:: دوره 8، شماره 16 - ( بهار و تابستان 1399 ) ::
جلد 8 شماره 16 صفحات 172-155 برگشت به فهرست نسخه ها
رابطه خشکه دارها با خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک و کرم خاکی در توده جنگلی پهن برگ آمیخته (مطالعه موردی: جنگل سرچشمه چالوس)
سعید شعبانی* ، علی ستاریان
مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، گرگان - خ شهید بهشتی - روبروی سازش ، saeidshabani07@gmail.com
چکیده:   (2238 مشاهده)
حفاظت از خشکه­دار­ها، اثرات مهمی بر ساختار و بیوشیمی فرآیند­های جاری در زیست­بوم­های جنگلی می­گذارد. برخی از خصوصیات پویایی این درختان در مطالعات موردتوجه قرارگرفته‌اند، اما مطالعه در مورد شدت پوسیدگی و نوع گونه خشکه­دار، با ویژگی­های خاک اطراف، کمتر موردتوجه قرارگرفته است. لذا هدف مطالعه حاضر لذا بررسی تأثیر شدت پوسیدگی و  نوع گونه­های خشکه­دار، بر عناصر معدنی خاک در جنگل­های منطقه سرچشمه چالوس می­باشد. بدین منظور، از ترانسکت­های نواری با عرض 10 متر و فاصله 80 متر از یکدیگر استفاده و مجموعاً 71 خشکه­دار افتاده شناسایی گردید. بعد از تعیین نوع گونه، پایه­ها بر­حسب میزان پوسیدگی در یکی از چهار طبقه پوسیدگی (خشکه­دار تازه، شروع پوسیدگی، پوسیدگی پیشرفته و پوسیدگی کامل) قرار گرفتند. به‌منظور بررسی ویژگی­های خاک، نمونه خاک از عمق 30 – 0 سانتی­متر در نزدیک­ترین نقطه از هر خشکه­دار برداشت شد. درصد نیتروژن کل، فسفر قابل‌جذب (ppm)، درصد پتاسیم، میزان pH، درصد رطوبت خاک، درصد کربن، C/N و زی­وزن کرم­های خاکی (گرم) در این مطالعه بررسی شدند. جهت تعیین رابطه بین خشکه­دار و مشخصه­های خاکی موردبررسی، از روش تجزیه به مؤلفه­های اصلی (PCA) و تجزیه واریانس استفاده گردید. نتایج نشان داد رابطه­ای قوی بین مقادیر کربن و C/N با گونه بلوط وجود داشت. عناصر غذایی خاک به همراه pH و درصد رطوبت، ارتباط معنی­داری را در سطح احتمال 5 درصد با گونه­های ممرز و توسکا نشان دادند. درصد نیتروژن، فسفر (ppm) و زی­وزن کرم خاکی (گرم) به ترتیب با مقادیر 76/0، 53/15 و 61/26، بیشترین سطح را در درجه چهارم پوسیدگی داشتند و دو درجه اول پوسیدگی با یکدیگر اختلافی نداشتند. درصد پتاسیم، pH خاک و درصد رطوبت از درجه اول تا چهارم پوسیدگی افزایش یافته بود. بر مبنای نتایج مطالعه حاضر مبنی بر نقش مهم خشکه­دار­ها در غنای خاک جنگل، خشکه­دار­ها می­بایست در هر اکوسیستم طی عملیات­های جنگلداری مورد حمایت قرار بگیرند تا بهره­وری خاک حفظ گردد.
واژه‌های کلیدی: بهره وری خاک، تجزیه به مؤلفه اصلی، آماربرداری نواری، درجه پوسیدگی
متن کامل [PDF 378 kb]   (486 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1398/9/9 | پذیرش: 1398/12/27 | انتشار: 1399/6/31
فهرست منابع
1. بي¬نام. 1390. طرح جنگل¬داري سر¬چشمه, حوزه آبخيز شماره 39 مرزن آباد، اداره کل منابع طبيعي نوشهر، 485 صفحه.
2. سفيدي، ک.، مروي مهاجر، م.ر.، زبيري، م.، و اعتماد، و. 1386. بررسي تاثير خشکه¬دار در استقرار نهال¬هاي راش و ممرز در جنگل آميخته راش، تحقيقات جنگل و صنوبر ايران، 15 (4): 365–373.
3. عليدادي، ف.، مروي¬مهاجر، م.ر.، اعتماد، و.، سفيدي، ک. 1393. پويايي پوسيدگي خشکه¬دار¬هاي راش و ممرز در يک جنگل آميخته، فصلنامه علمي – پژوهشي تحقيقات جنگل و صنوبر ايران، 22 (4): 624–635.
4. غازان¬شاهي، ج. 1385. آناليز خاک و گياه، انتشارات هما، 272 صفحه.
5. کوچ، ي. 1386. تعيين و تفکيک واحدهاي اکولوژيک گياهي و ارتباط آنها با برخي ويژگي¬هاي خاک درجنگل¬هاي پايين¬بند خانيکان چالوس، پايان نامه کارشناسي ارشد جنگلداري، دانشگاه علوم کشاورزي و منابع طبيعي ساري، 118 صفحه.
6. کيا لاشکي، ع.، شعباني، س. 1389. تاثير اکولوژيک خشکه¬دارها روي ويژگي¬هاي خاك در اکوسيستم جنگلي ليره¬سر تنکابن، اکوسيستم¬هاي طبيعي ايران، 1 (2): 122–129.
7. مروي مهاجر، م. 1385. جنگل¬شناسي و پرورش جنگل. انتشارات دانشگاه تهران، 387 صفحه.

XML   English Abstract   Print

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 8، شماره 16 - ( بهار و تابستان 1399 ) برگشت به فهرست نسخه ها