:: دوره 6، شماره 12 - ( بهار و تابستان 1397 ) ::
جلد 6 شماره 12 صفحات 260-239 برگشت به فهرست نسخه ها
اثرات کپه کاری با گونه جاشیر (Prangosferulacea) برترکیب پوشش گیاهی اکوسیستم های مرتعی زاگرس مرکزی
ایمان حقیان* ، پرویز غلامی ، حمزه علی شیرمردی
دانشگاه تربت حیدریه ، haghiyan24@gmail.com
چکیده:   (4141 مشاهده)

کپه­ کای با گونه جاشیر یکی از روش­های احیای مرتع در زاگرس مرکزی است. پس از کاشت، به پایش اثرات کپه­کاری این گونه بر ترکیب گونه­ای پرداخته نشده است. در این مطالعه تأثیر کپه­کاری با این گونه بر ترکیب گونه­ای در مراتع تنگ صیاد در استان چهارمحال و بختیاری مورد بررسی قرار گرفت. نمونه­برداری از پوشش گیاهی در چهار منطقه شاهد (بدون جاشیرکاری) و سه منطقه کپه­کاری با جاشیر در تراکم­های مختلف (کم، متوسط و زیاد) انجام شد. در هر منطقه از پلات­های 5/1×5/1 مترمربعی و در امتداد ترانسکت­ها برای نمونه­گیری استفاده شد. نتایج این مطالعه نشان داد که تعداد 75 گونه گیاهی در منطقه مورد مطالعه ثبت گردید که در منطقه بدون جاشیرکاری (شاهد)، جاشیرکاری با تراکم کم، متوسط و زیاد به­ترتیب 69، 50، 30 و 33 گونه گیاهی حضور داشتند. همچنین نتـایج نشان داد که گونه­هایAstragalus microcephalus ، Bromus danthoniae، Bromus tectorum و Melica persica در منطقه شاهد و گونه­های Geranium tuberosum، Prangos ferulacea و Ziziphora tenuir بیش­ترین درصد تاج پوشش را در تراکم زیاد جاشیرکاری داشتند. همچنین آنالیز چند متغیره نشان دادند که ترکیب پوشش گیاهی منطقه تحت تأثیر تراکم­های مختلف جاشیرکاری بوده است. نتایج نشان داد که هر چند با گذشت زمان اهداف پروژه از نظر تولید علوفه و حفاظت خاک تأمین می­شود، اما این گونه می­تواند با تشکیل توده­های خالص برخی اثرات منفی را بر ترکیب پوشش گیاهی داشته باشد. بنابراین پیشنهاد می­شود از کپه­کاری متراکم گونه پرهیز شود و همچنین کپه­کاری به­صورت کشت مخلوط انجام گردد.

واژه‌های کلیدی: کپه‌کاری، ترکیب گونه‌ای، جاشیر، زاگرس مرکزی
متن کامل [PDF 201 kb]   (791 دریافت)    
نوع مطالعه: كاربردي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1396/3/12 | پذیرش: 1396/6/10 | انتشار: 1397/9/3
فهرست منابع
1. توکلی، م. حیدری قهفرخی، ز. طهماسبی، پ. 1391. بررسی رابطه خصوصیات خاک با پراکنش چند تیپ گیاهی در منطقه تنگ صیاد. اولین همایش ملی حفاظت و برنامه ریزی محیط زیست، همدان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان.
2. جنگجو م. 1388. اصلاح و توسعه مراتع. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. 239 ص.
3. خورشيدي م و انصاری ن. 1382. شناخت آگاهي عشاير و روستاييان نسبت به تخريب منابع طبيعي و عوامل آن در دهستان بازفت استان چهارمحال و بختياري. فصلنامه پژوهشی تحقیقات مرتع و بیابان ایران، 10(1): 109-95.
4. ذاکری ع. جعفری م. طویلی ع. صابری م. 1392. تغییرپذیری خصوصیات خاک و پوشش گیاهی تحت تاثیر کپه¬کاری و یونجه¬کاری در مراتع مانه و سملقان خراسان شمالی، فصلنامه علمی پژوهشی اکوسیستم¬های طبیعی ایران، 3(4): 73-57.
5. رخ¬فیروز گ. قربانی ج. شکری م. جعفریان ز. 1390. اثر عمليات اصلاح و احيا مرتع بر تركيب و تنوع ذخاير بذر گونه¬هاي گياهي موجود در خاك (مطالعه موردی: مراتع حوزه رودخانه كبير سوادكوه، مازندران). فصلنامه علمي-پژوهشي تحقيقات مرتع و بيابان ايران، 18(2): 335-322.
6. سهرابی ا. 1393. اثر کپه‌کاری گونه جاشیر (Prangos ferulacea) در احیای پوشش گیاهی مراتع دلورا و کلواری استان چهارمحال و بختیاری. پایان¬نامه کارشناسی ارشد مرتع¬داری، دانشکده منابع طبیعی ساری، دانشگاه مازندران، ساری. 76 ص.
7. صفائیان، ر. 1388. بررسی اوت اکولوژی، فیتوشیمی و کروموزومی گونه جاشیر (Prangos ferulacea) در جاشیرزاران مراتع استان فارس. رساله دکتری علوم مرتع. دانشكده منابع طبيعي دانشگاه تهران. 252 ص.
8. فریدونی م. امیری ب. قره داغی ح. کشاورز ع. 1391. بررسي تغييرات کيفيت علوفه گونه Prangos ferulacea در مراحل مختلف فنولوژي در دو رويشگاه سپيدان و کازرون (در استان فارس). مجله اکوفیزیولوژی گیاهی، 4(2): 96-87.
9. غلامی پ. 1390. تغییرات پوشش گیاهی و بانک بذر خاک در شدت¬های مختلف چرای دام (مطالعه موردی مراتع ماهور ممسنی، استان فارس). پایان-نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، دانشکده منابع طبیعی، 162.
10. مصداقي م. 1382. مرتعداري در ايران. انتشارات آستان قدس رضوي، چاپ چهارم، 333 ص.
11. مقدم، م. ر.1384.مرتع و مرتعداري. انتشارات دانشگاه تهران.470 ص.
12. موسوي، م . 1380. بررسي اثر قرق بر روند تغييرات پوشش گياهي و خاك در مراتع نيمه استپي رضا آباد سمنان. مجموعه مقالات دومين سمينار ملي مرتع و مرتعداري در ايران. دانشكده منابع طبيعي دانشگاه تهران. 254-262.
13. نصرتی ض. زهتابیان غ. زارع چاهوکی م.ع. جعفری م. و طویلی ع. 1391. بررسی تأثیر کشت گونه Haloxylon aphyllum بر ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک در منطقه ابردژ ورامین. نشریه مرتع و آبخیزداری، مجله منابع طبیعی ایران، 65(2): 269-276.


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 6، شماره 12 - ( بهار و تابستان 1397 ) برگشت به فهرست نسخه ها