></strong><strong><span style="font-family:Nazanin;"><span style="font-size:10.0pt;">) و مقایسه میانگین­ها از آزمون دانکن در نرم­افزار </span></span></strong><strong><span dir="LTR"><span style="font-family:Times New Roman,serif;"><span style="font-size:10.0pt;">SPSS</span></span></span></strong><strong><span style="font-family:Nazanin;"><span style="font-size:10.0pt;"> استفاده شد.</span></span></strong> <strong><span style="font-family:Nazanin;"><span style="font-size:10.0pt;">نتایج</span></span></strong> <strong><span style="font-family:Nazanin;"><span style="font-size:10.0pt;">این</span></span></strong> <strong><span style="font-family:Nazanin;"><span style="font-size:10.0pt;">تحقیق نشان داد که مراحل فنولوژیک بر ارزش غذایی سوسن چلچراغ معنی­دار است و در هر دو رویشگاه ارزش غذایی گونه در مرحله رویشی بیش از مراحل دیگر است. به­طوری­که با پیشرفت مراحل رشد از مقدار پروتئین خام، هضم­پذیری ماده خشک و انرژی متابولیسمی کاسته و بر میزان دیواره سلولی عاری از همی سلولز افزوده می­شود. همچنین، شاخص­های ارزش غذایی در رویشگاه کلاردشت بیشتر از اسالم است. به­طورکلی، تحقیق حاضر ارزش تغذیه­ای مطلوب سوسن چلچراغ به­ویژه در مرحله رشد رویشی را اثبات می­نماید که این مسئله خود سبب تشدید چرا، توسط دام و تسریع در روند رو به انقراض این گونه خواهد گردید. از اینرو توصیه می­گردد، جهت حفظ اندک رویشگاه­های کوچک به جا مانده این گونه در ناحیه هیرکانی، در این رویشگاه­ها اقدامات حفاظتی صورت گرفته و از چرای دام­ها جلوگیری شود.</span></span></strong></p>
<p dir="RTL"></p><p dir="RTL"></p>
<p><em>Lilium ledebourii</em> (Baker) Boiss has medicinal, ornamental value with high economic potential. It can be considered as a new flower that is extremely endangered. Its wild populations are currently at the risk of rapid eradication because of irregular grazing, pest and poaching. Hence, the main purpose of this study was to determine the nutritional value of <em>L. ledebourii</em> in vegetative, flowering and seeding phenological stages. Samples were randomly selected in the mentioned stages with three replication. In any replication, five plants were selected from the aerial shoots of lily in Kelardasht and Asalem. Nutritional Value indices including crude protein (CP), Acid detergent fiber (ADF), dry matter digestibility (DMD), metabolic energy (ME) were also determined by standard method in the laboratory. General Linear Model was also used to compare the habitats and phenological stages. Duncan’s Multiple Range Test was applied to determine the source of variations within the groups. The results showed that the phonological stages have a significant effect on the nutritional value of Lily, and the nutritional value of vegetative stage is higher than that of the other stages in both habitats. As Crude protein, dry matter digestibility and metabolic energy content decreased from early growth to the end of growth and ADF increased significantly with the growth progress. Also, the highest nutritional values were obtained from Kelardasht. Totally, <em>L. ledebourii</em> has favarable notrition value, especially at vegetative stages. It is essential to prevent grazing of livestock in its habitats to protect this plant.</p>
<p></p><p></p><p dir="RTL"></p>
ارزش غذایی, مراحل فنولوژی, انرژی متابولیسمی, سوسن چلچراغ, رویشگاه
Nutritional Value, Growth Stage, Metabolic Energy, Lilium Ledebourii, Habitat
177
190
http://pec.gonbad.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-344-1&slc_lang=fa&sid=1
shekoofeh
shokrollahi
شکوفه
شکراللهی
shokrollahi.sh93@yahoo.com
1091591156
10031947532846007087
Yes
Agriculture Sciences and Natural Resources University of Gorgan
دانشگاه علوم کشاورزی ومنابع طبیعی گرگان
Goholamali
Heshmati
غلامعلی
حشمتی
shokrollahi.sh93@yahoo.com
10031947532846007088
10031947532846007088
No
Agriculture Sciences and Natural Resources University of Gorgan
دانشگاه علوم کشاورزی ومنابع طبیعی گرگان
Hamed
Yosefzade
حامد
یوسف زاده
shokrollahi.sh93@yahoo.com
10031947532846007089
10031947532846007089
No
دانشگاه تربیت مدرس