:: دوره 3، شماره 7 - ( (دوره سوم- شماره هفتم- پاییز و زمستان 1394 ) - تعداد مقالات موجود: 11 مقاله 1394 ) ::
جلد 3 شماره 7 صفحات 39-29 برگشت به فهرست نسخه ها
بررسی تأثیر ساختار مرتع بر شاخص‌های سطحی و ویژگی‌های عملکردی خاک در مناطق خشک (مطالعه موردی: مراتع روستای فتح آباد، شهرستان فردوس)
رضا یاری* ، غلامعلی حشمتی
علوم مرتع دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان ، yarireza1364@gmail.com
چکیده:   (5634 مشاهده)

بررسی و پایش ساختار و عملکرد اکوسیستم جهت پی بردن به مدیریت موجود امری ضروری به نظر می‌رسد. هدف از تحقیق حاضر، بررسی تأثیر ساختار مرتع بر شاخص¬های سطحی و ویژگی‌های عملکردی مراتع فتح¬آباد شهرستان فردوس با استفاده از روش تحلیل عملکرد چشم¬انداز (LFA) می¬باشد. در این روش سه ویژگی عملکردی پایداری، نفوذپذیری و چرخه مواد غذایی خاک با استفاده از ارزیابی 11 شاخص سطحی خاک شامل: حفاظت در برابر پاشمان، پوشش گیاهان چندساله، لاشبرگ، پوشش نهانزادان، شکستگی پوسته سطح خاک، مواد رسوبی، ناهمواری سطح خاک، طبیعت سطح خاک، آزمایش پایداری در برابر رطوبت و بافت خاک اندازه¬گیری شد. نمونه¬برداری در امتداد چهار ترانسکت 100 متری در جهت و عمود بر شیب و همچنین برای هر لکه گیاهی پنج نمونه برداشت شد. جهت تجزیه و تحلیل داده¬ها از دستورالعمل LFA و همچنین آزمون تجزیه واریانس یک‌طرفه و مقایسه میانگین چند دامنه‌ای دانکن استفاده شد. نتایج نشان داد که ساختار¬های گیاهی دارای تأثیر متفاوت و معنی¬داری در ویژگی های عملکردی پایداری، نفوذپذیری و چرخه مواد غذایی خاک است. بیشترین درصد پایداری، نفوذپذیری و چرخه مواد غذایی در سه لکه گیاهی علفی پهن برگ، بوته و بوته گندمی به‌دلیل ساختار خاص، فرم ریشه¬ای قوی، شکل و فشردگی ساختار و همچنین درصد مساحت قابل‌توجه اشغال شده در مرتع محاسبه شد. کمترین مقدار ویژگی¬های عملکردی به دلیل عدم وجود لاشبرگ، پوشش گیاهی و مانع فیزیکی در فضای بین لکه¬ای محاسبه شد. جهت مدیریت بهتر و افزایش ویژگی¬های عملکردی مراتع افزایش پوشش گیاهی بخصوص با ساختار بوته¬ای به همراه گیاهان گندمی و علفی پهن برگ لازم است.

واژه‌های کلیدی: پایداری خاک، تحلیل عملکرد چشم انداز، لکه گیاهی، چرخه مواد غذایی، نفوذپذیری خاک.
متن کامل [PDF 532 kb]   (1991 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1395/2/25 | پذیرش: 1395/2/25 | انتشار: 1395/2/25
فهرست منابع
1. ارزانی ح.، عابدي م.، شهریاري الف.، قربانی م. 1386 .بررسی تغییرات شاخصهاي سطح خاك و ویژگیهاي عملکردي در اثر شدت چرا و شخم مرتع (مطالعه موردي: اورازان طالقان). فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات مرتع و بیابان ایران. 14)1 :(79-68 .
2. حشمتی غ.ع.، امیرخانی م.، حیدري ق.، حسینی س.ع. 1386 .ارزیابی کیفی توانمندي اکوسیستم مرتعی منطقه گمیشان استان گلستان با استفاده از شاخصهاي کارکرد چشمانداز. مجله علمی پژوهشی مرتع، 1)2 :( .115 -103
3. طویلی ع. 1383 .بررسی تاثیر برخی گونههاي خزه و گلسنگ بر خصوصیات خاك و گونههاي مرتعی (مطالعه موردي: مراتع قره قیر استان گلستان). رساله دکتري مرتعداري، دانشگاه تهران. 189 صفحه.
4. قدوسی ج.، توکلی م.، خلخالی س.ع.، سلطانی م.ج. 1385 .ارزیابی تأثیر قرق مرتع در کاهش و مهار فرسایش خاك و تولید رسوب .پژوهش و سازندگی در منابع طبیعی، 19)3 :(136-142.
5. لطفیاناري پ.، حشمتی غ.ع. 1388 .تطبیق روش تجزیه و تحلیل عملکرد چشم انداز در اکوسیستم مرتعی ییلاقی خشک در مناطق مرکزي ایران (مطالعه موردي: مرتع مزرعه امین، استان یزد). فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات مرتع و بیابان ایران. 16)3 :(386-400
6. جزیرهاي م. 1380 .جنگلکاري در خشکبوم. انتشارات دانشگاه تهران.


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 3، شماره 7 - ( (دوره سوم- شماره هفتم- پاییز و زمستان 1394 ) - تعداد مقالات موجود: 11 مقاله 1394 ) برگشت به فهرست نسخه ها