[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
فرم های ضروری::
برای داوران::
ثبت نام و اشتراک::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
بایگانی مقالات زیر چاپ::
::
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
دریافت اطلاعات پایگاه
نشانی پست الکترونیک خود را برای دریافت اطلاعات و اخبار پایگاه، در کادر زیر وارد کنید.
..
:: دوره 5، شماره 10 - ( بهار و تابستان 1396 ) ::
جلد 5 شماره 10 صفحات 196-175 برگشت به فهرست نسخه ها
بررسی تأثیر شدت چرای دام بر برخی مشخصه‌های پوشش گیاهی و فیزیکوشیمیایی خاک (مطالعه موردی: مراتع سامان روستای کلش، استان اردبیل)
سحر غفاری1، اردوان قربانی*، کلام الله ارجمندی1، علی تیمور زاده1، کاظم هاشمی مجد1، سیما جعفری1، روح الله دبیری1
1- دانشگاه محقق اردبیلی
دانشگاه محقق اردبیلی، دانشگاه محقق اردبیلی ، ardavanica@yahoo.com
چکیده:   (5952 مشاهده)

به منظور بررسی اثر گرادیان چرا در میزان تخریب مرتع، اثر سه شدت چرایی (سبک، متوسط و سنگین) بر ویژگی‌های پوشش گیاهی و فیزیکوشیمیایی خاک در مراتع روستای کلش شهرستان پارس‌آباد در استان اردبیل ارزیابی شد. در هر شدت چرایی، سه ترانسکت، و در هر ترانسکت 10 پلات یک مترمربعی برداشت شد. در هر پلات ویژگی‌های ترکیب و تراکم گونه‌ای، درصد تاج پوشش هر یک از گونه‌ها، لاشبرگ، خاک لخت و سنگ و سنگریزه ثبت شد. نمونه‌برداری خاک از عمق 0 تا 30 سانتی‌متری، در پلات‌های اول، پنجم و دهم هر ترانسکت برداشت و بعنوان یک نمونه در نظر گرفته شد. اندازه‌گیری ویژگی‌های خاک شامل اسیدیته، هدایت الکتریکی، منیزیم، کلسیم، پتاسیم، آهک، فسفر، کربن‌آلی، ماده‌آلی، میانگین قطر وزنی خاکدانه‎ها و درصد ذرات شن، سیلت و رس انجام شد. برای بررسی اثر شدت چرا بر کلیه ویژگی‌های اندازه‌گیری شده از آزمون تجزیه واریانس و از آزمون دانکن برای مقایسه میانگین­ها و گروه­بندی آنها استفاده شد. نتایج نشان داد با افزایش شدت چرا، درصد تولید (05/0>P) و تراکم (01/0>P) کاهش، و میزان خاک لخت (01/0>P) افزایش یافته است. گونه­های خوشخوراک Trigonella monspeliaca L. دارای بیشترین درصد پوشش (67/28) در چرای سبک و بیشترین تراکم (57/113) در چرای متوسط بود و به‌تدریج با افزایش شدت چرا از درصد گونه‌های خوشخوراک کاسته و به درصد گونه‌های کلاس II و III افزوده شد. نتایج نشان داد که با افزایش شدت چرا از مقدار رس، منیزیم، اسیدیته و میانگین قطر وزنی خاکدانه کاسته شده است (01/0>P)، ولی بر مقدار کربن‌آلی، ماده‌آلی، هدایت‌الکتریکی، پتاسیم، فسفر، کلسیم، آهک، سیلت و شن افزوده شده است (01/0>P). بر اساس نتایج این تحقیق چارچوب گرادیان چرایی مناسب ارزیابی تخریب مراتع مغان می‌باشد. همچنین به منظور مدیریت اصولی مراتع مغان چرای متوسط توصیه می‌گردد.

واژه‌های کلیدی: شدت چرا، درصد تاج پوشش، تولید، تراکم گیاهی، خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک، مراتع مغان
متن کامل [PDF 550 kb]   (4534 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1395/7/2 | پذیرش: 1396/4/13 | انتشار: 1396/9/9
فهرست منابع
1. آجرلو، م. 1386. تأثیر فاصله از کانون بحران بر ویژگی‌های پوشش گیاهی و خاک مراتع، پژوهش و سازندگی، 74: 170-174.
2. آقاسی، م.ج. بهمنیار، م.ع. اکبرزاده، م. 1385. مقایسه اثرات قرق و پخش آب بر روی پارامترهای پوشش گیاهی و خاک در مراتع کیاسر، استان مازندران، علوم کشاورزی و منابع طبیعی، 13(4): 1-12.
3. آقاجان‌تبارعالی، ح. محسنی‌ساروی، م. چائی‌چی، م.ر. حیدری، ق.ا. 1394. بررسی تاثیر شدت چرا بر برخی مشخصه‌هاي فیزیکوشیمیایی خاك و پوشش گیاهی در حوزه آبخیز واز، استان مازندران، مدیریت حوزه آبخیز، 11: 111-123.
4. احمدآلی، و.، قربانی، ا.، عظیمی مطعم، ف.، اصغری، ع.، تیمورزاده، ع.، بدرزاد، م. 1394. بررسی فلور، شکل زیستی، کروتیپ و تغییر تنوع و یکنواختی گونه‌ای تحت تأثیر فواصل مختلف چرایی از کانون‌های بحرانی در دامنه‌های جنوب شرقی سبلان، تاکسونامی و بیوسیستماتیک، 23: 69-84.
5. احمدی، ز. حشمتی، غ.ع. محسنی‌ساروی، م. ارزانی، ح. بی‌همتا، م.ر. 1387. تعیین آستانه بحرانی در اکوسیستم‌های مرتعی: مطالعه موردی مراتع حریم سه روستا در استان گلستان. علوم کشاورزی و منابع طبیعی، 15(1): 1-9.
6. احمدی، ت. ملک‌پور، ب. کاظمی مازندرانی، س.س. 1390. بررسی تاثیر قرق بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک در کهنه لاشک کجور مازندران، اکوفیزیولوژی گیاهی، 3: 89-100.
7. ارجمندی کرکزلو، ک. 1395. تأثیر شدت‌های مختلف چرا بر تراکم و تولید گونه درمنه دشتی در فواصل مختلف از کانون‌های بحران در دشت مغان، گروه مرتع و آبخیزداری؛ دانشکده فناوری کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقّق اردبیلی. 126 صفحه.
8. ایزدي حاجی خواجه‌لو، و.، عصري، ی.، شریفی نیارق، ج. (1394) بررسی خصوصیات اکولوژیکی گونه کَور (Capparis spinosa L.) در اکوسیستم‌هاي مرتعی منطقه مغان در استان اردبیل، تحقیقات مرتع و بیابان ایران، 22(4): 721- 729.
9. بصیری، م. ایروانی، م. 1388. تغییرات پوشش گیاهی پس از 19 سال قرق‌های آزمایشی در منطقه زاگرس مرکزی، مرتع، 3(2): 155-170.
10. بی‌همتا، م.ر. زارع‌چاهوکی، م.ع. 1389. اصول آمار در علوم منابع طبیعی، انتشارات دانشگاه تهران، 300 صفحه.
11. جعفری‌حقیقی، م.، 1382. روش¬های تجزیه خاک-¬ نمونه¬برداری و تجزیه-های مهم فیزیکی و شیمیایی با تاکید بر اصول تئوری و کاربردی، انتشارات ندای ضحی: 236 صفحه.
12. جلیلوند، ح. تمرتاش، ر. حیدرپور، ح. 1386. تأثير چرا بر پوشش گياهي و برخي خصوصيات شيميايي خاك در مراتع كجور نوشهر، مرتع، 1(1): 53-66.
13. خادم‌الحسینی، ز. 1394. تاثیر شدت چرای دام بر برخی خصوصیات شیمیایی خاک در مرتع گردنه زنبوری ارسنجان، آب و خاک (علوم و صنایع کشاورزی)، 29(2): 432-440.
14. خسروی‌مشیزی، ا. حشمتی، غ.ع. 1390. معرفی یک پیوسفر با توجه به توزیع و پراکنش ترکیب گیاهی در طول گرادیان چرا در بوته‌زارهای مراتع ییلاقی استان کرمان، تحقیقات مرتع و بیابان، 18(5): 547-557.
15. شهابی، م. 1379. بررسی اثر دوره‌های مختلف قرق بر مقاومت فرسایشی خاک‌های مناطق نیمه‌خشک دشت‌های مواج مراوه‌تپه، پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت مناطق بیابانی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، 70 صفحه.
16. طاوسی، ت. دل‌آرا، ق. 1389. پهنه‌بندی آب و هوایی استان اردبیل، نیوار، 70-71: 47-52.
17. قربانی، ا.، احمدآلی، و.، اصغری، ع. 1393 الف. بررسی اثر فاصله از روستا برتغییر ترکیب و تنوع پوشش‌گیاهی در مراتع جنوب شرقی سبلان، مرتع، 8(2): 178-191.
18. قربانی، ا.، پورعلی، ا.، بدرزاده، م.، تیمورزاده، ع.، شریفی، ج.، پورنعمتی، 1. 1393ب. تأثیر فاصله از روستا بر فلور، شکل زیستی، کوروتیپ، تنوع و یکنواختی گونه‌ای در مراتع حریم روستای مشگین‌شهر، حفاظت زیست بوم گیاهان، 5: 91-108.
19. قربانی، ژ. سفیدی، ک. کیوان‌بهجو، ف. معمری، م. سلطانی‌طولارود، ع.ا. 1394. اثر شدت‌های مختلف چرای دام بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک در مراتع جنوب شرقی سبلان، مرتع، 4: 353-366.
20. کاویان‌پور، ا. حشمتی، غ.ع. حسینی، س.ح. 1394. بررسی تغییرات ویژگی‌های خاک و عملکرد مرتع در اثر شدت‌های مختلف چرای دام (مطالعه موردی: مرتع ییلاقی نشو مازندران)، دانش آب و خاک، 25(1): 157-168.
21. کهندل، ا. ارزانی، ح. حسینی‌توسل، م. 1388. تاثیر شدت‌های گوناگون چرای دام بر مواد آلی، نیتروژن، فسفر و پتاسیم خاک، علوم و مهندسی آبخیزداری ایران، 6(3): 59-66.
22. موقری، م. ارزانی، ح. طویلی، ع. زارع‌چاهوکی، م.ع. 1392. بررسی اثر پراکنش آبشخوار بر ویژگی‌های پوشش گیاهی، وضعیت و گرایش مرتع (مطالعه موردی: مراتع طالقان)، پژوهش‌های آبخیزداری، 99: 11-21.
23. Al-Seekh, S.H., G. Mohammad, A. A. Amro, Y. 2009. Effect of grazing on soil properties at southern part of west bank rangeland. Hebron University Research Journal, 4(1): 35-53.
24. Andrew M. H. 1988. Grazing impacts in relation to livestock watering points. Trends in Research Ecology Evolution, 3: 336-339.
25. Angassa A. 2014. Effects of grazing intensity and bush encroachment on herbaceous species and rangeland condition in southern Ethiopia. Journal of Land Degradation & Development, 25: 438–451.
26. Bastin G.N., Pickup G., Chewing V.H., Pearce G. 1993; Land degradation assessment in central Australia using a grazing gradient method. Rangeland Journal, 15(2): 190-216.
27. Cerdà A., Lavee H. 1999. The effect of grazing on soil and water losses under arid and Mediterranean climates. Implications for desertification, Pirineos, 153/154: 159–174.
28. Costa C., Papatheodorou E. M., Monokrousos N., Stamou G. P. 2015. Spatial variability of soil organic C, inorganic N and extractable P in a Mediterranean grazed area. Journal of Land Degradation & Development, 26: 103–109.
29. Dormaar, J.F., Willms, W.D. 1998. Effect of forty-four years of grazing on fescue grassland soils. Journal of Range manage, 51:122-126.
30. Fuhlendorf S. D., Smeins F. E. 1999. Scaling effects of grazing in a semi-arid savanna. Journal of Vegetation Science, 10: 731–738.
31. Gebremeskel K., Pieterse P.J. 2006. Impact of grazing around a watering point on soil status of a semi-arid rangeland in Ethiopia. African Journal of Ecology, 45: 72-79.
32. Harrington G.N., Wilson A.D., Young M.D. 1984. Management of Australia's rangeland. CSIRO, 354. Hirobe M., Kondo J., Enkhbaatar A., Amartuvshin N., Fujita N., Sakamoto K., Yoshikawa K., Kielland K. 2013. Effects of livestock grazing on the spatial heterogeneity of net soil nitrogen mineralization in three types of Mongolian grasslands. Journal of Soils and Sediments, 13: 1123–1132.
33. Hoshino A., Yoshihara Y., Sasaki T., Okayasu T., Jamsran U., Okuro T., Takeuchi K., 2009. Comparison of vegetation changes along grazing gradients with different numbers of livestock. Journal of Arid Environment, 73: 687-690.
34. Hui D., Jackson R.B. 2005. Geographic and interannual variability in biomass partitioning in grassland ecosystems: A Synthesis of Field data. New Phytologist, 169:85-93.
35. Kumbasli M., Makineci E., Cakir M. 2010. Long term effects of red deer (Cervus elaphus) grazing on soil in a breeding area. Journal of Environmental Biology, 31:185-188.
36. Lange, R. T., 1969. The piosphere: sheep track and dung patterns. Journal of Range Management, 22: 396-400.
37. Li W., Huang H.Z., Zhang Z.N., Wu G.L. 2011. Effects of Grazing on the Soil Properties and C and N Storage in Relation to Allocation in an Alpine Meadow. Journal of Soil Science and Plant Nutrition, 11(4):27-39.
38. Liebig, M.A., Gross, J.R., Kronberg, S.L., Hanson, J.D., Frank A.B. Phillips, R.L. 2006. Soil response to long-term grazing in the northern Great Plains of North America. Journal of Agriculture, Ecosystems & Environment , 1(4): 270-276.
39. Lin Y., Hong M., Han G., Zhao M., Bai Y., Chang S.X. 2010. Grazing intensity affected spatial patterns of vegetation and soil fertility in a desert steppe. Journal of Agriculture, Ecosystems & Environment, 138: 282–292.
40. McNaughton S.J., Banyikwa F.F., McNaughton M.M. 1997. Promotion of the Cycling of Diet Enhancing Nutrients by African Grazers. Science, 278:1798-1800.
41. Qian J., Wang Z., Liu Z., Busso C. A. 2014. Belowground bud bank responses to grazing intensity in the inner-Mongolia steppe, China, Journal of Land Degradation & Development.
42. Reeder J.D., Schuman G.E., Morgan J.A., Lecain D.R. 2004. Response of Organic and Inorganic Carbon and Nitrogen to Long-term Grazing of the Shortgrass Steppe. Environmental Management, 33:458-495.
43. Ren H., Schönbach P., Wan H., Gierus M., Taube F. 2012. Effects of grazing intensity and environmental factors on species composition and diversity in typical steppe of Inner Mongolia, China, PLOS ONE, 7(12): e52180. doi:10.1371/journal.pone.0052180.
44. Riginos C., Hoffman M.T. 2003. Changes in population biology of two succulent shrubs along a grazing gradient, Journal of Applied Ecology, 40: 615-625.
45. Sandhage-Hofmann, A., E. Kotzé, L. van Delden, M. Dominiak, H.J. Fouché, H.C. van der Westhuizen, R.J. Oomen, C.C. du Preez, Amelung, W. 2015. Rangeland management effects on soil properties in the savanna biome, South Africa: A case study along grazing gradients in communal and commercial farms. Journal of Arid Environments, 120:14-25.
46. Serunkuuma D., Runge C.F. 1998. Rangeland degradation in Uganda: the failures and future of privetization. Center for International Food and Agriculture. 98: 22-28.
47. Squires V. 1981. Livestock management in the arid zone. Inkata Press. Melbourne, Sydney and London.
48. Stewart A., Frank D. 2008. Short sampling intervals reveal very rapid root turnover in temperate grassland. Oecologia, 157:453-458.
49. Teaguea W.R., Dowhowera S.L., Bakera S.A., Haileb N., DeLaunea P.B. Conovera D.M. 2011. Grazing management impacts on vegetation, soil biota and soil chemical, physical and hydrological properties in tall grass prairie. Agriculture, Ecosystems and Environment, 141:310–322.
50. Warren S.D., Thurow T.L., Blackburn W.H., Garza N.E. 1986. The influence of livestock trampling under intensive rotation grzing on soil hydrologic characteristics. Journal of Range Management, 39: 491-495.
51. Yong-Zhong S., Yu-Lin C., Jian-Yuan L., Wen-Zhi Z., 2005. Influences of continuous grazing and livestock exclusion on soil properties in a degraded sandy grassland, Inner Mongolia, northern China. Catena, 59: 267–278.
ارسال پیام به نویسنده مسئول

ارسال نظر درباره این مقاله
نام کاربری یا پست الکترونیک شما:

CAPTCHA


XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Effect of grazing intensity on vegetation and soil physio-chemical properties (Case study: in rangelands of Kolash village, ParsAbad, Ardabil province). PEC 2017; 5 (10) :175-196
URL: http://pec.gonbad.ac.ir/article-1-236-fa.html

غفاری سحر، قربانی اردوان، ارجمندی کلام الله، تیمور زاده علی، هاشمی مجد کاظم، جعفری سیما و همکاران.. بررسی تأثیر شدت چرای دام بر برخی مشخصه‌های پوشش گیاهی و فیزیکوشیمیایی خاک (مطالعه موردی: مراتع سامان روستای کلش، استان اردبیل). حفاظت زیست بوم گیاهان. 1396; 5 (10) :175-196

URL: http://pec.gonbad.ac.ir/article-1-236-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 5، شماره 10 - ( بهار و تابستان 1396 ) برگشت به فهرست نسخه ها
مجله حفاظت زیست بوم گیاهان Journal of Plant Ecosystem Conservation
Persian site map - English site map - Created in 0.05 seconds with 36 queries by YEKTAWEB 4645