TY - JOUR T1 - Patterns of distribution and plant diversity in along elevational gradient (Case study: Moghan-Sabalan rangelands) TT - الگوی توزیع و تنوع گیاهی در امتداد گرادیان ارتفاعی (مطالعه موردی: مراتع مغان-سبلان، اردبیل) JF - gnbd-pec JO - gnbd-pec VL - 8 IS - 16 UR - http://pec.gonbad.ac.ir/article-1-587-fa.html Y1 - 2020 SP - 37 EP - 54 KW - Elevation gradient KW - Diversity component KW - Palatability classes KW - Intermediate Disturbance Hypothesis N2 - مطالعه جوامع گیاهی بهترین راه برای شناخت ساختار و توزیع پوشش گیاهی و همچنین تعامل‌های مختلف بین گیاهان در یک اکوسیستم است. عامل ارتفاع نقش مهمی در شکل‌گیری توزیع گیاهان دارند که درنهایت منجر به شکل‌گیری مناطق مختلف فیتوگرافی می‌شود. مطالعه حاضر به‌منظور بررسی تغییرات ترکیب گیاهی و شاخص‌های تنوع در طول گرادیان ارتفاعی 100 تا 3300 متر از سطح دریا انجام شد. در هر سایت، سه ترانسکتو در هر ترانسکت 10 پلات یک مترمربعی برداشت شد. در هر پلات ویژگی‌های ترکیب و تراکم گونه‌ای، درصد تاج پوشش هر یک از گونه‌ها ثبت شد. ‌سپس به‌منظور بررسی رابطه ارتفاع با شاخص‌های پوشش گیاهی در طبقات مختلف ارتفاعی از آزمون تجزیه واریانس و از آزمون دانکن برای مقایسه میانگین‌ها و گروه‌بندیآن‌ها استفاده شد. مدل‌هایرگرسیون برای ارزیابی روابط ارتفاع با شاخص‌های پوشش گیاهی ترسیم شد. نتایج نشان داد خانواده Asteraceae، Poaceae و Fabaceae دارای بیش‌ترین غنای گونه‌ای در سطح منطقه موردمطالعه بودند. درمجموع 387 گونه متعلق به 200 جنس و 44 خانواده در منطقه شناسایی شد. بیش‌ترین تعداد گونه (172 گونه) در ارتفاع 1500-1200 متر و کم‌ترین تعداد گونه (29 گونه) در محدوده ارتفاعی 3300-3000 متر مشاهده شد. تعداد گونه تا ارتفاع 1500 متری با افزایش ارتفاع، افزایشیافت؛ اما در ارتفاعات بالاتر از 1500 متری تعداد گونه کاهش یافت. تنوع و غنای گونه‌ای با افزایش ارتفاع افزایش و سپس روند کاهشی نشان داد در حالیکه درصد تاج پوشش روند معکوسی نشان داد. گیاهان کلاس I و II با افزایش ارتفاع در ابتدا کاهش و سپس افزایش نشان دادند در حالیکه گیاهان کلاس III روند معکوسی نشان دادند. افزایش تنوع و غنا در محدوده ارتفاع میانی در منطقه موردمطالعه بیش‌تردرنتیجه تخریب مراتع و درنتیجه مدیریت نامناسب و فقیر بودن مراتع است. M3 ER -