RT - Journal Article T1 - Application of fuzzy and Boolean methods in prioritizing indicators for assessing the stability of nomadic rangelands (Robat Sarvestan Rangelands, Fars Province) JF - gnbd-pec YR - 2022 JO - gnbd-pec VO - 9 IS - 19 UR - http://pec.gonbad.ac.ir/article-1-791-fa.html SP - 19 EP - 23 K1 - Vegetation K1 - Degradation K1 - Development K1 - Ecosystem K1 - Intermediate Rangelands AB - رشد روزافزون جمعیت انسان و تعداد دام و چرای بی‌رویه موجب سیر صعودی روند تخریب مراتع در چند دهه اخیر شده است. شناسایی عوامل تخریب و پایداری مراتع از نخستین گام‌های لازم در اصلاح بهره‌برداری از این منابع و احیاء آنها است. از این رو این مطالعه بنا به ضرورت و با هدف تحلیل و ارزیابی تخریب پوشش گیاهی مراتع قشلاقی استان فارس انجام شد. گزینه‌های موثر با مرور منابع تحقیق تعیین و در چهار شاخص شامل: هیدرولوژی(H) ، تولید گیاهی (P) ، خاک (S)، انسان(A) دسته‌بندی شدند. سپس گروه مرجع از 45 خبره آشنا با زمینه پژوهش شامل کلیه کارشناسان و بهره‌برداران محلی در دسترس و تعدادی از پژوهشگران که به روش گلوله‌برفی تعیین شدند، تشکیل شد. پرسشنامه‌ها متناسب با دو روش ارزیابی بولین و دلفی فازی به صورت جداگانه طراحی و توسط گروه مرجع امتیازدهی شد. میانگین امتیازات شاخص‌ها و گزینه‌ها به روش مقایسه زوجی رتبه‌بندی و تحلیل شد. پایایی با آزمون آلفای کرونباخ (88/0) بررسی شد و وجود تناسب بین اجزای تشکیل دهنده پرسش‌نامه را تایید نمود. با توجه به اینکه در این تحقیق گزینه‌ها و شاخص‌ها به دو روش بولین و فازی مورد ارزیابی قرار گرفتند همگرایی نتایج دو روش فوق روایی پرسش‌نامه را تایید می‌کند. ارزیابی شاخص‌های پایداری به روش فازی نشان داد شاخص‌های انسان و خاک به ترتیب با وزن 48/0 و 33/0 از بیشترین وزن نسبی برخوردار هستند و شاخص‌های تولید گیاهی و اقلیم و هیدرولوژی به ترتیب با وزن نسبی 134/0 و 056/0 از درجه اهمیت کمتری برخوردار بوده و در رتبه بعدی قرار دارند. وزن و اهمیت محاسباتی شاخص‌ها در روش بولین اختلاف بسیار کمتری داشته و در مجموع می‌توان گفت در مقایسه روش‌های بولین و فازی از نظر امکانی که در اختیار ارزیابان جهت اولویت‌بندی شاخص‌ها و گزینه‌ها می‌گذارند روش فازی کارایی بیشتری داشته و با طیف متنوع پاسخ‌های ممکن کمک می‌کند تا نتایج گویاتر و واضح‌تری جهت ارزیابی پایداری حاصل شود. LA eng UL http://pec.gonbad.ac.ir/article-1-791-fa.html M3 ER -