TY - JOUR JF - gnbd-pec JO - PEC VL - 9 IS - 18 PY - 2021 Y1 - 2021/10/01 TI - Phenological study and response patterns of Salsola kerneri along the gradient of environmental factors in steppe regions of Yazd province TT - مطالعه فنولوژی و منحنی پاسخ گونهSalsola kerneri (Wol.) Botsch. به گرادیان عوامل محیطی در مناطق استپی استان یزد N2 - عوامل محیطی غیر زنده تأثیر عمده‌ای در پراکنش و عملکرد گونه‌های گیاهی دارند. با توجه به اهمیت گیاه Salsola kerneri (آنک) از نظر حفاظت خاک و تولید علوفه، در این تحقیق به بررسی اثر متغیرهای خاک و توپوگرافی بر پاسخ این گونه با استفاده از مدل‌‌جمعی تعمیم‌‌یافته ((Generalized Additive Models; GAM در استان یزد پرداخته شد. الگوی پاسخ گونه S. kerneri در امتداد گرادیان رطوبت ‌‌اشباع خاک و درصد لاشبرگ سطح خاک، از مدل افزایشی (Monotonic increase)، پیروی کرده و با افزایش مقادیر مذکور، عملکرد آن نیز بیشتر شد. برعکس، پاسخ این گونه در امتداد گرادیان مقدار هدایت الکتریکی، از مدل کاهشی(Monotonic decrease) پیروی کرده و با افزایش این عامل، عملکرد (درصد پوشش تاجی) آن کاهش یافت. الگوی پاسخ گونهS. kerneri در امتداد گرادیان درصد شن، رس، آهک و ارتفاع از سطح دریا، از مدل زنگوله‌‌ای (Unimodal)، پیروی کرده و حد بهینه رشد آن برای این عوامل، به‌‌ترتیب 59 ، 23 ، 12 و 2200 متر از سطح دریا بود. نتایج مطالعات فنولوژی گونه آنک نشان داد که مرحله رویشی این گیاه از نیمه دوم اسفند‌‌ماه آغاز ‌می‌گردد. ظهور گل معمولاً از اوایل تیرماه آغاز و از دهه سوم شهریورماه بذور تشکیل می‌شوند. ریزش بذر از اواسط آبان‌‌ماه شروع و تا هفته اول آذرماه همزمان با رسیدن مرحله‌‌ای بذرها، ادامه دارد. زمان مناسب برای جمع‌آوری بذرها اواخر آبان‌ماه می‌باشد. مطالعه رویشگاهی این گیاه در سایت‌های مورد مطالعه در استان یزد نشان داد گونه S. kerneri در مناطقی با اقلیم خشک سرد با متوسط بارندگی حدود 100 تا 120 میلیمتر و متوسط دمای حدود 14 تا 16 درجه سانتی‌گراد، رویش دارد. با توجه به رویشگاه‌های مورد مطالعه، گونه S. kerneri در ارتفاع بین 1750 تا 2400 متر از سطح دریا پراکنش دارد. این گونه در خاک‌های لوم رسی-شنی با شوری بین 7/0 تا 5/4 دسی زیمنس بر متر و اسیدیته 5/8-5/7 می‌روید. با توجه به عکس‌العمل این گیاه به گرادیان عوامل محیطی مورد مطالعه، توصیه می‌شود در برنامه‌های اصلاحی مراتع در استان یزد با استفاده از این گونه، به خصوصیات رویشگاهی و خواهش‌های اکولوژیکی آن توجه شود. SP - 389 EP - 409 AU - Zarekia, Sedigheh AU - Mirdavoodi2, Hamidreza AU - Mirhoseini, Ali AU - Mirjalili, Alibeman AU - Zare, Mohammad Taghi AD - Markazi Agriculture and Natural Resources Research and Education Center KW - S. kerneri KW - Generalized Collective Model KW - Ecological Factors KW - Species Response Curve KW - Phenology UR - http://pec.gonbad.ac.ir/article-1-710-fa.html ER -