:: دوره 8، شماره 16 - ( بهار و تابستان 1399 ) ::
جلد 8 شماره 16 صفحات 364-345 برگشت به فهرست نسخه ها
بررسی شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان دارویی سنتی مراتع سمیرم
علیرضا صفری ، منصوره قوام* ، سعید دوازده امامی
دانشکده ی منابع طبیعی و علوم زمین دانشگاه کاشان ، mansurehghavam@gmail.com
چکیده:   (2466 مشاهده)

اﻣﺮوزه ﮔﻴﺎﻫﺎن داروﻳﻲ ﺑﻪ­ﻃﻮر وﺳﻴﻌﻲ ﺑﺮای درﻣﺎن بیماری‌های ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﺑﻬﺒﻮد ﺳﻼﻣﺖ ﺑﺸﺮ مورداستفاده ﻗﺮار می‌گیرند. فرم رویشی و شکل زیستی گیاهان ارتباط واضحی با عوامل محیطی و انسانی خاص برقرار می­کنند. هدف از این تحقیق، مطالعه شکل رویشی، پراکنش جغرافیایی و نوع کاربرد درمانی گیاهان دارویی مردمان بومی در مراتع سمیرم است. گونه­های گیاهان دارویی از مناطق مختلف مراتع سمیرم جمع‌آوری و برای شناسایی به مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان منتقل شد. پس از شناسایی فلور منطقه و تفکیک گیاهان دارویی، جمع‌آوری اطلاعات با ارائه پرسشنامه از افراد بومی خبره و مطلع منطقه (روستا و عشایر) درزمینهٔ استفاده از گیاهان دارویی انجام گرفت. در این بررسی تعداد 62 گونه گیاهی طی ماه‌های فروردین تا آبان سال‌های 94 و 95 متعلق به 21 خانواده و 53 جنس در منطقه شناسایی شد. خانواده­های Apiaceae با 12 گونه، Lamiaceae با 10 گونه و Asteraceae با 7 گونه گیاهی بیشترین سهم را در ترکیب گونه­های دارویی منطقه موردمطالعه به خود اختصاص دادند. بر اساس نتایج حاصل از مصاحبه با افراد محلی بیشترین موارد مصرف سنتی گیاهان دارویی مراتع سمیرم به درمان بیماری‌های دستگاه گوارشی اختصاص یافت. ازنظر شکل زیستی، همی­کریپتوفیت­ها با دارا بودن تعداد 24 گونه (39 درصد) فراوان‌ترین شکل زیستی و عناصر منطقه ایرانو تورانی با اختصاص 19 گونه از گونه‌های موجود درصدی معادل 38 درصد به خود اختصاص داده­اند.
 
 

واژه‌های کلیدی: گیاهان دارویی، همی‌کریپتوفیت، نواحی رویشی، سمیرم
متن کامل [PDF 375 kb]   (630 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1395/7/2 | پذیرش: 1395/11/11 | انتشار: 1399/6/31
فهرست منابع
1. اسدی، م.، معصومی، ع.، خاتم¬ساز، م.، مظفريان، و. 1376-1385. فلور ايران. شماره¬های 1 تا 52 ، مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، تهران.
2. اکبرزاده، م. 1386. بررسی فلورستیک، شکل زيستی و کورولوژی گیاهان مراتع يیلاقی و از مازندران، پژوهش و سازندگی در منابع طبیعی، 75: 198-199.
3. امیری، ف.، بصیری، م. 1387. مقایسه برخی مشخصات خاک و پوشش گیاهی مراتع در دو منطقه قرق و چرا، مجله مرتع، 2 (3): 253-237.
4. باغستانی میبدی. ن. 1375. چگونگی برآورد موجودی سرپا و تولید سالیانه جنگلداری‌های دست کاشت تاغ در مناطق بیابانی، نشریه پژوهش و سازندگی ، 32:59-56.
5. دوازده‌امامی، س.، مجنون حسینی، ن.1393. زراعت و تولید گیاهان دارویی، انتشارات دانشگاه تهران، 300 صفحه.
6. دولتخواهي، م.، قرباني نهوجی، م.، مهرآفرين، ع.، اميني نژاد، غ.، دولتخواهي، ع. 1391. مطالعه اتنوبوتانيكي گياهان دارويي شهرستان كازرون: شناسايي، پراكنش و مصارف سنتي، فصلنامه گیاهان دارویی، 11(2):163-178.
7. رسام، ق.، مشایخان، آ. 1394. مطالعه فلوریستیک، شکل زیستی و انتشار جغرافیایی گیاهان دارویی در زیست‌بوم‌‌های طبیعی شیروان، نشریه حفاظت زیست¬بوم گیاهان، 3(6):42- 27.
8. رستمی، م.، رستمی، ع.، حیدری، ک. 1395. مطالعه اتنوبوتانیکی گیاهان دارویی شهرستان مریوان و کاربد آن‌ها در طب سنتی، مجلّه طب سنّتي اسلام و ايران، 7(2): 215-220.
9. رمضانیان، م.، مینایی¬فر، ا .ع. 1395. مطالعه اتنوبوتانیکی گیاهان دارویی شهرستان فسا، مجلّه طب سنّتي اسلام و ايران، 7(2):221-231.
10. زارع زاده، ع.، میروکیلی، س.م.، میرحسینی، ع. 1386. معرفی ،فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان دره دام گاهان مهریز (استان یزد)، پژوهش و سازندگی در منابع طبیعی، 74: 137-129
11. زرگری، ع. 1375. گیاهان دارویی. انتشارات دانشگاه تهران.
12. سجادي، ا.، بخشياني، م.، نكوخو، م.، ذوالفقاری، ب. 1395. بررسي اتنوبوتاني گياهان دارويي شهرستان فریدون‌شهر، مجلّه‌ی طب سنّتي اسلام و ايران، 7(3): 359-370.
13. عامری، ف.، وهابی، م.ر.، خاتون¬ابادی، س.ا.، عندلیبی، ل. 1392. استفاده از گیاهان دارویی در ایران: بررسی و تحلیل آمار مصرف کنندگان، شیوه های مصرف، منابع تهیه و آگاهی‌دهنده، طب و تزکیه، 22(3): 42-37.
14. عصری، ی.، مهرنیا، م. 1381. معرفی فلور بخش مرکزی منطقه حفاظت‌شده سفیدکوه، مجله منابع طبیعی ایران، 363:55- 376.
15. قلاسي، ش.، جليلي، غ.، بخشی، خ . 1385. معرفي فلور و شكل زيستي گياهان ناحيه غرب، پژوهش و سازندگي در زراعت و باغباني، 73: 65-73.
16. قربانلی، م. 1362. نگرشی بر فلور و پوشش گیاهی – بیابان¬های ايران، تألیف لئونارد، جی. انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، شماره: 290.
17. قوام، م.، مرادي، ح. 1398. بررسي فلور مراتع فريدن در استان اصفهان با تأکید بر ارزش حفاظتي. گیاه و زیست‌بوم، 58: 71-47.
18. قهرمان، ا. 1370-1367. فلور رنگی ايران. جلدهای 1 تا 20، مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، تهران.
19. قهرمانی¬نژاد، ف.، عاقلی، س. 1366. بررسی فلورستیک پارک ملی کیاسر. مجله تاکسونومی و بیوسیستماتیک. 1: 60-42.
20. گنجعلی، ع.، خاک سفیدی، ع. 1395. مطالعه اتنوبوتانيكي برخي از گياهان دارويي شهرستان بيرجند، مجلّه طب سنّتي اسلام و ايران، 7(3):349-357.
21. مطلبی ریکنده، ث.، مازندرانی، م.، ابراهیم¬زاده، م.ع. 1392. اوت اکولوژی، اتنوفارماکولوژی، عملکرد آنتی-اکسیدانی عصاره متانولی گیاه دارویی زولنگ ( Eryngium caucasicum Trauve) و معرفي طيف فلورستيک گياهان دارويي رويشگاه لاريم مازندران، فصلنامه اكوفيتوشيمي گياهان دارويي، 1(4): 44-57.
22. مظفريان، و. 1377. فلورخوزستان. انتشارات فرهنگ معاصر، تهران.
23. مظفریان، و. 1386. معرفی گیاهان دارویی منطقه دره ارغوان –طرقبه-استان خراسان رضوی. موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، جلد1-4.
24. مظفريان، و. 1387. فلور ايلام. انتشارات فرهنگ معاصر، تهران.
25. میردیلمی، ز.، حشمتی، غ.، مازندرانی، م. 1391. بررسي فلور، شكل زيستي و پراكنش جغرافيايي گياهان دارويي منطقه خشك و نيمه¬خشك شمال شرق استان گلستان. فصلنامه پژوهش¬هاي علوم گياهي، 7(2) : 27- 36.
26. میردیلمی، ز.، حشمتی، غ.، بارانی، ح. 1393. مطالعه اتنوبوتانی و اتنواکولوژی گونه¬های دارویی کچيك (مطالعه موردی مراتع کچيك در شمال شرق استان گلستان)، دو فصلنامه دانش هاي بومي ايران، 2:153-129.
27. نقی‌پور برج, ع.ا., نوروزی, م., بشری, ح. 1393. بررسی فلور، شکل‌ زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان منطقه حفاظت‌شده میمند، کهکیلویه و بویر احمد، ایران، تاکسونومی و بیوسیستماتیک، 6(19): 67-64.
28. نیک¬نژاد، ی.، رضایی، م.ب.، ذاکری مهر، م. ر.، 1392. معرفی فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گونه-های گیاهان دارویی منطقه رینه آمل، فصلنامه اكوفيتوشيمي گياهان دارويي، 1(4):32-43.


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 8، شماره 16 - ( بهار و تابستان 1399 ) برگشت به فهرست نسخه ها