:: دوره 7، شماره 15 - ( پاییز و زمستان 1398 ) ::
جلد 7 شماره 15 صفحات 54-41 برگشت به فهرست نسخه ها
نقش برش بازیابی در بازسازی توده‌های خشکیده بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl.)(مطالعه موردی: دشت برم کازرون، استان فارس)
سید کاظم بردبار* ، مهدی پورهاشمی2 ، علیرضا عباسی3
تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، تهران- پیکان شهر-موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع ، sbordbar86@gmail.com
2- تهران- پیکان شهر-موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع
3- فارس- شیراز- بلوار جانبازان- مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی فارس
چکیده:   (3049 مشاهده)
در سال‌های اخیر خشکیدگی و زوال درختان بلوط در جنگل‌های زاگرس به ‌عنوان یک بحران مطرح ‌شده و در بسیاری از مناطق باعث نابودی درختان شده است. پژوهش پیش‌ رو با هدف ارائه راهکار اجرایی برای مدیریت این بحران و استفاده از توان جست ‌دهی درختان بلوط انجام شد. برای این منظور، چهار هکتار از جنگل‌های بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl.) حوضه دشت برم شهرستان کازرون، استان فارس، انتخاب و پس از انجام برش بازیابی، تولید جست آن‌ها مورد ارزیابی قرار گرفت. درختان نمونه بر اساس آزمایش فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی بررسی شدند، به‌ طوری‌ که تیمار اول طبقه‌های مختلف قطر کنده شامل سه سطح (کمتر از 15، 15 تا 30 و بیشتر از 30 سانتی‌متر) و تیمار دوم شامل دو سطح درخت با تاج کاملاً خشکیده و درخت نیمه ‌خشکیده بود. در زمستان سال اول،‌ درختان نمونه قطع شدند و از سال بعد وضعیت تولید جست، رویش ارتفاعی و قطری و زنده‌ مانی آن‌ها هر ساله در انتهای فصل رویش اندازه‌گیری و ارزیابی شد. نتایج نشان داد که 82 درصد درختان قطع‌ شده تولید جست کردند. از نظر رویش قطری و ارتفاعی جست‌ها اختلاف معنی‌داری بین طبقات قطری، طبقات خشکیدگی و تیمارهای ترکیبی آن‌ها مشاهده نشد. با توجه به نتایج، قطع درختان در محدوده‌های آسیب‌ دیده به‌ ویژه پیش از خشکیدگی کامل می‌تواند یکی از راهکارهای اساسی برای ادامه حیات درختان بلوط ‌باشد.
 
واژه‌های کلیدی: تولید جست، زوال بلوط، دشت برم کازرون، رویش ارتفاعی، رویش قطری
متن کامل [PDF 279 kb]   (534 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1397/6/13 | پذیرش: 1397/12/7 | انتشار: 1398/12/27
فهرست منابع
1. پورهاشمی، م.، جهانبازی گوجانی، ح.، حسین‌زاده، ج.، بردبار، س.ک.، ایران‌منش،ی.، خداکرمی،ی.1396. پیشینه زوال جنگل‌های بلوط زاگرس، طبیعت ایران، 2(1): 37-30.
2. پورهاشمی، م.، زندبصیری، م.، پناهی، پ. 1393. بررسی ویژگی‌های ساختاری توده‌های شاخه‌زاد بلوط جنگل‌های مریوان، پژوهش‌های گیاهی (زیست‌شناسی ایران)، 27(5): 776-766.
3. پورهاشمی، م.، مروی مهاجر، م.ر.، زبیری،م.، زاهدی، ق.، پناهی،پ.1385. عامل های مؤثر بر جست‌دهی گونه‌های بلوط در جنگل‌های مریوان(پژوهش موردی: جنگل دویسه)،منابع طبیعی ایران، 59(4): 830-819.
4. جزیره‌ای، محمد حسین، ابراهیمی رستاقی، مرتضی.1382. جنگل‌شناسی زاگرس، دانشگاه تهران، 560 صفحه.
5. حسین‌زاده،ج. پورهاشمی، م. 1394. بررسی شاخص‌های تاج درختان بلوط ایرانی در رابطه با پدیده خشکیدگی در جنگل‌های ایلام،مجله جنگل ایران، 7(1): 66-57.
6. حسینی،ا.، حسینی،س.م، رحمانی،ا.، آزادفر، د. 1392، مقایسه خصوصیات توده‌های سالم بلوط ایرانی و توده‌های متأثر از زوال بلوط در استان ایلام،تحقیقات جنگل و صنوبرایران، 21(4): 616-606.
7. حمزه‌پور، م.، کیادلیری، ه.، بردبار، س.ک. 1390. بررسی مقدماتی خشکیدگی درختان بلوط ایرانی (QuercusbrantiiLindl.) در دشت برم کازرون، استان فارس، تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 19(2): 363-352.
8. ذاکری انارکی، س.، فلاح‌شمسی، س.ر. 1392. بررسی امکان تهیه نقشه خشکیدگی تک‌درختان بلوط ایرانی(QuercusbrantiiLindl.) با استفاده از تصاویر ماهواره‌ایRapideyeو Aster-Lib،مجله جنگل ایران، 5(4): 456-443.
9. زند بصیری، م.، سوسنی،ج.، پورهاشمی،م. 1395. ارزیابی شدت بحران زوال در جنگل‌های استان کهگیلویه و بویراحمد(منطقه مورد مطالعه: تنگ سولک)، تحقیقات جنگل و صنوبر ایران. 24(4): 674-665.
10. فتاحي، محمد. 1373. بررسي جنگل¬هاي بلوط زاگرس و مهم‌ترين عوامل تخريب آن، مؤسسه تحقيقات جنگلها و مراتع کشور، 63 صفحه.
11. کرمی، ا.، فلاح،ا.، شتایی،ش.، لطیفی،ه. 1396. بررسی امکان تهیه نقشه شدت خشکیدگی جنگل‌های بلوط زاگرس با استفاده از داده‌های ماهواره‌ای Wordview2(مطالعه موردی: جنگل‌های شهرستان ایلام)، تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 25(3): 462-452.
12. مهدی فر، د،. پورهاشمی، م. کرمیان، ر. 1393. تأثیر تنک کردن بر ویژگی‌های کمی جست‌گروه‌های برودار(QuercusbrantiiLindl.) در جنگل‌های خرم‌آباد، تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 22(4):367-358.
13. نجفی فر، ع.، حسین‌زاده، ج.، پورهاشمی، م.، حسینی، ا. 1397. نقش برش‌های بهداشتی در زنده‌مانی و شادابی درختان بلوط ایرانی در معرض خشکیدگی حوضه رویشی زاگرس (مطالعه موردی: جنگل مله‌سیاه، شهرستان ایلام)، پژوهش‌های علوم و فناوری چوب و جنگل، 25(3): 60-49.
14. ولی پور، ا.، نمیرانیان، م.، اعتماد، و.، غضنفری، ه. 1389. نتایج اولیه بررسی کارایی جست‌دهی درختان وی‌ول (QuercuslibaniOliv.) در جهت‌های مختلف جغرافیایی روی کنده در جنگل‌های زاگرس شمالی، جنگل و فرآورده‌های چوب (منابع طبیعی ایران)، 63(3): 316-305.


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 7، شماره 15 - ( پاییز و زمستان 1398 ) برگشت به فهرست نسخه ها