:: دوره 7، شماره 14 - ( بهار و تابستان 1398 ) ::
جلد 7 شماره 14 صفحات 100-87 برگشت به فهرست نسخه ها
بررسی اثرات خشک‌سالی بر بعضی گونه‌های درختی و درختچه‌ای دشت سیستان
طیبه مصباح زاده* ، ناصر راشکی2، فرشاد سلیمانی ساردو3
دانشگاه تهران، دانشگاه تهران ، tmesbah@ut.ac.ir
2- اداره کل منابع طبیعی سیستان و بلوچستان
3- دانشگاه جیرفت
چکیده:   (3162 مشاهده)
منطقه سیستان که همواره با پدیده‌هایی نظیر خشک‌سالی‌های دوره­ای و کم­آبی مواجه بوده خسارات جبران‌ناپذیری به منابع حیاتی ازجمله پوشش گیاهی نیز واردشده است. با توجه به اینکه آگاهی از عکس‌العمل گونه‌های گیاهی به خشکی باهدف حفظ و احیاء بیولوژیکی اکوسیستم منطقه بسیار ضروری است. در این پژوهش به بررسی تأثیر خشک‌سالی بر گونه‌های گزشاهی، بید و اکالیپتوس پرداخته شد. روند خشک‌سالی با استفاده از شاخص خشک‌سالی هواشناسی SPI بیانگر دوره ترسالی در سال­های 1366 تا 1376 و دوره خشک‌سالی در سال 1377 تا 1388 در منطقه مطالعه هست. میزان تغییرات تراکم گونه‌های گزشاهی، بید و اکالیپتوس در داخل پلات‌های m 50 × m 50 نیز طی دو دوره ترسالی و خشک‌سالی در دشت سیستان بررسی شد. آزمون تجزیه واریانس دومتغیره نشان‌دهنده تأثیر معنی‌دار پارامترهای خشک‌سالی و گونه پرتراکم گیاهان موردمطالعه است. اگرچه خشکی سبب کاهش تراکم هر سه گونه شده است، اما گونه‌های درختی نسبت به گونه درختچه‌ای گز آسیب بیشتری دیده‌اند. البته پایه‌های درخت بید که در سال­های نرمال به لحاظ دسترسی به رطوبت از وضعیت مطلوبی برخوردار بوده و عمق ریشه دوانی کمتری در مقایسه با گونه درختی اکالیپتوس داشته‌اند، در شرایط خشک‌سالی به‌مراتب زودتر از پایه‌های اکالیپتوس تحت تأثیر قرارگرفته و خشک‌شده‌اند.
 
واژه‌های کلیدی: خشکسالی، گونه های درختی، دشت سیستان
متن کامل [PDF 304 kb]   (883 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1396/11/28 | پذیرش: 1397/10/23 | انتشار: 1398/7/8
فهرست منابع
1. جابر الانصار، م.، ترکش اصفهاني، م.، بصيري، م.، پور منافي، س. 1395. تأثير عوامل محيطي بر توليد علوفه در مراتع استپ و نيمه‌استپ استان اصفهان. مجله مرتع، 10 (3): 302-314.
2. جاوداني، ر. 1389. بررسي اثرات تغيير اقليم بر روي پوشش گياهي، مطالعه موردي شهرهاي ايرانشهر و نيکشهر، پايان‌نامه کارشناسي‌ارشد جغرافيايي طبيعي. دانشگاه سيستان و بلوچستان.
3. خياطي، م.، اعظمي، م. 1395. ارزيابي تأثيرات خشک‌سالي در سيستم‌هاي معيشتي روستايي در ايران. مجله شاخص‌هاي زيست‌محيطي، 69: 850-858.
4. دلخوش، م.، 1382. اثر خشكسالي بر روي پوشش گياهي استان سيستان و بلوچستان. فصلنامه جنگل و مراتع. 72.
5. شرکت آب منطقه‌اي سيستان و بلوچستان. 1383، گزارش وضعيت منابع آب سيستان و بلوچستان. زاهدان
6. صقفي خادم، ف .، احساني، ع.، شهابي، م. 1395. بررسي اثرات خشک‌سالي و ترسالي بر فنولوژي چهار گونه گندمي چندساله مهم در مراتع بينالود استان خراسان رضوي. مجله تحقيقات مرتع و بيابان 23: 92-107.
7. کريمي، پ.، خسروي، م.، و تووسي، د.، 1394. واکنش به فصل رشد در برابر آب‌وهواي مرطوب و خشک‌سالي مطالعه موردي: منطقه بلوچ مرکزي. جغرافيا و توسعه، 37: 1-14.
8. لطيفي، ل. 1385. ارزيابي پيشرفت تپه‌هاي ماسه‌اي با استفاده از تصاوير ماهواره‌اي در طول خشک‌سالي اخير در دشت شمال و شرق سيستان. پايان‌نامه کارشناسي ارشد گروه جغرافيايي دانشگاه آزاد اسلامي مشهد.
9. مهدوي، خ.، يوسفيان، م.، حسيني، ع.، ساور عليا، ع. 1393. بررسي رابطه بين ويژگي‌خاک و سطح سفره آب زيرزميني با پراکنش گونه Halostachys caspica pall. در مراتع نيمه‌خشک منطقه گميشان استان گلستان. مجله مرتع. 8(1) ص. 95-105.
10. نوري، س.، سپهري، ع.، باراني، ح. 1393. بررسي فلور و پراکنش جغرافيايي گياهان در ارتباط با اقليم در مراتع منطقه ايرانشهر استان سيستان و بلوچستان. مجله مرتع. شماره 8(2) ص 163-148.
11. هاشمي، م.، آذرانيوند، ح.، اعصار، م.، خفرابي، ع. طويلي، ع. 1392. تأثير تنش خشکي بر شاخص‌هاي جوانه‌زني و رشد سه ژنوتيپ Agropyron Podperae.. مجله مرتع 8 (3): 302-314.

XML   English Abstract   Print

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 7، شماره 14 - ( بهار و تابستان 1398 ) برگشت به فهرست نسخه ها